JAK ODPOWIADAĆ Z POLSKIEGO
Pisarz-pilot z racji swojego zawodu miał możliwość spojrzenia na ziemię inaczej niż zwykli śmiertelnicy – z lotu ptaka, z góry mógł ogarnąć całość, a przy tym dane mu było zmierzyć się z siłą natury. Wszystko to wykorzystał jako myśliciel i twórca literatury. Niektóre epizody spisał w tej właśnie powieści, co sprawiło, że zarazem poruszył kilka ważnych kwestii filozoficznych. Przesłanie powieści Ziemia, planeta ludzi Najważniejsza z nich to myśl związana z tytułem Ziemia, planeta ludzi Ta widziana z góry, fascynująca,
Czym jest publicystyka? Jest to ten dział piśmiennictwa, który porusza tematy aktualne, bieżące, żywo interesujące społeczeństwo, dotyczące polityki, obyczajów, kultury itp. Twórcy publicystyki podejmują aktualności i opisują je w różnych formach: felietonach, szkicach lub np. recenzjach. Rozwój publicystyki jest charakterystyczny dla takich czasów, które są historycznie ciekawe, obfitują w polityczne posunięcia, walki stronnictw, grę polityków itp. Publicystyka łączy się nieodzownie z rozwojem prasy, czego dowodem są czasy oświeceniowe, lecz początku publicystyki polskiej upatrujemy w renesansie.
Tradycyjnie umieszczamy pozytywizm polski między rokiem 1864 a 1890. Ramy czasowe epoki Rok 1864 – klęska powstania styczniowego. Rok 1890 – umowna data początku Młodej Polski (debiuty modernistów). Rok 1864 – to data ostatecznego zakończenia i upadku powstania styczniowego. Jest to także data uwłaszczenia chłopów na terenie zaboru rosyjskiego. Oba wydarzenia pociągnęły za sobą skutki narodzin zupełnie innej epoki. Po pierwsze klęska kolejnego zrywu niepodległościowego wywołała zniechęcenie wobec romantycznych metod walki,
Jaką tematykę podejmuje Gabriela Zapolska w Moralności pani Dulskiej? Omawiając stosunki panujące w tej rodzinie, uzasadnij swoje zdanie. Istotą utworu Gabrieli Zapolskiej jest schemat moralności mieszczańskiej, który autorka świetnie prezentuje w swoim dramacie, i który poddaje ocenie odbiorcy. Zasadniczo znajdujemy się w kręgu małego, rodzinnego skandaliku. Mama Dulska, która trzyma w garści swoją mieszczańską rodzinkę (dwie dorastające córeczki Hesię i Melę, „dorośniętego” już syna Zbyszka i męża – „niemego”, niemrawego i zawojowanego ze szczętem Dulskiego), przymknęła oko
Rzadko się zdarza, aby uznana za wartościową, wielce ceniona proza była zarazem tak przystępna, przejrzysta i wciągająca. Wynika to zapewne z techniki pisarskiej Hemingwaya, który stosował zasadę behawioryzmu: oszczędzał czytelnikowi własnych komentarzy i refleksji, podawał suchy opis wydarzeń i dialogi. Drugi ważny element pisarstwa Hemingwaya to typ bohatera – mocnego, szlachetnego człowieka, prawdziwego mężczyzny (dalekiego krewnego szeryfów westernu), z którym czytelnik chętnie się utożsamia. Trzecia rzecz – to tematyka: wielka miłość, klęska starości i obrona przed
Lament świętokrzyski to cenny zabytek polskiej literatury średniowiecznej. Jest niezbitym dowodem na to, iż w Polsce kult Najświętszej Marii Panny był bardzo silny; wyróżniamy nawet w literaturze średniowiecznej tzw. kult liryki maryjnej. Należy do niej właśnie Lament świętokrzyski i Bogurodzica, lecz są to utwory odmienne. O ile Bogurodzicę cechuje podniosły nastrój hymnu, o ile jest ona głosem zbiorowości – prośbą ludzi skierowaną do Boga – o tyle Lament świętokrzyski to głos bolejącej Matki. Jest to pierwszoosobowa
Do gatunków nowych zaliczymy m.in.: żywoty świętych, dramaty religijne misteria, dramat liturgiczny, moralitet. Szczególnie ciekawym gatunkiem wytworzonym w średniowieczu był moralitet – sztuka dydaktyczna. Jej słynnym bohaterem był Everyman, czyli Człowiek-Każdy, ktoś, kto symbolizował każdą istotę ludzką. Everyman spotykał na swojej drodze alegorie – uosobione cnoty lub grzechy, np. Czystość, Męstwo, Chciwość. Cnoty te roztrząsały abstrakcyjne kwestie moralne, obrazowały pokusy czyhające na człowieka, a także drogi wzorcowe, te, które wiodą do zbawienia.
Średniowiecze – czyli wieki średnie to nazwa, którą wprowadzili twórcy renesansu, określając w ten sposób epokę poprzednią. W renesansie uznawano średniowiecze za okres przestoju, przejście między świetną epoką antyku a czasami nowożytnymi – czyli wieki średnie. Nazwa ta miała odcień lekceważący, ludzie odrodzenia zarzucali poprzednikom odejście od wartości starożytnych, ciemnotę i zacofanie. Później pogląd ten zmienił się, szczególnie gdy badacze wgłębili się w analizę dorobku epoki. Uwaga! Średniowiecze w Europie trwało ponad 10 stuleci! Początek umieszcza
Dwa nazwiska największych twórców sonetów renesansowych to: prekursor epoki: Petrarka (Włoch – wiek XIV) angielski twórca przełomu renesansu z barokiem (XVI/XVII wiek) – Szekspir. Petrarka pisał sonety miłosne, kierował je do ukochanej, wybranki swego serca – Laury. Podobno spotkał ją w kościele św. Klary i zapałał do niej gorącym uczuciem. Przez stulecia podejrzewano, że muzą Włocha była niejaka Laura de Noves, mężatka i matka jedenaściorga dzieci, zmarła podczas zarazy w 1348 roku. Dzisiejsi badacze twierdzą,
Treścią nawiązuje Odprawa posłów greckich do mitu trojańskiego, opowiadającego o tym, jak Parys, królewicz trojański, porwał piękną Helenę – żonę Menelaosa, władcy greckiego. Mit głosi, że miłość Heleny obiecała Parysowi Afrodyta. W dramacie Kochanowskiego obserwujemy krótki fragment tych dziejów – moment, gdy do Troi przybywają posłowie greccy, aby wypertraktować oddanie Heleny mężowi i tym samym zapobiec wojnie. Król Troi – Priam chce podjąć decyzję na podstawie werdyktu Rady Królewskiej. Królewicz Parys pragnie zatrzymać
Wielka Improwizacja – jeden z najsłynniejszych fragmentów polskiej literatury, ma charakter konfesyjny. Oznacza to, że jest swoistą, poetycką spowiedzią, wyznaniem – tym bardziej zbliżonym do religijnego, że skierowanym do Boga. Ale Konrad – patron wszelkich buntowników – nie wyznaje grzechów. Przeciwnie – prawie zarzuca je Bogu, żąda władzy, żąda odpowiedzi. Bóg milczy. Odpowie skromnemu bernardynowi – księdzu Piotrowi. Być może dlatego, że Wielka Improwizacja jest nie tylko aktem wielkiego poświęcenia i patriotyzmu,
To utwory krótkie, czyta się je łatwo, często ze śmiechem, lecz jest to śmiech przez łzy, niepozbawiony goryczy. Świadczą o tym, że Czechow był świetnym obserwatorem życia. Rozglądając się dokoła, wybierał takie sytuacje, które prezentowały prawdę o człowieku i ówczesną rzeczywistość – lata osiemdziesiąte dziewiętnastego wieku w Rosji. Smutna była ta rzeczywistość i jej obywatele, lecz potrafił Czechow dostrzec w niej także aspekty komiczne. Każde opowiadanie to przykład z życia unaoczniający ludzkie śmiesznostki, wady, słabości ludzkiej psychiki.
Jego zdaniem – tak. Ale istnieją badacze, którzy twierdzą, że gdyby na miejscu Joasi była Natalia (panna o charakterystyce nieco bardziej nacechowanej erotyzmem) – Judym nie byłby tak pewien swoich racji. Gdyby naprawdę kochał Joasię – nie mógłby bez niej żyć, nie mówiąc o pracy. Tym samym rozwiązanie, które proponuje Żeromski, wydaje się ideologiczne i nienaturalne. Ten szczęśliwy dom, idyllicznie zarysowany w marzeniach, mógł dawać siłę do niesienia pomocy innym. A cóż może dać innym
Wyjaśnij konstrukcję i problematykę Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza. Czytelnika przyzwyczajonego do tradycyjnego dramatu szokuje już sama prezentacja postaci. Popatrzmy na nazwiska: prokurator Scurvy (zwany czasem pieszczotliwie Skurviątkiem) i księżna Zbereźnicka czy Sajetan Tempe. Przedstawienie osób w rodzaju: „morowe szewskie chłopy”, twarz „jakby z czerwonego salcesonu” (to o Scurvym), „błękitne jak guziki od majtek oczy”, pomijając, że może być krytykowane z punktu widzenia estetyki, przestaje być zwykłym didaskalium, wkracza w obręb dramatu. Obserwujemy w Szewcach dziwnych przedstawicieli różnych
Nawiązania do Biblii W poezji – dawnej i współczesnej – znajdujemy wiele utworów poświęconych różnym motywom biblijnym: wizji końca świata, tematowi szatana, śmierci, postaciom biblijnym. Swoisty rozdział tworzą przekłady – choćby psalmów, z którymi zmierzyć się chcieli najbardziej utalentowani poeci świata. Proza gęsta bywa od biblijnych aluzji, czasem motyw taki pojawia się w tle – jak w Wieży Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, bywa główną materią – jak w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa. Innym razem Biblia jest kluczem do
Romantyzm stawiał przed literaturą wysokie zadania, zakładał spontaniczność aktu twórczego, oryginalność i indywidualizm. Intuicję, wrażliwość, uczuciowość i wyobraźnię przedkładano nad erudycję i pilne przestrzeganie klasycznych norm gatunkowych. Dlatego też zrodziły się nowe, oryginalne, romantyczne gatunki, za pomocą których łatwiej było wyrazić ideę epoki. W ten sposób powstały: Powieść poetycka (inaczej poemat epicki) – łączyła romantyczny liryzm z epicką opowieścią. Najwyraźniej stanowiła formę przejściową między klasyczną poezją a realistyczną powieścią. Twórcą gatunku był George Byron (Giaur,
Poezja – jak wszystkie inne dziedziny – uległa wpływom nowej epoki. Cóż stało się tematem poezji? Oto wkroczyły do świata liryki: technika, miasto, maszyny, tłum. Nowe kierunki, propagujące nowe formy to: ekspresjonizm, awangarda poetycka, futuryzm, dadaizm, nadrealizm, neoklasycyzm. Ekspresjonizm Ojczyzną nurtu były Niemcy, a podjęło go nowe pokolenie XX wieku około 1910 roku. Ekspresja – to wyrażanie, uzewnętrznianie tego, co tkwi głęboko we wnętrzu człowieka. Poezja musi wyrażać to wnętrze – tak
Hymn o miłości – przesłanie i kompozycja Gdybym mówił językami ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak miedź brzęcząca albo cymbał brzmiący. Gdybym też miał dar prorokowania i znał wszystkie tajemnice, i posiadał wszelką wiedzę, i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił, a miłości bym nie miał, byłbym niczym. I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją, a ciało wystawił na spalenie, lecz miłości bym nie miał, nic bym
Łatwiej spojrzeć na werdykty moralne zawarte w II części Dziadów, jeśli uzmysłowimy sobie, że główną cechą romantyczną tego utworu jest ludowość. Sam obrzęd dziadów jest zwyczajem ludowym, lud wiejski jest zbiorowym bohaterem nocnej sceny – a zatem i ocenę moralną postaci odbieramy z punktu widzenia moralności ludowej. Akcja II części Dziadów przywołuje stary zwyczaj pogański – przywoływania duchów, które ujawniają swoje grzechy. Czasem ludzie mogą pomóc zjawom, czasem nie. Koncepcja uczciwego życia według teorii
Ramy czasowe 1818 – „teoretyczny” początek. Kazimierz Brodziński wydał bowiem rozprawę O klasyczności i romantyczności, tudzież o duchu poezji polskiej, w której stwierdził fakt istnienia w kulturze europejskiej dwu nurtów artystycznych, klasyczności i romantyczności, i postulował stworzenie oryginalnej polskiej formuły, najlepiej sielskości. 1822 – „praktyczny” początek romantyzmu. Adam Mickiewicz wydał Ballady i romanse – zbiór 14 ballad, który praktycznie, literacko realizował założenia romantyzmu. Trzy fazy polskiego romantyzmu 1822-1830 wstępna faza romantyzmu. Młodzi twórcy krystalizują swój program, piszą młodzieńcze
