Spośród trzech odpowiedzi trzeba wybrać jedną prawidłową. Na końcu testu – krzyżówka, za którą też można zebrać kilka punktów. Powodzenia! 1. Jak nazywała się góra, na której mieściła się siedziba bogów? A. Olimp B. Parnas C. Ateny 2. Co było pokarmem, a co napojem boskim? A. marcepany i mleko Amaltei B. ambrozja i nektar C. róg obfitości i mleczko kokosowe 3. Kto zakochał się w sobie? A. Czarny Tulipan B. Krokus C. Narcyz 4. Kto
Mickiewiczowskie sceny Jest kilka takich scen, które dobrze byłoby zapamiętać. Są Mickiewiczowskie, bo on je wymyślił, ale nasze – czytelników, bo wryły się w pamięć i wyobraźnię, a i późniejsi twórcy co rusz nawiązywali właśnie do tych scen. • Scena z ballady Romantyczność ,,To dzień biały, to miasteczko”, dokładnie rynek miasteczka, a na nim swoista sensacja: dziewczyna rozmawia ze swoim umarłym kochankiem. Przyczynek do dyskusji o wierze i wiedzy, a
Konrad Wallenrod Bohater tytułowy powieści poetyckiej, osadzonej w realiach średniowiecza. typ bajroniczny: samotny, tajemniczy, zbuntowany; miłość – udana, zakończona małżeństwem, ale zerwana dla walki o ojczyznę; idea – poświęcenie dla Litwy, by ocalić ojczyznę, wkrada się w szeregi krzyżackie i podstępem prowadzi wroga do klęski; koniec – samobójcza śmierć po wykryciu zdrady; dylemat moralny: walka metodą podstępu, rola szpiega, niezgodna z honorem rycerza. Gustaw-Konrad Główny bohater Dziadów wiążący wszystkie
Cechy antycznej tragedii Zasada trzech jedności czasu (ograniczenie czasu tragedii najwyżej do jednej doby) miejsca (umiejscowienie akcji tylko w jednym miejscu) akcji (ograniczenie treści do jednego, głównego wątku) Istnienie konfliktu tragicznego – dwóch równorzędnych akcji, spośród których nie można dokonać dobrego wyboru. Cokolwiek zrobią bohaterowie, i tak zaprowadzi ich to do nieuchronnej katastrofy. Katharsis – wywoływanie u widza uczucia litości i trwogi. Ograniczona liczba aktorów – na scenie występuje najwyżej trzech aktorów (oprócz Chóru)
Podstawowe wiadomości Skąd się wzięła tragedia? To najstarszy gatunek dramatyczny. Powstał w starożytnej Grecji. Wywodzi się z dytyrambu, czyli rytualnej pieśni śpiewanej ku czci boga Dionizosa. Istotą tragedii jest akcja zbudowana wokół nieuchronnego i niemożliwego do rozwiązania konfliktu tragicznego między działaniami i zamiarami bohatera a innymi bohaterami (lub np. bogami). Skąd wiemy, że Romeo i Julia to tragedia? Ponieważ sam Szekspir swój utwór określił jako tragedię. Nie jest to jednak tragedia taka jak antyczna (np. Antygona),
Wielki dramat romantyczny Adama Mickiewicza powstawał etapami, w różnych okolicznościach historycznych i biograficznych, i w swoich czasach wobec reguł klasycznych i literackiej tradycji był dziełem rewolucyjnym, wręcz herezją zarówno w formie jak w treści. Za to dla młodych romantyków był objawieniem. Część II i IV dokonały przełomu romantycznego, Część III okazała się nośnym manifestem patriotycznym, literackim symbolem idei narodowo-wyzwoleńczej. Czytano bowiem Dziady już wówczas, w po-powstańczej Polsce – na przemycanych
Jan Kochanowski jako autor „Trenów”: zbolały ojciec, perfekcyjny artysta czy rozczarowany filozof? Wszystkie trzy role spełnia Jan Kochanowski jako autor cyklu Trenów. Może to trochę oburzać. Bo jak to – artysta i filozof? Chodzi przecież o Urszulkę, zmarłą ukochaną córkę poety, spadkobierczynię talentu… O nią chodzi, jej chciał poświęcić swoje wiersze, wyrazić swój ból, więc chcemy widzieć w Kochanowskim przede wszystkim zbolałego ojca. I tak jest, ale to za mało. Mówi się nawet, że Treny mają
Dlaczego dramaty Moliera nazywane są komediami charakterów? Komedia jest znanym ci gatunkiem literackim. Przedstawia zabawne sytuacje, śmieszne intrygi, postacie. Zazwyczaj kończy się pomyślnie dla bohaterów w przeciwieństwie do tragedii, gdzie akcja zakończona jest katastrofalnie. Mistrzem komedii był Francuz – Molier. W gimnazjum możecie zetknąć się z dwoma komediami tego autora – ze Świętoszkiem lub Skąpcem. Obydwie można nazwać komediami charakterów. Przedstawiają bowiem sylwetki psychologiczne bohaterów, ich moralne portrety – zaprezentowane bardzo jednoznacznie, dosłownie,
Na wsi Siano pachnie snem siano pachniało w dawnych snach popołudnia wiejskie grzeją żytem słońce dzwoni w rzekę z rozbłyskanych blach życie – pola – złotolite Wieczorem przez niebo pomost wieczór i nieszpór mleczne krowy wracają do domostw przeżuwać nad korytem pełnym zmierzchu Nocami spod ramion krzyżów na rozdrogach sypie się gwiazd błękitne próchno chmurki siedzą przed progiem w murawie to kule białego puchu dmuchawiec Księżyc idzie srebrne chusty prać
Udowodnij, że utwory Katarynka lub Kamizelka Bolesława Prusa to nowele doskonałe. 1. Na początku odpowiedzi… …wymień w punktach cechy doskonałej noweli (jedność czasu, jedność miejsca, mała liczba bohaterów, główny motyw, jeden wątek, punkt kulminacyjny, wyraźna puenta). 2. Rozwinięcie wypowiedzi Wybierz jedną z nowel (poniżej dwa przykłady) i jeszcze raz kolejno wymieniaj cechy tego gatunku, dopowiadając, jak wygląda to w omawianym utworze Prusa. 3. Jeśli chcesz podnieść poziom pracy wspomnij krótko o historii tego gatunku.
Pieśni – filozofia życia Jana Kochanowskiego Zbiór Pieśni Jana Kochanowskiego ukazał się w 1586 roku już po śmierci poety. Składał się on z dwóch, liczących każda po dwadzieścia pięć pieśni ksiąg oraz dołączonej do nich Pieśni świętojańskiej o Sobótce. Utwory Kochanowskiego wydane zostały (w opracowaniu poety) w drukarni Łazarzowej, czyli Januszewskiej. Można pozwolić sobie na stwierdzenie, że w Pieśniach zawarł Kochanowski swój program poetycki i filozoficzny. Utwory zawarte w tomie
Dziś jego wiersze zachwycają wielu miłośników poezji, ale w swojej epoce był poetą niedocenionym. Zmarł w przytułku dla bezdomnych – nie wiadomo nawet, gdzie znajduje się jego grób. Cyprian Kamil Norwid (1821-1883) Nie tylko poeta, ale także autor dramatów, utworów prozą, tłumacz oraz… rysownik, malarz, rzeźbiarz (rozpoczął nawet studia malarskie w Warszawie). Bardzo wcześnie stracił rodziców, a że pochodził z podupadłej rodziny szlacheckiej (ojciec zmarł w więzieniu, odsiadując wyrok za długi), ciągle borykał się z problemami finansowymi.
Nad Niemnem – powieść realistyczna czy tendencyjna? Zacznij od wprowadzenia Zaznacz różnicę znaczeniową między terminami powieść realistyczna i powieść tendencyjna. Podkreśl, że powieść tendencyjna była formą charakterystyczną dla pierwszej fazy pozytywizmu polskiego, w miarę rozwoju prądu zaś znacznie popularniejsze stały się utwory typowo realistyczne. Nad Niemnem to powieść Elizy Orzeszkowej powstała w okresie pozytywizmu, czyli w czasie, kiedy przed literaturą stawiano konkretne zadania. Pisać dla samego pisania po prostu nie wypadało. Cała literatura realizowała
1. Opuszczenie Troi Odyseusz dowodził dwunastoma greckimi okrętami. Burza oddzieliła jego flotę od okrętów Agamemnona. 2. Miasto Ismaros w Tracji Żołnierze Odyseusza napadli na bogate miasto i wymordowali jego mieszkańców. Ocalała jedynie rodzina kapłana Marona – wykupił ich od śmierci ofiarowaniem wina o niezwykłej mocy (wykorzysta je później Odys do pokonania cyklopa). 3. Kraina Lotofagów To lud żywiący się kwiatami lotosu. Ktokolwiek zjadł kwiat lotosu, zapominał, kim był i na zawsze pragnął pozostać wśród Lotofagów.
Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja, który propaguje model życia harmonijnego, uporządkowanego, w zgodzie z naturą. Znajdziemy w jego koncepcji elementy epikureizmu i stoicyzmu. Antyczny umiar oraz korzystanie z dóbr natury to też ideały renesansowe. Pieśni i fraszki Jana Kochanowskiego. Pieśni refleksyjne, w których chwali dzieło stworzenia Boskiego (podobnie jak w Psalmach), urodę świata, swojego domostwa – jest to renesansowa afirmacja życia, miłości, także poezji. Cnota i rozum to wartości, którym hołduje. Przywołuje hasła epikurejskie (korzystaj z chwili, chwytaj dzień!)
TEMATY renesansowej literatury O ojczyźnie mówili: Mikołaj Rej Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej Piotr Skarga, Kazania sejmowe. O filozofii istnienia, konstrukcji wszechświata i człowieku: Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego – wizja życia zgodnego z naturą. Jan Kochanowski – wszechświat: harmonijna, pełna ładu, reguł przyrody, misterna struktura. Jan Kochanowski – Treny – załamanie renesansowej wizji ładu wszechświata i powrót do niej. O wzorcach postępowania (pareneza): Mikołaj Rej
Naturalizm jest tendencją końca wieku XIX, za jego literackiego ojca uważa się Emila Zolę. Był to nurt, który ukazywał ciemną stronę życia ludzkiego – nędzę, głód warstw niższych, chorobę, śmierć, a także fałsz, obłudę życia i charakterystykę tzw. marginesu społecznego wielkich miast – prostytucję, złodziejstwo, środowiska przestępcze. Powieść naturalistyczna przedstawia losy ludzkie jak materiał badań, na wzór nauk biologicznych, eksponuje biologizm człowieka, bierze pod uwagę kwestię dziedziczności. Cechy wskazujące, że
Impresjonizm to cecha epoki, tak ważna, że choć zrodziła się w sztukach plastycznych, wkradła się do literatury i wpłynęła na jej kształt. Możliwe, że na maturze w wierszu lub we fragmencie prozy trzeba będzie odnaleźć cechy impresjonizmu. Zresztą zawsze przy tekście młodopolskim warto sprawdzić, czy jest, i wskazać obrazowanie impresjonistyczne, bo to powinno zaowocować dodatkowymi punktami. Głównym założeniem impresjonizmu jest przekonanie, że sztuka jest indywidualną, subiektywną wizją twórcy, przekazem wrażenia.
Przedstaw poemat Wacława Potockiego Transakcja Wojny chocimskiej jako utwór zagrzewający do walki za ojczyznę Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. Kult walki już miną. I wtedy właśnie Potocki napisał Wojnę chocimską,
Izabela Łęcka – famme fatale czy romantyczna, niedościgniona kochanka? Izabela Łęcka jest raczej nielubianą postacią wśród odbiorców Lalki. Wszyscy mają jej za złe nieszczęścia Wokulskiego – a że przywiodła do zguby już i innych adoratorów – może uchodzić za kobietę fatalną. W pewnym stopniu realizuje też schemat romantycznej kochanki – pamiętamy Marylę, Ewę, Laurę, które nie przyjęły oświadczyn zakochanego w nich do szaleństwa mężczyzny. Głównym powodem była przepaść w sytuacji