PRACA DOMOWA
Jak kochał średniowieczny rycerz? Model miłości w kulturze wieków średnich. Wstęp Miłość była bardzo ważnym elementem wizerunku średniowiecznego rycerza. Dobrze byłoby, gdyby średniowieczny wojownik miał damę swego serca, którą by kochał i czcił, służył jej, bronił czci i honoru wybranki. Tyle konwencji… Średniowieczny rycerz mógł także przeżyć miłość do pięknej i szlachetnej kobiety – najczęściej była to miłość z przeszkodami, z góry skazana na klęskę. A jednak miłość, na którą nie było rady, przed którą nie
Sztuka średniowieczna w poezji współczesnej. Omów dwa przykłady. Wstęp I Sztuka średniowiecza, zwłaszcza strzelisty i mistyczny gotyk, fascynowały współczesnych twórców. Natchnieniem są dla nich bardzo często gotyckie katedry. Przykładów utworów inspirowanych gotykiem znajdziemy sporo – to np. „Katedra w Lozannie” i „Notre-Dame” Juliana Przybosia czy „Gotyk 54” Tadeusza Różewicza. Wstęp II Czego szukają współcześni poeci – często ateizujący – w sztuce średniowiecza? Na czym polega dialog, który toczą z tradycją? Średniowiecze, choć tak bardzo odległe
Ojciec i syn – omów przykłady tych relacji na podstawie wybranych opowieści biblijnych i mitów greckich. Wstęp Relacje między ojcem i synem to bardzo ważny problem – zwłaszcza w Biblii. Ale i w mitologii znajdziemy kilka ważnych opowieści poruszających ten problem – np. o walce Kronosa z dziećmi o władzę czy o Dedalu i Ikarze. Rozwinięcie W mitologii greckiej znajdziemy poruszającą opowieść o walce o władzę rozgrywającej się między ojcem a synem. Zanim jednak do niej dojdziemy, zatrzymajmy się na chwilę przy
Przykłady przyjaźni w mitologii greckiej i w Biblii. Wstęp Przyjaźń to niezwykle ważna wartość w życiu człowieka. Nic więc dziwnego, że jej temat poruszają wybrane mity i „Pismo Święte” – dwa filary kultury europejskiej. Rozwinięcie W Iliadzie Homera znajdziemy wspaniały przykład przyjaźni. Jest to przyjaźń między dwoma młodymi rycerzami – Achillesem i Patroklosem. Gdy Achilles, największy grecki wojownik, wszedł w konflikt z dowódcą wojsk, Agamemnonem, odmówił dalszej walki. I wtedy szczęście odwróciło się
Scharakteryzuj Hioba na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Hioba. Wstęp Hioba poznajemy na podstawie tego, co mówi o sobie on sam, co mówią o nim Bóg i szatan oraz co mówią na jego temat jego przyjaciele i żona. Wszyscy patrzą na bohatera nieco inaczej i trzeba wziąć pod uwagę wszystkie głosy. Hiob jest symbolem niewinnie cierpiącego człowieka, który zmaga się z przeciwnościami losu i klęskami spadającymi nań zupełnie niezasłużenie z godnością i pokorą wobec Boga. Zyskuje przez to pewien
Przypowieść o synu marnotrawnym. Omów archetypy, które pojawiają się w tej przypowieści biblijnej. Wstęp Archetyp to wzór postawy człowieka, sposobu jego postępowania. Archetyp jest stały i niezmienny, zakorzeniony w świadomości ludzkiej. Pewne wzorce postaw pojawiają się już w najstarszych tekstach kultury – np. w mitach greckich czy w „Biblii”. Prawzory, zawarte w tych tekstach, znajdują kontynuację w późniejszych dziełach – także współczesnych. Archetypy udowadniają nam, że natura ludzka mimo upływu wieków niewiele się zmieniła. Przykłady postaw archetypicznych
Udowodnij, że Biblia jest uniwersalną księgą naszej kultury. Wstęp 1 Przymuszonym uwagą, nie dalszy niż wczoraj Wyda się tamten czas, choć twarze cezarów Inne dziś na monetach. Czesław Miłosz, Lektury Czy może być lepszy wstęp do rozważań o nieśmiertelności Biblii niż te słowa? Znakomity wiersz daje poczucie łączności z ludźmi sprzed dwudziestu wieków, bo „lęk i pragnienie te same, oliwa i wino / I chleb znaczą to samo”. Wstęp 2 Wielu ludzi zapytanych o to, jaką
Król Edyp – winny czy niewinny? Oceń tytułowego bohatera tragedii Sofoklesa. Wstęp I Edyp jest bardzo ważną postacią w historii kultury. Świadczy o tym chociażby fakt, że od jego imienia ukuto termin „kompleks Edypa”. Sofokles, zainspirowany mitem o Labdakidach, nieszczęśliwym rodzie królewskim z Teb, uczynił go bohaterem dwóch sztuk: „Król Edyp” i „Edyp w Kolonie”. Wstęp II Edyp jest postacią ukształtowaną tak, jak zalecał Arystoteles w „Poetyce”. Bohaterowie tragedii i ich dramatyczne losy mieli wzbudzać litość i trwogę. I rzeczywiście,
Śmierć – odwieczny temat w kulturze. Jak interpretują ją mity? Jak filozofowie antyczni? Wstęp 1 „Śmierć jest jedną z największych i jednocześnie najtrudniejszych do zrozumienia tajemnic ludzkiego istnienia.” Tak głosił Seneka, jego myśl wskazuje przyczynę, dla której ludzie od zawsze poszukiwali rozwiązania bolesnej zagadki. Odpowiedź na pytanie czym jest śmierć, co po niej – leży u źródeł wszystkich religii, trapi większość filozofów, jest tematem wszystkich mitologii świata. Wstęp 2 Wisława Szymborska zamieszcza w wierszu
Jaki wzorzec rycerza proponuje Iliada Homera? Odwołaj się do przykładów postaci z eposu. Wstęp Najważniejszymi wojownikami w całej Iliadzie są Hektor i Achilles. Różni ich niemal wszystko: walczą po przeciwnych stronach (Hektor jest najznakomitszym rycerzem trojańskim, zaś Achilles to najdzielniejszy wojownik grecki), są w różnym wieku, mają inne podejście do walki i do przeciwnika. Przyjrzyjmy się bliżej tym bohaterom. . Rozwinięcie Achilles to bardzo młody zapalczywy człowiek. Wojowanie jest dla niego niemal wszystkim. Bardzo
Dlaczego po zimie przychodzi wiosna? Jak mitologia wyjaśnia następstwo pór roku? Wstęp Mity są wyrazem zdziwienia człowieka światem. Starożytni chcieli wiedzieć, dlaczego po dniu następuje noc, dlaczego zmieniają się pory roku, skąd się biorą pioruny i burze… Ludzie, poznając świat, próbowali tłumaczyć sobie zagadkowe zjawiska. . Rozwinięcie Próbowali sobie odpowiedzieć np. na pytanie, czemu doba dzieli się na dzień i noc. I tak oto Helios, bóg słońca, podróżował po nieboskłonie na ognistym rydwanie.
Wielki testament François Villona – manifest indywidualizmu. Ukaż to dzieło na tle podejścia do kwestii autorstwa w średniowieczu. Jak zacząć? Rozważaniami na temat kwestii autorstwa dziś. Przykład Zastanawiając się nad wyborem książki, którą chcemy kupić lub wypożyczyć z biblioteki, często zwracamy uwagę na nazwisko autora. Wybieramy tych autorów, których dzieła już poznaliśmy i które wydały się nam godne uwagi lub zwracamy uwagę na tych pisarzy, którzy „wyrobili już sobie nazwisko”. Decydując się
Życie jako dzieło sztuki. Romantyczna koncepcja artysty. Komentarz Romantyzm to epoka, która tak naprawdę stworzyła na nowo pojęcie artysty. Romantyczny poeta, malarz, kompozytor nie jest bynajmniej rzemieślnikiem służącym sprawom „wyższym” – takim jak Bóg, ojczyzna czy społeczeństwo. Tworzy sztukę totalną, stojącą ponad prawem ziemskim. Uważa, że talent, który ma, czyni go lepszym i uprzywilejowanym. Dzięki sztuce może wszystko – nawet stanąć na czele narodu. Artysta dandysem Dandysi podbili Europę, co
Losy Syzyfa jako metafora ludzkiego losu. Komentarz Bardzo trudny temat – prawdziwe wyzwanie. Obowiązkowa jest dobra znajomość mitu o Syzyfie, ale to nie wszystko! Powinieneś znać także „kultowy” esej Alberta Camusa pt. Mit Syzyfa. Niech to Cię nie przeraża – esej nie jest wcale długi, za to piękny i urzekający. Jego znajomość przyda Ci się nieraz przy pisaniu innych prac, a może także… w życiu. To wręcz idealny temat dla tych, którzy lubią tematy
Topos labiryntu. Przedstaw różne ujęcia i funkcje motywu w wybranych utworach. Labirynt występuje w obrębie wielu kultur na oddalonych od siebie przestrzeniach Europy, Azji, obu Ameryk i wysp Malinezji. Człowiek posługiwał się tym znakiem od czasów cywilizacji megalitu po współczesność (czyli – lekko licząc: ponad cztery tysiące lat!) Rysunek labiryntu można więc zaliczyć do najbardziej rozpowszechnionych wzorów będących wspólnym dziedzictwem ludzkości. To wszystko stanowi o jego charakterze archetypowym (tzn. takim,
Świat jako labirynt w Procesie Kafki Rzeczywistość w Procesie przypomina labirynt, po którym błądzi główny bohater. Miasto pokazywane przez Kafkę jest przestrzenią, w której człowiek się gubi. Idąc na pierwsze przesłuchanie, Józef K. widzi, że ulica ma „po obu stronach prawie całkiem jednakowe domy, wysokie, szare, przez ubogą ludność zamieszkane domy czynszowe”, w podwórzu zauważa „trzy różne klatki schodowe, a ponadto (…) małe przejście, które zdawało się prowadzić na jeszcze inne podwórze”. Bohater błądzi
Omów założenia filozofii genezyjskiej. W 1843 roku Słowacki uznał, iż praktyki Andrzeja Towiańskiego nie mają nic wspólnego z wartościami filozofii mistycznej i odszedł z Koła Sprawy Bożej. W czasie letnich wakacji w Pornic nad Adriatykiem napisał Genesis z Ducha i w ten sposób sformułował własny system filozoficzny. Od tytułu dzieła został on nazwany genezyjskim. Opierał się na przekonaniu, że „wszystko przez Ducha i dla Ducha stworzone jest, a nic dla cielesnego celu nie istnieje”. Słowacki wyszedł z założenia, iż na
Odnajdź cytaty w tekstach utworów Kochanowskiego, które świadczą o zmianie światopoglądu poety. PRZED ŚMIERCIĄ URSZULKI Los U Fortuny to snadnie, Że kto stojąc upadnie. (Pieśń IX z Ksiąg pierwszych) Obraz Czarnolasu Komin wkoło obsiądziemy. Tam już pieśni rozmaite, Tam będą gadki pokryte, Tam trefne plęsy z ukłony, Tam cenar, tam i goniony. (Pieśń świętojańska o sobótce) Religia Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie! Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie. Chowaj, nas
Jan Kochanowski wprowadził do poezji polskiej nowy typ wiersza. Jaki to wiersz i na czym polegało nowatorstwo Kochanowskiego? Do czasów Kochanowskiego w poezji polskiej obowiązywał tak zwany wiersz zdaniowy (jedno zdanie lub samodzielna część składniowa). Jan Kochanowski wprowadził do literatury polskiej i utrwalił w niej nowy typ wiersza – wiersz sylabiczny. Najważniejsze cechy tego wiersza to: stała liczba sylab w poszczególnych wersach, średniówka w stałym miejscu w wersach dłuższych niż ośmiosylabowe, stały akcent paroksytoniczny (na przedostatniej
Jan Kochanowski nazywany był polskim Horacym, gdyż czerpał natchnienie i wątki z twórczości starożytnego poety. Co Kochanowski pisał o nieśmiertelności sławy poetyckiej? Zrób krótką notatkę. Pieśń XXIV (Księgi wtóre) Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony… Od razu przychodzi na myśl inny utwór – pieśń Horacego Do Mecenasa zaczynająca się od słów: Niezwykłe mając i niekruche skrzydła wzlecę poeta z dwóch natur złożony. Czy Kochanowski popełnił plagiat? Nie! Jak prawdziwy renesansowy humanista wzorował się
