During your matura exam you can be asked to describ a visit to a restaurant or to talk about traditional Polish or English food. Below you will find vocabulary connected with food and drink, ways of cooking, ways of eating, etc.

Vegetables – warzywa

  • onion – cebula
  • spring onion – szczypiorek
  • carrot – marchewka
  • potato – ziemniak
  • bean – fasola
  • green beans – zielona fasolka
  • peas – groszek
  • cabbage – kapusta
  • courgette – cukinia
  • pumpkin – dynia
  • lettuce – sałata
  • cauliflower – kalafior
  • tomato – pomidor
  • radish – rzodkiewka
  • cucumber – ogórek
  • pepper – papryka
  • leek – por
  • spinach – szpinak
  • celery – seler
  • parsley – pietruszka
  • beetroot – burak
  • broccoli – brokuł
  • Brussels sprout – brukselka
  • garlic – czosnek
  • asparagus – szparag
  • pumpkin – dynia
  • courgette – cukinia
  • turnip – rzepa
  • aubergine – bakłażan
  • lentil – soczewica
  • soya beans/soya – soja
  • mushroom – grzyb

Fruit – owoce

  • apple – jabłko
  • pear – gruszka
  • plum – śliwka
  • strawberry – truskawka
  • blackberry – jeżyna
  • blackcurrant – czarna porzeczka
  • blueberries – czarne jagody
  • raspberry – malina
  • gooseberry – agrest
  • cherry – wiśnia, czereśnia
  • peach – brzoskwinia
  • apricot – morela
  • grape – winogrono
  • watermelon – arbuz
  • melon – melon
  • orange – pomarańcza
  • lemon – cytryna
  • lime – lemonka
  • nectarine – nektarynka
  • banana – banan
  • avocado – awokado
  • grapefruit – grejpfrut
  • kiwi fruit – kiwi
  • tangerine – mandarynka
  • pineapple – ananas
  • coconut – kokos
  • date – daktyl
  • nuts – orzechy
  • mango – mango
  • coconut – orzecz kokosowy
  • fig – figa

Dairy products – produkty ­mleczne

  • milk – mleko
  • cream – śmietana
  • butter – masło
  • cheese – ser
  • cottage cheese – twarożek
  • yoghurt – jogurt

 

Meat – mięso

  • beef – wołowina
  • veal – cielęcina
  • pork – wieprzowina
  • lamb – baranina
  • poultry – drób
  • chicken – kurczak
  • hen – kura
  • duck – kaczka
  • turkey – indyk
  • goose – gęś
  • game – dziczyzna
  • rabbit – królik
  • liver – wątróbka
  • sausage – kiełbasa

Fish and seafood – ryby i owoce morza

  • salmon – łosoś
  • trout – pstrąg
  • herring – śledź
  • cod – dorsz
  • mackerel – makrela
  • tuna – tuńczyk
  • eel – węgorz
  • sardine – sardynka
  • pike – szczupak
  • lobster – homar
  • prawn – krewetka
  • oyster – ostryga

Herbs and spices – zioła i przyprawy

  • salt – sól
  • sugar – cukier
  • pepper – pieprz
  • paprika – papryka
  • thyme – tymianek
  • basil – bazylia
  • oregano – oregano
  • vinegar – ocet
  • mustard – musztarda
  • mayonnaise – majonez

Hot and cold drinks – napoje gorące ­i zimne

  • coffee – kawa
  • tea – herbata
  • herbal tea – herbata ziołowa
  • chocolate – czekolada
  • iced tea – herbata mrożona
  • soft drinks – napoje bezalkoholowe
  • juice – sok
  • mineral water – woda mineralna
  • lemonade – lemoniada

Bakery – pieczywo

  • bread – chleb
  • roll – bułka, bułeczka
  • bun – bułka (słodka)
  • croissant – rogalik

Others – inne

  • cake – ciasto
  • chips – frytki
  • flour – mąka
  • oil – olej
  • olive oil – oliwa
  • pancake batter – ciasto na naleśniki
  • pancake – naleśnik
  • pasta – makaron
  • pastry – ciastko, ciasto
  • rice – ryż

Kwantyfikatory występujące przed rzeczownikami niepoliczalnymi to:

  • a lot of (mnóstwo),
  • lots of (mnóstwo),
  • little (mało)
  • a lttle (trochę),
  • some (trochę),
  • any (jakiekolwiek),
  • no (‘żadne’),
  • much (‘dużo’),
  • plenty of (‘mnóstwo’),
  • a large amount of (‘duża ilość),
  • a great deal of (sporo, dużo).

Ilość danej substancji określamy przy użyciu następujących wyrażeń:

  • a bottle of (wine/ milk/ water) – butelka (wina/ mleka/ wody, itd.)
  • a cup of (coffee/ tea) – filiżanka (kawy/ herbaty, itd.)
  • a loaf of (bread) – bochenek (chleba)
  • a piece of (cake/ furniture) – ‘kawałek (ciasta/ umeblowania)
  • a slice of (bread/ cheese/ cake) – kromka chleba, plasterek sera, kawałek ciasta

Ilość określają także jednostki wagi i objętości:

  • a kilo of (sugar, flour) – ‘kilo (cukru, mąki)
  • a pound of (butter) – funt (masła)
  • a litre of (beer) – litr (piwa)

Niektóre rzeczowniki niepoliczalne mogą występować jako policzalne. Ich znaczenie ulega wówczas zmianie.

  • Coffee contains caffeine.
    Kawa (w ogóle) zawiera kofeinę.
  • I’ve already had three coffees today.
    Wypiłem już dzisiaj trzy (filiżanki) kawy.

Uwaga!
Wiele nazw produktów żywnościowych to rzeczowniki niepoliczalne.
Rzeczowniki niepoliczalne to rzeczowniki, które nie występują z przedimkiem nieokreślonym („a”/ „an”) ani w liczbie mnogiej. Są to najczęściej nazwy substancji lub pojęć abstrakcyjnych, których nie można policzyć, na przykład: cheese (ser), food (jedzenie), meat (mięso), beer (piwo), coffee (kawa), milk (mleko), tea (herbata), water (woda), itd.

Rzeczownik niepoliczalny użyty jako policzalny nie oznacza już ogólnie pojmowanej substancji, lecz jej pewną ilość, porcję, kawałek. Niektóre z tak zachowujących się rzeczowników to:

cheese (ser),
beer (piwo),
coffee (kawa),
tea (herbata),
water (woda).

  • One mineral water, please!
    Poproszę jedną wodę mineralną (jedną butelkę, szklankę wody)!

I used to eat a lot of junk food but I felt it had a serious effect on my health. So now if I get hungry between meals I have some tangerines, grapes or oranges. In summer I prefer blackberries, raspberries and strawberries. I try to avoid nuts and dates as they have too many calories. I feel much more fit and healthy now.

I love eating out. My favourite restaurant is right in my neighbourhood, just round the corner. It offers main­ly pizza and pasta dishes. But they also serve delicious mixed salads with lettuce, tomato, cucumber and ­pepper. Waiters always recommend grilled mush­rooms but I think stuffed aubergine is better.

English food is said to be tasteless and unimaginative. The British eat chips with everything. They use too much butter and eat too much fried food. They like over­cooked vegetables and strange combinations like pork and apple sauce.

You look tired and unhappy. Let me give you some ­advice. You should treat yourself with a piece of cake or a bar of chocolate. When I’m stressed I always have something sweet: a piece of fruit tart, sponge cake or doughnuts. It won’t solve your problems but at least you’ll feel ­better.

Kitchen utensils (Przybory kuchenne)

blender – mikser
citrus juicer – wyciskacz do cytrusów
cutlery – sztućce
fork – widelec
freezer – zamrażarka
fridge – lodówka
frying pan – patelnia
grater – tarka
kitchen knife – nóż kuchenny
kitchen scales – waga kuchenna
kitchen sink – zlew kuchenny
knife – nóż
meat grinder – maszynka do mięsa
pan – rondel; patelnia
pot – garnek
roasting pan – brytfanna
saucepan – rondel
skimmer – łyżka cedzakowa
spoon – łyżka

  • Błędnie:
    I don’t think Helen has ever spent a penny on food – she’s a cooker in the works canteen.
  • Poprawnie:
    I don’t think Helen has ever spent a penny on food – she’s a cook in the works canteen.
    Nie sądzę, żeby Helen wydała chociaż grosz na jedzenie – jest kucharką w stołówce zakładowej.

Słowo ‘cook’ jako czasownik znaczy „gotować”, a jako rzeczownik oznacza „kucharza (niekoniecznie profesjonalistę)”, „osobę, która gotuje”, np. ‘My grandmother is the best cook in the world’ („Moja babcia jest najlepszym kucharzem na świecie”).
Rzeczownik ‘cooker’ oznacza „kuchenkę”, np. ‘The cooker in our new flat is better than the old one’ („Kuchenka w naszym nowym mieszkaniu jest lepsza niż ta stara”).

Inna para łatwych do pomylenia wyrazów to cooking i cookery.

  • Błędnie:
    Lyndon attends the cooking school, because he dreams of becoming a chef.
  • Poprawnie:
    Lyndon attends the cookery school, because he dreams of becoming a chef.
    Lyndon uczęszcza do szkoły kucharskiej, bo marzy o tym, żeby zostać szefem kuchni.

Słowo ‘cooking’ oznacza „gotowanie” albo „styl gotowania” np. ‘I like cooking’ („Lubię gotować”).
Kiedy jednak chcemy powiedzieć o „sztuce gotowania”, „gotowaniu (dziedzinie wiedzy)”, mówimy o ‘cookery’ np. ‘I tried to learn from a cookery book, but finally I decided to study at a cookery course’ („Próbowałem uczyć się z książki kucharskiej, ale w końcu zdecydowałem się zapisać na kurs gotowania”).

W potocznej angielszczyźnie w miejsce ‘cookery’ używa się często ‘cooking’, ale może być to uznane za błąd.
Kolejnym wyrazem, który może stwarzać problemy, jest słowo chef.

Wyraz chef określa kucharza, pracownika kuchni, np. This new chef is a master of French cuisine. (Ten nowy kucharz jest mistrzem kuchni francuskiej.) Gdy mówimy o szefie, używamy słowa boss albo nieformalnie chief.
Uwaga!
Łatwo pomylić słowa cook i cooker.

Ways of Cooking and processing food (Sposoby gotowania i przetwarzania żywności)

recipe – przepis
cookery book – książka kucharska
ingredient – składnik
add – dodawać
bake – piec
beat – ubijać
blend – mieszać, miksować
cook – gotować
grate – trzeć, ucierać
grind (ground, ground) – mielić, kruszyć, ucierać
mash – tłuc (np. ziemniaki)
mince – mielić, siekać
mix – mieszać, łączyć
peel – obrać ze skórki
poach – gotować we wrzątku
roast – piec, zapiekać; prażyć
season with/ spice – przyprawiać
simmer – gotować na wolnym ogniu
scrub – szorować
whip – ubijać, np. śmietanę
a spoonful – łyżka stołowa, zawartość łyżki stołowej
a tea-spoonful – łyżeczka do herbaty, zawartość łyżeczki do herbaty
a pinch (of salt) – szczypta (soli)

W przepisach kucharskich często pojawiają się również takie określenia, jak „dodać łyżeczkę (soli, cukru, itp.)”. Inaczej niż w języku polskim, łyżeczka czegoś” (zawartość łyżeczki) będzie miała inny odpowiednik niż łyżeczka (przybór kuchenny).

a spoon – łyżka (przybór kuchenny)
a tea-spoon – łyżeczka (przybór kuchenny)
a spoonful – łyżka stołowa, zawartość łyżki stołowej
a tea-spoonful – łyżeczka do herbaty, zawartość łyżeczki do herbaty

  • Zdanie błędne:
    Add a tea-spoon of baking powder and blend.
  • Zdanie poprawne:
    Add a tea-spoonful of baking powder and blend.
    Dodać łyżeczkę proszku do pieczenia i wymieszać.

How do you like it? Określenia opisujące potrawy

delicious – znakomity, pyszny
tasty – smaczny
savory – aromatyczny, smaczny
flavory – aromatyczny
to tickle the tastebuds – łechtać podniebienie
palatable – smakowity
apetising – apetyczny
mouth-watering – apetyczny
to have a sweet tooth – lubić słodycze
tasteless – bez smaku
insipid – mdły, bez smaku
bland – bez smaku
inedible – niejadalny, nie do zjedzenia
repulsive – wstrętny, ohydny

Ways of eating

devour – pożerać
gulp – łykać, połykać jednym haustem
bolt – jeść szybko
munch – żuć, przeżuwać
crunch – chrupać
peck at – dziobać, skubać
nibble at – to eat slowly by putting into mouth small pieces of food; skubać (jedzenie)
She’s been nibbling at the pancakes she loves. Something must have happened.
Ona tylko skubie naleśniki, które uwielbia. Coś musiało się stać.

Idioms connected with food:

to be the apple of one’s eye – być czyimś oczkiem w głowie
to have too much on one’s plate – mieć zbyt dużo do roboty
to go bananas – zdenerwować się
to bring home the bacon – utrzymywać dom
not one’s cup of tea – not conforming to one’s taste; nieodpowiednie dla kogoś, nie dla kogoś

 

Facebook aleklasa 2