Posts From Zbyszek
Porównaj kosmogonię biblijną i kosmogonię mitologiczną starożytnych Greków. Wstęp Wyjaśnij słowo „kosmogonia”. Jest to stworzenie świata, a dokładnie, tłumacząc grecki termin, powstanie, narodziny kosmosu, czyli świata. Rozwinięcie Na co zwrócić uwagę? Ważne jest, kto stwarza świat i w jaki sposób oraz czy świat powstaje jednorazowo, czy etapami. Zauważ również, w wyniku czego świat powstaje – miłości, a może walki? Kolejne zagadnienie dotyczy powstania człowieka – jak ono wygląda w
Jak – z perspektywy człowieka współczesnego – oceniałbyś średniowiecznego rycerza i ascetę? Odwołaj się do konkretnych przykładów tekstów kultury. Jak zacząć Przykładowy wstęp 1. Zacznij od terminu, określ swój program. Literatura parenetyczna, popularna w dawnych epokach – przede wszystkim w średniowieczu, opisywała idealnych przedstawicieli danego stanu społecznego. Idealni władcy – jak król Artur, występowali w niej na równi z idealnymi rycerzami bez skazy – Rolandem, Lancelotem, szlachetnymi damami – Izoldą i świętymi – jak Franciszek z Asyżu czy
Ferdydurke jako powieść o niedojrzałości – uzasadnij, że utwór można odczytać w ten właśnie sposób. Uwaga – do takiego tematu (w którym pojawia się magiczne słowo „uzasadnij” – czyli podaj argumenty) najodpowiedniejsza będzie forma rozprawki. Postaw tezę – tak, powieść można odczytać także w ten właśnie sposób. Czas na argumenty Człowiek, który jest „upupiany” przez społeczeństwo (dzieckiem lub zdziecinnialym dorosłym o wiele łatwiej pokierować niż dojrzałym człowiekiem…). Forma, „gęba” i „pupa” sprawiają, że człowiek zawsze
Ferdydurke a romantyzm. Jaka jest funkcja literatury romantyzmu w tej powieści? Oczywiście, musisz tu skupić się na fragmencie opisującym lekcję języka polskiego z profesorem Bladaczką. Ten „świetny pedagog” postawił tam niepodważalną, świętą tezę, że „Słowacki wielkim poetą był”. Wokół tego stwierdzenia kręci się cała nudna, obrzydliwie schematyczna lekcja. Jednym z jej celów było pokazanie, jak bardzo poezja Słowackiego zachwyca wszystkich, którzy się z nią zetknęli. Polonista nawet nie dopuszcza do świadomości myśli, że kogoś może
Czy Bajki Ignacego Krasickiego są nadal aktualne? I śmiech niekiedy może być nauką, kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa (Monachomachia) Te słowa Ignacego Krasickiego nie pochodzą wprawdzie z „Bajek”, lecz świetnie ukazują siłę broni, jaką jest ośmieszenie. W „Bajkach” śmiech jest groźny, choć nie dotyczy nikogo konkretnego. Autor wyszydza pewne cechy, zachowania, zdarzenia, które, jak się okazuje, dziś także mają miejsce. Krótkie, jasne, proste a zarazem precyzyjne utwory,
Czym jest patriotyzm? Odpowiedz w oparciu o literaturę romantyzmu, jaką poznałeś. „Patria” znaczy ojczyzna. Patriota, to człowiek, który kocha swoją ojczyznę, jest gotów walczyć o nią i zawsze poświęci dobro prywatne na rzecz swojego kraju. Literatura polska zawiera wiele przejawów patriotyzmu i ukazuje bohaterów – patriotów. Dzieje się tak pewnie dlatego, że historia naszego kraju obfitowała w wojny, zabory i powstania. W takich wypadkach najbardziej widać patriotyczne czyny i często
„By czas nie zaćmił, i niepamięć” – co z dorobku literatury staropolskiej (średniowiecze – oświecenie) uważasz za godne ocalenia, utrwalenia w świadomości pokoleń? Trzeba przyznać, że ktoś, kto zdecydował się odpowiedzieć na pytanie zawarte w powyższym temacie, ma z czego wybierać. Bogactwo materiału – bądź co bądź dorobek czterech epok a osiemnastu stuleci – można nazwać godziwą ofertą materiału do analizy. Inna rzecz, iż literatura minionych epok rzadko dziś pociąga
Gerwazy – ocena postaci. Wcale nie tak łatwo ocenić Gerwazego. Powie ktoś: przecież to okrutnik, człowiek zawzięty, mściwy! Można zaprzeczyć tej opinii: przecież to wierny sługa, oddany swojemu panu i ojczyźnie! Mickiewicz tak konstruuje swoje postacie, ze nie budzą one w czytelniku skrajnej niechęci, grozy, ani złych ocen. Tak samo dzieje się w przypadku Gerwazego – sługi Stolnika Horeszki. Pierwsza cecha Gerwazego to wierność i zaufanie do swojego pana. Są
Edyp jako bohater tragiczny. Zacznij Zacznij od wyjaśnienia, kim jest bohater tragiczny. Jest to postać, która stoi przed koniecznością podjęcia decyzji – a wie, że cokolwiek zrobi, poniesie klęskę. Konflikt tragiczny to sytuacja bez wyjścia, prowadząca do zguby bohatera.. Rozwiń Czy to dotyczy Edypa? Tak – do tego na jego przykładzie wyjątkowo wyraźnie rysuje się ironia tragiczna. W chwili gdy go poznajemy, musi podjąć decyzję o ratowaniu miasta. Jeśli nie będzie poszukiwał sprawcy
Jacek Soplica jako główny bohater „Pana Tadeusza”. Kim był Jacek Soplica Gdyby losy Jacka Soplicy potoczyły się inaczej, inna musiałaby być treść epopei narodowej. Nie byłoby przecież pana Tadeusza, być może nie byłoby tajemnicy i kto inny musiałby wykonywać patriotyczną robotę emisariusza wśród szlachty. Dlatego uważam, że jest to najważniejszy bohater „Pana Tadeusza”, że tajemniczość, jaka mu towarzyszy, rola, którą odgrywa politycznie, przeszłość, uczucia tej postaci stanowią o wartości dzieła
Wartość i sens poświęcenia się dla innych – rozważania w oparciu o znaną ci literaturę. Pierwszy był Prometeusz. Poświęcił się dla ludzkości, gdyż wykradł bogom ogień, za co został srogo ukarany. Potem wiele razy ktoś postępował na wzór mitu o Prometeuszu. Wielu twórców opisywało takich ludzi i takie czyny, chwaląc je i ukazując ich wartość. Pisarzem, który często podejmował temat poświęceń, był Stefan Żeromski. Nowela „Siłaczka” i powieść pt. „Ludzie
Wzorce osobowe (parenetyczne) różnych epok. Wzorzec osobowy Postać literacka skonstruowana tak, by czytelnik musiał się z nią solidaryzować i uznać za wzór godny naśladowania; świadomie uproszczona; najczęściej można ją spotkać w literaturze parenetycznej, dydaktycznej, tendencyjnej. Wzorzec osobowy to bohater wyposażony przez autora we wspaniałe cechy umysłu i charakteru, nierzadko obdarzony urodą. A wszystko po to, by przekonać czytelnika do ideologii czy filozofii, której pozostaje praktykującym wyznawcą, i dlatego jest taki… pozytywny. To ktoś, z kim odbiorca tekstu
Achilles jako wzór rycerza starożytnego. Scharakteryzuj go. Przypomnij sobie schemat charakterystyki: zaprezentuj bohatera – napisz, kim był, co o nim wiemy; co wiadomo o jego wyglądzie; przedstaw cechy charakteru, stosunek do ludzi, system wartości; zaopiniuj. Ułóż konspekt pracy: teza – bohater jest wzorcowym przykładem rycerza starożytnego – ma cechy wzorcowe dla tego typu – ale i indywidualne; prezentacja cech i komentarz potwierdzający tezę wstępną; wniosek na koniec pracy. Charakterystyka
Soplicowo jako arkadia romantyków. Postaw tezę Istotnie Pan Tadeusz kreśli wizję świata wyidealizowanego, dominują w nim realia typowe dla sielanki. Przywołaj argumenty: arkadyjskie usytuowanie dworu – pola, ruczaj, gaj, wzgórze; odwiecznie kultywowane obyczaje i rytuały; rola etykiety w zachowaniu ładu; przyjazny, niemal ojcowski stosunek Sędziego do chłopów; sprzężenie życia mieszkańców dworu z rytmem przyrody; liczne obrazy natury dające poczucie bytowania w świecie – wielkim, uporządkowanym ogrodzie, dającym poczucie bezpieczeństwa; idealizacja postaci. Postaw problem Czy jest
Władza tematem tragedii Król Edyp Sofoklesa. Wstęp Władza nie jest najważniejszym tematem tragedii Sofoklesa. Ale pojawia się – jest pokusą i wyzwaniem dla głównego bohatera. Poza tym Edyp jawi się nie tylko jako ofiara przeznaczenia, ale jako ojciec, mąż i właśnie władca. Zadaj pytanie Jakim władcą był Edyp? Raczej wzorowym. Dbał o miasto, martwił się jego tragedią, chciał pomóc, ratować je przed klęskami, dociec prawdy. Gdy dowiedział się, że rozwiązaniem problemów może
„Zło rodzi zło” (nie tylko na przykładzie Makbeta) Uwaga! Nie daj się zwieść tematom wyglądającym na bardzo łatwe i jednoznaczne. Szukaj różnych aspektów problemu, różnych możliwości odczytania. Zadawaj pytania: Po co? Dlaczego? Co z tego wynika? Od czego to zależy? Pamiętaj, że czas poświęcony na wnikliwe przemyślenie tematu nie jest nigdy czasem straconym. Uwaga – pułapka! W pracy nie powinieneś się ograniczać jedynie do udowodnienia, że zło rodzi zło. Bez trudu znajdziesz bardzo
Porównaj dwie kreacje Maryi ze średniowiecznych liryków (Bogurodzica i Lament świętokrzyski) Obydwa liryki maryjne powstały w tej samej epoce – średniowieczu, ale dzieli je dystans około 200 lat (Bogurodzicę umiejscawia się na początku XIII wieku, zaś Lament… pochodzi prawdopodobnie z II poł. XV wieku). Prawdopodobnie z tego powodu prezentują one całkowicie odmienne kreacje bohaterki lirycznej. Bogurodzica, która na początku była nie tylko pieśnią kościelną, ale miała też charakter hymnu narodowego
Motyw arkadii w literaturze – omów na wybranym przykładzie. Skąd wzięła się w literaturze arkadia, której motyw tak chętnie podejmowali poeci? Z mitologii greckiej. Arkadią była kraina wiecznej szczęśliwości zamieszkiwana przez rolników, pasterzy, rybaków, myśliwych żyjących według prostego kodeksu moralnego – w zgodzie z naturą. Motyw arkadii podjęty był już w starożytności przez: greckiego poetę Teokryta (autora pierwszych sielanek). rzymskiego poetę Wergiliusza (autora cyklu sielanek pt. Bukoliki – inaczej zwanych Eklogami. Później Wergiliusz na zamówienie cesarza
Związek literatury i malarstwa Tak postawione zagadnienie daje dość duże możliwości, bowiem związki literatury i malarstwa to mogą być: Dzieła malarskie, które przywoływane zostały w literaturze, pełnią funkcję symbolu, są inspiracja dla rozważań twórcy. Płótna utrwalające postacie i zdarzenia literackie (czasem, jak w przypadku Wyspiańskiego – obrazy do własnych dzieł). „Malarskość” dzieła literackiego i nasze z nim skojarzenia (jak choćby impresjonizm i poezja młodopolska). Pozostaje wymieniać i omawiać przykłady: I. Związki gdzie dzieło malarskie staje się punktem wyjścia, symbolem
Kazimierz Dejmek Reżyser, aktor, dyrektor teatrów, zmarł w 1996 roku. Twórca wybitny, bowiem posiadał własną koncepcję artystyczną działalności teatralnej. Ma w swoim dorobku wiele wybitnych przedstawień, niemniej najgłośniejsze, bo historyczne, wydają się Dziady z 1967/68 roku. Zdjęcie z tego spektaklu ze sceny zapoczątkowało wydarzenia marcowe 1968 – protest studentów UW. Inscenizacja zaiste mogła nie podobać się cenzurze: posiadała antyrosyjską, wymierzoną przeciw reżimowi wymowę. Wśród wielu wystawień dramatu narodowego to, Dejmka,
