Posts From Zbyszek
Inspiracje malarskie Najchętniej pisano wiersze inspirowane obrazami Rembrandta. W swojej Lekcji anatomii Stanisław Grochowiak daje wyraz zamiłowaniu do brzydoty (turpizm); wszak obraz Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa przedstawia sekcję zwłok. Poeta nie skupia się jednak przede wszystkim na ukazaniu naturalistycznych szczegółów, lecz na zestawieniu fizycznej sekcji z „rozbieraniem” psychicznym: Najlepiej płukać octem A pocałunki zdjąć Ligniną Jałowioną Panowie Siatka krzywd Obleka nawet stopy Może to iście barokowy koncept poety – pomysł na
Krzysztof Kamil Baczyński Modlitwa do Bogarodzicy Któraś wiodła jak bór pomruków ducha ziemi tej skutego w zbroi szereg, prowadź nocne drogi jego wnuków, byśmy milcząc umieli umierać. Któraś była muzyki deszczem, a przejrzysta jak świt i płomień, daj nam usta jak obłoki niebieskie, które czyste – pod toczącym się gromem. […] 21 III 44 r. Lektura wiersza nasuwa dwa skojarzenia ze średniowieczem. Pierwsze – to ogólna refleksja, że mamy do czynienia z charakterystycznym
Tradycja romantyczna w poezji XX wieku. Ach, ta romantyczna literatura! Te pomniki, powstania, proroctwa ojczyźniane! Niby nie przepadamy za tym wszystkim, ale gdzieś w głębi duszy jesteśmy dumni z naszych wieszczów: Mickiewicza i Słowackiego. Kim bylibyśmy dziś bez naszej narodowej twórczości romantycznej? Literatura romantyczna niewątpliwie najmocniej odcisnęła swe piętno nie tylko na poezji późniejszych epok, ale i na życiu wielu Polaków, przede wszystkim tych, którzy w różnych okolicznościach historycznych zmuszeni byli opuścić kraj. Ale byli
Cechy wiersza młodopolskiego na przykładzie Suchej limby Tetmajera i Krzaku dzikiej róży Kasprowicza. Oto dwa wiersze czołowych młodopolskich poetów: Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Jana Kasprowicza. Na ich przykładzie możecie dokładnie poznać większość chwytów używanych przez poetów końca XIX wieku. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Schnąca limba U stóp mych dzika przepaść. W ciemnym niebie blady świeci księżyc, podobny wodnej białej lilii, co kielich swój nad ciemne głębiny wychyli. Cicho – grzmot słychać tylko huczącej kaskady. Nad
Wisława Szymborska Psalm O, jakże są nieszczelne granice ludzkich państw! Ile to chmur nad nimi bezkarnie przepływa. Ile piasków pustynnych przesypuje się z kraju do kraju, ile górskich kamyków stacza się w cudze włości w wyzywających podskokach! Czy muszę tu wymieniać ptaka za ptakiem jak leci, albo jak właśnie przysiada na opuszczonym szlabanie? Niechby to nawet był wróbel – a już ma ogon ościenny, choć dzióbek jeszcze tutejszy. W dodatku
Napisz esej interpretujący wiersza Wisławy Szymborskiej pt. W rzece Heraklita Dlaczego Heraklit? Heraklit był filozofem greckim żyjącym w starożytności. Stworzył doktrynę o zmienności wszystkich rzeczy, uważał trwałość za ułudę zmysłów. Wymyślił obrazową metaforę rzeki dla swoich poglądów, rzekł: „Niepodobna wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki” gdyż, panta rhei – wszystko płynie, jest zmienne, nietrwałe. Czym jest zatem rzeka Heraklita? Metaforą świata, rzeczywistości. Tę myśl podejmuje autorka wiersza. (Przenośnia jest jednym z ulubionych zabiegów
Wisława Szymborska Nad Styksem To Styks, duszyczko indywidualna, Styks, duszyczko zdumiona. Usłyszysz bas Charona w megafonach, popchnie cię ku przystani ręka niewidzialna nimfy, z ziemskiego przepłoszonej lasu (wszystkie tutaj pracują od pewnego czasu). W rzęsistych reflektorach ujrzysz każdy szczegół żelbetonowej cembrowiny brzegu i setki motorówek zamiast tamtej łódki ze zbutwiałego przed wiekami drewna. Ludzkość zwielokrotniła się i to są skutki, duszyczko moja rzewna. Z dużą dla krajobrazu szkodą budynki pospiętrzały
Poezja Karola Wojtyły Szczególna rola poezji Utwory Karola Wojtyły trudno zakwalifikować gatunkowo. Są to swojego rodzaju poematy czy traktaty poetycko-teologiczne, które są jednym ze sposobów poznania rzeczywistości, są próbą wyrażenia tajemnicy ludzkiej miłości, Kościoła, macierzyństwa i ojcostwa, ludzkiej śmierci… Poeta ma bowiem świadomość, że pewne sfery rzeczywistości można poznać i wyrazić tylko poprzez poezję (o tym pisali już poeci i filozofowie poprzednich epok!). Język poetycki sięga bowiem tam, gdzie zawodzi zarówno język potoczny,
Władza – jej wpływ na postępowanie i osobowość człowieka. Zestaw lektur Sofokles – Antygona William Szekspir – Makbet Niccolò Machiavelli – Książę Jan Kochanowski – Odprawa posłów greckich Juliusz Słowacki – Balladyna, Kordian Adam Mickiewicz – Konrad Wallenrod, Dziady Czesław Miłosz – Zniewolony umysł Tadeusz. Konwicki – Mała apokalipsa Andrzej Szczypiorski – Początek Kazimierz Moczarski – Rozmowy z katem Ryszard Kapuściński – Cesarz Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata Antoine de Saint-Exupéry – Mały Książę George
Spór między średniowiecznym ascetą, renesansowym humanistą i barokowym Sarmatą. Przeprowadź wywiad Sam temat podsuwa już pewne pomysły dotyczące formy. Zawarte w nim słowo „spór” sugeruje dialogowość takiej pracy, a jednocześnie pozwala na wybór spośród kilku różnych możliwości jej kształtowania. Opowiadanie z dialogiem W jakich okolicznościach współczesny uczeń mógłby spotkać się z ascetą czy renesansowym humanistą? Trzeba wykorzystać wyobraźnię. Przeniesienie się w czasie? Zaświaty? A może sen? Uprzedzam jednak, że ten ostatni pomysł nie należy, delikatnie mówiąc, do
Uzasadnij tezę, że literatura różnych epok uczy rozróżniać dobro od zła, piękno od brzydoty. Zestaw lektur • Biblia • średniowieczna literatura parenetyczna (epos rycerski, żywoty świętych) • William Szekspir – Makbet, Romeo i Julia • Wolter – Kandyd • Adam Mickiewicz – Dziady, cz. II • Juliusz Słowacki – Kordian, Balladyna • Zygmunt Krasiński – Nie-Boska komedia • Bolesław Prus – Lalka • Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem • Stefan Żeromski –
W podanych tekstach wskaż elementy archaizacji i dialektyzacji. Jakie znasz inne typy stylizacji? Stylizacja to zjawisko często występujące w stylu artystycznym. Polega ona na świadomym wprowadzeniu do utworu środków językowych charakterystycznych dla innych odmian języka. Zabieg ten ma określony cel, na przykład wprowadza w realia epoki czy środowiska, jest źródłem humoru, czasem podniosłości. Wyróżniamy różne typy stylizacji: archaizująca (archaizacja), gwarowa (dialektyzacja), środowiskowa – na przykład gwara warszawska w utworach Wiecha czy słownictwo związane z zawodem
Na podstawie konkretnych przykładów literackich przedstaw średniowieczne wzorce parenetyczne. Analiza tematu Twoje zadanie polega na omówieniu znanych Ci średniowiecznych wzorów osobowych (czyli parenetycznych). Zastanów się, na czym polegały ideały święte (Franciszek i Aleksy) i świeckie (Roland, Tristan, król Artur). Pamiętaj o tym, aby poruszyć wszystkie trzy wzory parenetyczne, jednakże większość pracy możesz poświęcić jednemu z nich. Przydatne sformułowania Średniowieczny ideał rycerskości opierał się na takich wartościach jak: honor, wierność wasalowi, odwaga i uczciwość. Dla człowieka
Symbol, alegoria, parabola – objaśnij pojęcia, podaj przykłady. Symbol – motyw występujący w dziele jako znak treści głęboko ukrytych. W odróżnieniu od alegorii, w której związek między zjawiskiem bezpośrednio przedstawionym a jego ukrytym znaczeniem jest konwencjonalnie ustalony, w symbolu ma on charakter indywidualny i nigdy nie jest w pełni określony. Jeśli alegoria może podlegać tylko jednej właściwej interpretacji, to symbol daje szansę różnym równoprawnym rozumieniom (np. scena chocholego tańca w
„Powieść to zwierciadło, w którym przeglądają się idący gościńcem” – przedstaw realizm jako dominującą tendencję w literaturze drugiej połowy XIX wieku. Naśladowanie rzeczywistości to jedno z podstawowych założeń sztuki czasu pozytywizmu. Obserwować, analizować, nie upiększać, nie fantazjować – powieść lub obraz powinny być, według realistów, wiernym, fotograficznym wręcz odbiciem świata. Warto zastanowić się nad tym, czy realizm był sztuką, czy może tylko (choć zazwyczaj dobrze uprawianym) rzemiosłem. Analiza tematu: Cytowane w temacie wypracowania słynne
Terminu nowomowa po raz pierwszy użył George Orwell w powieści Rok 1984 na określenie języka totalitarnej władzy. W Polsce jest utożsamiana z językiem PZPR-u, który posługiwał się nią w celach propagandowych i socjotechnicznych (manipulowania ludźmi). Nowomowę cechuje: dominacja oceniania nad przekazywaniem informacji, przy czym ocena każdego wyrazu jest mu przyporządkowana odgórnie i nie może się zmienić (np. „zachodni” zawsze znaczyło „zły”); dychotomiczny (dwudzielny), czarno-biały obraz świata, w którym wszystko, co znajduje
Różne sposoby kreacji obrazu śmierci bohatera literackiego i ich funkcje – analiza i interpretacja porównawcza fragmentów Pieśni o Rolandzie i Chłopów Władysława Stanisława Reymonta. Pieśń o Rolandzie Roland czuje, że śmierć jest blisko. Uszami mózg mu się wylewa. Modli się do Boga za swoich parów, aby ich przyjął do nieba; następnie prosi anioła Gabriela za samego siebie. Bierze róg, iżby mu nikt nie robił wyrzutu, i drugą ręką swój miecz zwany Durendalem. Nieco dalej niż
Zaprezentuj utwory literackie, w których można odnaleźć motyw nadziei i wiary w sens pokonywania trudności. Nadzieja – wartość, bez której trudno byłoby człowiekowi żyć. Szczególnie potrzebna w okresie niełatwych doświadczeń osobistych czy historycznych. Z Biblii i mitologii Nadzieja Hioba Bogobojnego Hioba Bóg ciężko doświadczył, bo odebrał mu cały dorobek życia, pozbawił dzieci, a jego samego poraził trądem. Jednak Hiob znosił wszystko z pokorą, bo wierzył, że Bóg ma jakiś cel w tym, iż tak bardzo
Literackie pary kochanków. Omów na wybranych przykładach. Strategie wstępu: Wariant 1 Na przestrzeni wieków mieliśmy do czynienia z rozmaitymi koncepcjami miłości. Nie ma jednego sposobu jej przeżywania. Zmieniały się też formy mówienia i pisania o niej. Inny „wzór” pary kochanków panował w wiekach średnich, inny w romantyzmie, modernizmie, a jeszcze inny dziś. Zmieniają się epoki i konwencje. Czy istnieje jednak jakaś ogólna, uniwersalna i ponadczasowa definicja miłości? Czy miłość jest
Język polski na tle innych języków słowiańskich. Jak zacząć? W znanych nam językach europejskich możemy obserwować podobieństwa językowe i w gramatyce, i w słownictwie. Na przykład: w polskim, angielskim i rosyjskim mamy podobny podział wyrazów na części mowy i części zdania. Podobieństwa językowe wyraźniejsze są w słownictwie – porównaj wyrazy: pol. siostra, brat; ros. siestra, brat; ang. sister, brother. Przechodzisz do sedna wypowiedzi! Jak powstają podobieństwa językowe? Ich przyczyną mogą
