Słownictwo do matury

HEALTHY LIFESTYLE – ZDROWY STYL ŻYCIA

exercise – ruch to do sport – uprawiać sport to keep fit and healthy – utrzymywać się w dobrej kondycji i zdrowiu to improve physical condition – poprawiać kondycję fizyczną a balanced/varied diet – zrównoważona, urozmaicona dieta vitamins and minerals – witaminy i minerały dairy products – nabiał low-calorie food – jedzenie niskokaloryczne lean meat – chude mięso sugar free diet – dieta bezcukrowa to adopt good eating habits – przyjąć dobre nawyki

HEALTH SERVICE SYSTEM – SYSTEM OCHRONY ZDROWIA

health insurance – ubezpieczenie zdrowotne National Health Service (NHS) – kasa chorych (system obowiązujący w Wielkiej Brytanii) Health Maintenance Organizations (HMOs) – system ubezpieczeń zdrowotnych obowiązujący w Stanach Zjednoczonych Medicaid – państwowy system zapewniający bezpłatne leczenie osobom ubogim w Stanach Zjednoczonych cost of hospital treatment – koszt leczenia szpitalnego to cover by the insurance – opłacić z ubezpieczenia social welfare – opieka społeczna health spending – wydatki na opiekę medyczną health/ medical costs –

ADDICTIONS – UZALEŻNIENIA

drugs – narkotyki drug addict – narkoman drug addiction – uzależnienie od narkotyków to be addicted to – być uzależnionym od to take drugs – brać narkotyki amphetamine – amfetamina hashish/ hash – haszysz heroin – heroina cocaine – kokaina cannabis – konopie indyjskie marijuana – marihuana psychoactive drugs – środki psychotropowe detoxification – detoksykacja drug therapy – terapia odwykowa withdrawal symptoms – zespół odstawienia syringe – strzykawka physical damages

DISABILITY – NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ

handicapped, disabled people – ludzie niepełnosprawni mentally handicapped – niepełnosprawny umysłowo physically handicapped – niepełnosprawny fizycznie congenital defect – wada wrodzona disability allowance – renta inwalidzka to adjust a building for the disabled – przystosować budynek dla osób niepełnosprawnych blindness – ślepota blind – niewidomy deafness – głuchota deaf – głuchy death and dumb – głuchoniemy hearing aid – aparat słuchowy sign language – język migowy paralysis – paraliż paraplegic –

DOCTORS & PARAMEDICS – LEKARZE I PERSONEL MEDYCZNY

doctors & paramedics – lekarze i personel medyczny anaesthetist – anastezjolog cardiologist, a heart specialist – kardiolog dentist – dentysta dermatologist – dermatolog gynaecologist – ginekolog physioterapist – fizjoterapeuta homeopath – homeopata internist – internista laryngologist – laryngolog neurologist – neurolog nurse – pielęgniarka an ambulance man – sanitariusz a first-aid worker – ratownik midwife – położna optician – okulista orthodontist – ortodonta orthopaedic surgeon – ortopeda pediatrician – pediatra psychiatrist

TO FALL ILL – ZACHOROWAĆ

Illness, disease – choroba health trouble – problem zdrowotny poor health, ill health – słabe zdrowie neglect oneself – zaniedbać zdrowie to suffer from (a disease) – zachorować na (chorobę), cierpieć na to get infected with – zarazić się to catch a cold – przeziębić się czymś to be treated for sth – leczyć się na coś to call for a doctor – wezwać lekarza to be prone to – być podatnym

CONFLICTS & PROBLEMS – KONFLIKTY I PROBLEMY

Generation gap – konflikt pokoleń one’s own identity – własna tożsamość independence – niezależność self-sufficient – samowystarczalny to make choices – dokonywać wyborów values – wartości inability – niemożność to fly into a rage – wpaść we wściekłość support – wsparcie relationship – stosunki an equal partner – równy partner to run away from home – uciec z domu discussion – dyskusja a family row – kłótnia rodzinna to quarrel – kłócić

LIFESTYLE – STYL ŻYCIA

a priority – priorytet, pierwszeństwo to be socially active – być aktywnym społecznie to live too fast – żyć za szybko to lead a hectic lifestyle – żyć w szalonym tempie, być zabieganym to suffer from stress – cierpieć z powodu stresu to adopt a healthy lifestyle – przyjąć zdrowy tryb życia to enjoy life – cieszyć się życiem to think positively – myśleć pozytywnie an optimist – optymista a feeling of happiness –

LEISURE – WOLNY CZAS

to read books, magazines, newspapers – czytać książki, czasopisma, gazety to watch TV – oglądać telewizję to watch a video – oglądać film na wideo to go to the cinema – iść do kina to go to the theatre – iść do teatru to listen to music – słuchać muzyki to listen to the radio – słuchać radia to go to a club – iść do klubu to go to a disco –

EVERYDAY ACTIVITIES – CZYNNOŚCI ŻYCIA ­CODZIENNEGO

in the morning – rano to wake up – obudzić się to get up – wstawać to go to the loo – iść do toalety to have a wash – myć się to brush one’s teeth – czyścić zęby to comb, to brush one’s hair – czesać się, szczotkować włosy to have a shave – golić się to get dressed – ubrać się to have breakfast – jeść śniadanie to drink coffee

PERIODS OF LIFE – OKRESY ŻYCIA

periods of life childhood – dzieciństwo newborn baby – noworodek baby – niemowlak infant – niemowlak, małe dziecko infancy – okres niemowlęcy toddler – dziecko dopiero uczące się chodzić, szkrab, malec two-year-old child – dwulatek child/ children – dziecko/ dzieci kid – dzieciak (potocznie) to grow – rosnąć to come up to school age – dojść do wieku szkolnego adolescence – wiek dojrzewania teenager, adolescent – nastolatek puberty – dojrzewanie

HOLIDAYS & CELEBRATIONS – ŚWIĘTA I UROCZYSTOŚCI

Family celebrations – uroczystości rodzinne christening, baptism – chrzest birthday – urodziny Holy Communion – Pierwsza Komunia Święta wedding anniversary – rocznica ślubu to celebrate – obchodzić, świętować tradition – tradycja custom – zwyczaj, obrzęd wedding – ślub fiancée – narzeczona fiancé – narzeczony to propose to sb – oświadczyć się proposal – oświadczyny engagement – zaręczyny engaged – zaręczony to get married – pobrać się marriage – małżeństwo bride

FAMILY MEMBERS – CZŁONKOWIE RODZINY

family members – członkowie rodziny family – rodzina parents – rodzice mother – matka mum – mama stepmother – macocha stepsister – córka ojczyma, macochy father – ojciec dad – tata stepfather – ojczym daughter – córka son – syn grandparents – dziadkowie grandmother/ grandma – babcia grandfather/ grandpa – dziadek grandchild – wnuk/ wnuczka great-grandmother – prababka great-grandfather – pradziadek sister – siostra half-sister – siostra przyrodnia brother –

EXTREME SPORTS – SPORTY EKSTREMALNE

hang-gliding – lotniarstwo paragliding – paralotniarstwo parachute jumping – skoki spadochronowe bungee jumping – skoki na bungee to climb steep walls – wspinać się na strome ściany desert marathon – maraton pustynny ice diving – nurkowanie pod lodem white water rafting – pływanie kajakiem po górskich strumieniach scuba diving – nurkowanie z aparatem tlenowym caver – grotołaz caving – chodzenie po jaskiniach speedway – wyścigi na żużlu to risk – ryzykować

PROFESSIONAL SPORT – SPORT WYCZYNOWY

professional sportsman – zawodowy sportowiec sports club – klub sportowy member of a club – członek klubu sport association – stowarzyszenie sportowe coach – trener to train – trenować to practice sport – uprawiać sport to win – wygrać to lose – przegrać to break a record – pobić rekord to set a record – ustanowić rekord victory – zwycięstwo champion – mistrz medallist – medalista to be in a good shape – mieć

SPORT DISCIPLINES & SPORTS EQUIPMENT – DYSCYPLINY SPORTU I SPRZĘT SPORTOWY

team sports – sporty drużynowe football – piłka nożna football pitch – boisko do piłki nożnej penalty area – pole karne goal – bramka, gol goalkeeper – bramkarz captain – kapitan forward/ attacker – napastnik defender – obrońca midfielder – pomocnik centre/ cross – dośrodkowanie header – główka penalty (kick) – rzut karny corner – rzut rożny free kick – rzut wolny throw-in – rzut z autu off-side – spalony referee

ROOMS AT HOME – POMIESZCZENIA W DOMU

living room/sitting room/lounge – salon, pokój dzienny coffee table – stolik armchair – fotel rocking chair – fotel na biegunach sofa/settee – sofa couch – kanapa cushion – poduszka shelf/shelves – półka/ półki wall units – meble segmentowe cocktail cabinet – barek TV set – telewizor remote control – pilot hi-fi equipment – sprzęt hi-fi amplifier – wzmacniacz speaker – głośnik video recorder – magnetowid picture – obraz plant pot

TO LET A FLAT – WYNAJMOWAĆ MIESZKANIE

to rent – wynajmować (od kogoś) to let – wynajmować (komuś) to let – do wynajęcia offer – oferta owner – właściciel landlord – gospodarz landlady – gospodyni tenant – najemca, lokator rent contract – umowa najmu a furnished flat – umeblowane mieszkanie unfurnished – nieumeblowany advertisement – ogłoszenie to look round for a flat – rozglądać się za mieszkaniem to pay rent – płacić czynsz to pay in advance –

PARTS OF THE HOUSE – CZĘŚCI DOMU

roof – dach wall – ściana floor – podłoga stairs – schody staircase – klatka schodowa ground floor – parter first floor – pierwsze piętro ceiling – sufit front door – drzwi wejściowe entrance hall – hol wejściowy passage – korytarz balcony – balkon terrace – taras loft – strych attic – poddasze cellar/basement – piwnica porch – ganek, (US: weranda) garage – garaż chimney – komin lift (US: elevator)

LOCATION – POŁOŻENIE

in a city – w mieście in a large city – w dużym mieście in a town – w małym mieście in the centre – w centrum in a housing estate – na osiedlu mieszkaniowym in a poor district – w biednej dzielnicy in a quiet district – w spokojnej dzielnicy in the suburbs – na przedmieściu on the outskirts – na peryferiach (sprawdzić) close to public transport – blisko komunikacji miejskiej quarter/district – dzielnica neighbourhood – sąsiedztwo main street – główna