Rom MICKIEWICZ
Czym jest ten tekst? Dziady część IV są wielkim romantycznym monologiem, odsłaniającym świat ducha, a ponieważ uczuciom trudno narzucić dyscyplinę, stąd też forma monologu nieskładna, poszarpana, często fragmentaryczna i bełkotliwa. Autorem tego niezwykłego monologu jest Gustaw, tragiczny kochanek Maryli, który w imię miłości gotowy jest zakwestionować cały porządek świata. Czas, miejsce, bohater Akcja Dziadów część IV rozgrywa się na plebanii, w noc Zaduszek, w atmosferze mroku i tajemnicy. Do domku Księdza przybywa dziwna postać. Jest to
Co się dzieje? Akcja II części Dziadów opiera się na starym zwyczaju pogańskim – przywoływania duchów, które ujawniają swoje grzechy. Czasem ludzie mogą pomóc zjawom, czasem nie. Koncepcja uczciwego życia według teorii ludowej wynika z dialogów duchów z Chórem, główne zasady Chór powtarza w formie refrenu. Klasyfikacja duchów Duchy lekkie Pierwsze ukazują się – w postaci aniołków – duchy dwojga dzieci: Józia i Rózi. Cierpią, choć ich wina wydaje się być dość
Tło epoki Romantyzm jest czasem, gdy po utracie niepodległości przez Polskę narastają tendencje narodowo-wyzwoleńcze. Po upadku względnie autonomicznego Księstwa Warszawskiego w 1815 roku powstaje Królestwo Kongresowe, całkowicie podporządkowane rządom carskiej biurokracji i wojska. W maju 1823 roku na Litwie rozpoczęły się prześladowania młodzieży z Towarzystwa Filomatów i Zgromadzenia Filaretów. Były to studenckie organizacje samokształceniowe i literackie, które gubernator Litwy Nowosilcow oskarżył o działalność wywrotową. Władze carskie rozpętały nagonkę i stworzyły sfingowany proces polityczny. Aresztowano m.in. Mickiewicza i jego przyjaciół:
Jaka to epoka… Romantyzm, oczywiście, tego nie można pomylić. Zawsze bezpiecznie będzie pisać o Mickiewiczu jako wiodącym twórcy romantycznym, prekursorze romantyzmu, propagatorze idei romantycznej. Na tle epoki Adam Mickiewicz wychowany na klasycznych zasadach, oświeceniowych regułach i normach okazał się ich największym krytykiem i burzycielem. Zły to ptak co własne gniazdo kala, ale w przypadku naszego wieszcza narodowego ludowe mądrości, choć sam był ich entuzjastycznym krzewicielem, mijają się cokolwiek z prawdą. Poprzez własne dzieła zaszczepił
Dzieciństwo sielskie, anielskie Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 roku w Zaosiu koło Nowogródka. Rodzicami poety byli Mikołaj Mickiewicz, komornik i adwokat, oraz Barbara z domu Majewska. To właśnie ukochana matka ofiarowała synka pod opiekę Matki Boskiej Ostrobramskiej, gdy jako maleńki chłopczyk wypadł z okna. Dzieciństwo poeta miał beztroskie. Przerwała je śmierć ojca w 1812 r. Jak to widać w dziełach? „Kraj lat dziecinnych” pokazał Mickiewicz przede wszystkim w Panu Tadeuszu. Znalazł się tam opis wypadku z wczesnego dzieciństwa
Kronika podróży? W zbiorze Sonety krymskie jest 18 utworów, nie zostały uporządkowane zgodnie z trasą podróży, choć stanowi ona zasadniczą ramę kompozycyjną. Poetycka podróż zaczyna się na bezkresnym stepie (Stepy akermańskie), a kończy u stóp góry (Ajudah). Zgodnie z tradycją sonet jest gatunkiem służącym do wyrażania uczuć oraz emocji i poeta przedstawia je, ale nie w sposób bezpośredni. Obrazy natury – stepów, morza i gór, orientalnych zabytków – służą ukazaniu uczuć podmiotu lirycznego. Ponieważ poeta, zdaniem romantyków,
Przywykliśmy do tradycyjnej interpretacji cyklu Sonetów krymskich, nakazującej traktować je jako pamiętnik liryczny poety-pielgrzyma, który, wędrując po pełnym egzotyki i niepowtarzalnej urody Krymie, doznaje przy tym całej gamy uniesień – od zachwytu nad pięknem natury po niewygasłą nostalgię za ojczystym krajobrazem „pagórków leśnych i łąk zielonych”. Warto się jednak zastanowić, czy podróż pielgrzyma jest jedynie podróżą w przestrzeni horyzontalnej, wędrówką naturalisty odurzonego bujnością przyrody? Okazuje się, że w sonetach odnajdziemy
Manifest polskiego romantyzmu Ballady i romanse – zbiór ballad Adama Mickiewicza opublikowanych w pierwszym tomie Poezji wydanym w 1822 roku. Napisał je autor w trakcie pobytu w Kownie, gdzie był nauczycielem miejscowego gimnazjum. Nieciekawy towarzysko i intelektualnie żywot na litewskiej prowincji był jednakże okazją do poznania tamtejszego folkloru, świata podań i mitów ludowych wyrosłych z wierzeń gminu. To one zrodziły w efekcie ten niezwykły spektakl grozy i cudów, o którym czytamy w balladach. Nie bez znaczenia dla powstania tomiku ballad były również
Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski. Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny Horeszków. Po śmierci dziedzica
Bajka Budowa Utwór wierszowany (jeśli krótki i zwięzły, nazywa się bajką epigramatyczną, a jeśli trochę dłuższy, rozbudowany – narracyjną). Zawiera morał (najczęściej na końcu utworu, choć są bajki rozpoczynające się morałem). Bohaterowie Bohaterami bajki są najczęściej zwierzęta, ale również rośliny, przedmioty i ludzie. Pod postacią zwierząt, roślin czy przedmiotów ukrywają się ludzie ze swoimi wadami, słabościami, wzajemnymi zależnościami. Bohaterowie są przedstawieni na zasadzie kontrastu: np. mądry wilk i fałszywy lis, stary i młody czyżyk.
Adam Mickiewicz Stepy akermańskie (pierwotny tytuł: Podróż do Akermanu) Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam kolorowe ostrowy burzanu. Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurchanu; Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; Tam z dala błyszczy obłok – tam jutrzenka wschodzi; To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu. Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie, Których
Wieszcz, bo… Adam Mickiewicz jest jednym z trzech romantycznych wieszczów (obok Słowackiego i Krasińskiego). Któż to taki wieszcz? To poeta obdarzony szczególnym natchnieniem, umiejętnością przewidywania przyszłości. Wieszczy = przepowiada. Romantyzm uznał poetę – wieszcza za jednostkę wyjątkową, odrębną od reszty społeczeństwa. Wieszcz, obdarzony darem prorokowania, stał na czele ludzkości i wskazywał kierunek przemian zachodzących w świecie. W Wielkiej improwizacji (III cz. Dziadów) na wieszcza kreuje się bohater dramatu. Wieszczowie pragnęli kierować
Autor Adam Mickiewicz jest określany jako narodowy wieszcz. Kim jest wieszcz? I dlaczego tego określenia używa się w stosunku do Mickiewicza? Według słownika języka polskiego wieszcz to genialny, natchniony poeta, człowiek przepowiadający przyszłość. Poezja Mickiewicza Oda do młodości Ballady i romanse Sonety krymskie Liryki lozańskie Inne wiersze, które warto znać, a przynajmniej wiedzieć, że to Mickiewicz jest ich autorem – Do matki Polki, Bajki, Sonety odeskie i wiele innych utworów tego gatunku, np.
Autor: Adam Mickiewicz (1798-1855) Tytuł: Nad wodą wielką i czystą Cykl: liryki lozańskie Rok publikacji: 1840 Typ liryki: sytuacyjna w pierwszych czterech strofach tekstu (opis pejzażu), przechodząca w bezpośrednią lirykę wyznania w dwóch ostatnich zwrotkach wiersza poprzez użycie form czasownikowych w pierwszej osobie liczby pojedynczej: „widzę”, „odbijam”, „pomijam”. Monolog liryczny ma bardzo klasyczny układ: od opisu zmierza do refleksji. Podmiot mówiący można w tym utworze utożsamić z autorem. Cechy wiersza: stroficzny o regularnej budowie zwrotek napisanych ośmiozgłoskowcem z charakterystycznym
Obyczajowość w Panu Tadeuszu Miejsca Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski. Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny
Dziady Adama Mickiewicza Część II – ogniskuje się wokół obrzędu dziadów. Dominują w niej spirytualizm, mistycyzm, obejmuje jedną noc, rozgrywa się w jednym miejscu. Część IV – dotyczy historii Gustawa, ma właściwie dwóch bohaterów, rozgrywa się w jednym miejscu, w ciągu nocy (dokładnie trzech godzin). Część III – obejmuje kilka wątków, rozgrywa się na różnych płaszczyznach, w różnym czasie. Dwie główne postacie to Konrad i ksiądz Piotr, lecz obecnych jest wiele innych osób, także bohaterowie zbiorowi:
Wymowa dramatu Adama Mickiewicza – Dziady Wymiar polityczny utworu. W tej warstwie Dziady są wielkim romantycznym wyrazem uczuć patriotycznych, cierpienia z powodu niewoli kraju, obrazem prześladowań i walki z zaborcą. Zawierają wzór patrioty-mesjasza, Prometeusza, którego potrzebuje Polska, podejmującego walkę nawet wbrew rozsądkowi. W tym wymiarze zawiera się także hasło mesjanizmu narodowego, które przedstawia Polskę jako Chrystusa narodów. Wątek patriotyczny jest podkreślony poprzez kontrast w układzie: carski despotyzm (Rosjanie i polscy kolaboranci) – prześladowani patrioci (młodzież, spiskowcy, zesłańcy).
Tytuł i temat Utwór bierze swój tytuł od imienia jednego z bohaterów – Tadeusza usynowionego przez Sędziego Soplicę. Tadeusz to przedstawiciel nowego społeczeństwa, człowiek o nowoczesnym spojrzeniu na rzeczywistość wyzbytym feudalnych obciążeń tak bliskich pokoleniu Sędziego. Imię otrzymał po Kościuszce. Tak jak on wyznaje demokratyczne idee, które potwierdza czynem – obejmując majątek, znosi pańszczyznę. Z tego też względu imię Tadeusza – postaci wcale nie pierwszoplanowej – zostało umiejscowione w tytule utworu: dla zaakcentowania faktu, że
Liryki lozańskie to cykl wierszy napisanych podczas pobytu w Lozannie, w Szwajcarii w roku 1839, gdzie Mickiewicz pełnił funkcję profesora literatury. Wagę przykłada się do czterech krótkich utworów: Snuć miłość, Nad wodą wielką i czystą i Polały się łzy. Najważniejszy liryk – Polały się łzy, krótkie, zaledwie pięciowersowe podsumowanie życia poety. Wiersz jest uznany za arcydzieło, bo w lapidarnej formie udało się poecie zawrzeć cały życiorys i ogromny ładunek emocjonalny.
Adam Mickiewicz odgrywa kluczową rolę w kreacji polskiej poezji patriotycznej. Wpłynął na to czas historyczny – lata niewoli, którą bardzo boleśnie odczuwali poeci, zesłanie, emigracja, próby walk niepodległościowych. Do tej pory w polskiej literaturze mieliśmy do czynienia z liryką patriotyczną bardziej reformatorską niż emocjonalną – jak na przykład Pieśni Jana Kochanowskiego czy wiersze Wacława Potockiego. Na tle tym oryginalnie rysuje się Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego. Tymczasem w romantyzmie
