RETARDACJA – chwyt polegający na „zatrzymaniu akcji”, z reguły w emocjonującym momencie – opóźnienie następnego zdarzenia lub nawet odsunięcie rozwiązania w tym celu, aby spotęgować zaciekawienie odbiorcy, spowodować wzrost napięcia akcji. Retardacja często jest stosowana w eposie (autor odsuwa wydarzenie, wprowadzając np. szczegółowy opis stroju bohaterów, czy jak w Iliadzie – opis tarczy Achillesa) i w powieści realistycznej, w której często można zaobserwować chwyt opóźnienia akcji dokonany za pomocą wplecionego opisu przyrody.