Krasicki biografia

Ignacy Krasicki – najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia, mistrz bajki i satyry, poeta, ksiądz i biskup warmiński; pseudonim X.B.W. (czyli Xsiążę Biskup Warmiński); nazywany przez współczesnych księciem poetów; posiadał wspaniały umysł i umiejętność zjednywania sobie ludzi; wzór dobrych manier, błyskotliwy rozmówca, mistrz ciętego dowcipu; spokrewniony z najświetniejszymi rodami Rzeczypospolitej.

  • Urodził się w 1735 roku w Dubiecku nad Sanem w zubożałej rodzinie szlacheckiej posiadającej tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Był najstarszym synem Jana Krasickiego (kasztelana chełmskiego) i Anny ze Starzechowskich. Miał dwie starsze siostry i czterech braci. Wraz z dwoma braćmi od początku „był przeznaczony” przez rodziców do stanu duchownego „dla grosza i chwały Bożej”, ponieważ w ówczesnej Rzeczypospolitej była to jedna z dróg do kariery i pieniędzy. Po śmierci ojca dostał się pod opiekę Franciszka Salezego Potockiego – najpotężniejszego i najbogatszego pana na Rusi.
  • W latach 1743-50 uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie, w latach 1751-1754 – w jezuickim seminarium misjonarzy przy kościele Świętego Krzyża w Warszawie. W roku 1759 przyjął święcenia kapłańskie. Wyjechał na studia teologiczne do Rzymu. Odebrał znakomite wykształcenie filozoficzne, literackie i teologiczne. Zwiedził Francję. Po powrocie do kraju związał się ze stronnictwem saskim.
  • Po śmierci Augusta III Sasa w 1763 roku został sekretarzem prymasa Łubieńskiego. W roku 1764 znalazł się w kręgu najbliższych współpracowników Stanisława Augusta Poniatowskiego, otrzymując tytuł kapelana Jego Królewskiej Mości. Redagował powstały w 1765 roku z inicjatywy króla Monitor, czasopismo, które miało upowszechniać program reform królewskich.
  • W roku 1766 otrzymał biskupstwo warmińskie, godność senatora i tytuł książęcy. Osiadł w Lidzbarku Warmińskim. Przyjeżdżał do Warszawy, biorąc czynny udział w życiu towarzyskim i literackim stolicy oraz w obiadach czwartkowych.
  • W roku 1768 w czasie konfederacji barskiej rozluźniły się stosunki między poetą a Stanisławem Augustem Poniatowskim.
  • W roku 1772 po pierwszym rozbiorze Polski biskupstwo warmińskie stało się własnością Prus. Krasicki zaczął często bywać w Berlinie, stając się ulubieńcem króla Fryderyka Wielkiego. Starał się utrzymywać kontakt z krajem. Jego rezydencja w Lidzbarku Warmińskim była ważnym ośrodkiem kultury polskiej.
  • W 1774 r. na łamach Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych ogłosił bezimiennie Hymn do miłości ojczyzny (książę Adam Czartoryski uczynił ten utwór oficjalną pieśnią Szkoły Rycerskiej, a jego słowa kazał wyryć złotymi zgłoskami na ścianie jednej z sal). Będąc poddanym króla pruskiego, Ignacy Krasicki nie mógł czynnie uczestniczyć w życiu politycznym i kulturalnym Rzeczypospolitej. Skupił się wówczas na działalności literackiej i poetyckiej. Tworzył bajki (cykl Bajki i przypowieści, Bajki nowe), satyry (do najbardziej znanych należy Żona modna), poematy heroikomiczne – gatunek o charakterze komicznym, wprowadzający podniosły, uroczysty styl do przedstawiania błahej tematyki (Myszeida; Monachomachia, czyli Wojna mnichów; Antymonachomachia.
  • Wzbogacił literaturę polską o pierwszą polską powieść nowożytną Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, później napisał Pana Podstolego. Uprawiał nie tylko literaturę piękną. Ogłosił dwutomową encyklopedię, pisał Listy o ogrodach, artykuły (220 do Monitora), w latach 1788-1789 wydawał własną gazetę Co Tydzień.
  • W 1795 roku Ignacy Krasicki został arcybiskupem gnieźnieńskim i przeniósł się do rezydencji w Łowiczu i Skierniewicach. Król wyraził mu swe uznanie, odznaczając go najwyższymi odznaczeniami – Orderem Orła Białego i św. Stanisława.
  • Ignacy Krasicki zmarł w 1801 roku w Berlinie. Pochowano go w kościele św. Jadwigi, skąd w 1829 r. jego prochy przewieziono do Polski i złożono w katedrze gnieźnieńskiej.

Największe sukcesy odniósł jako bajkopisarz i satyryk. Ważniejsze dzieła Krasickiego zyskały sławę europejską – zostały przetłumaczone na wiele języków: łacinę, francuski, niemiecki, włoski, rosyjski, czeski, chorwacki, słoweński, węgierski.

 

Dorobek Ignacego Krasickiego

  • Pierwsza nowożytna powieść polska Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki.
    • Powieść o dojrzewaniu – podejmuje temat edukacji, ale i dojrzewania do poglądów, postawy życiowej.
    • Satyra na społeczeństwo polskie i sposób wychowania młodzieży
    • Postulat życia w zgodzie z naturą
    • Napisana jest w pierwszej osobie. To jakby autobiografia Doświadczyńskiego – szlachcica, który opowiada o swojej młodości, nauce, wojażach po Europie, licznych przygodach, wreszcie powrocie do kraju.
  • Bajki
  • Satyry
    Gatunek – ma jasno określony cel – poddać krytyce, ośmieszeniu wady ludzi, grup społecznych, instytucji. Pokazuje zazwyczaj jakąś historię, z której wynika morał.
    Postulowane wartości: szczerość, prawda, cnota, tradycja, umiar, moralność.
    Tematy satyr:

Święta miłości kochanej ojczyzny
Czują Cię tylko umysły poczciwe
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe.
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,
Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

Uwaga! Wiek XVIII dał naszej kulturze dwa hymny.

  • Pierwszy – Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny,
  • drugi Józefa Wybickiego – Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, który po dziś dzień jest hymnem narodowym.
    • Hymn Krasickiego jest ukoronowaniem patriotycznej myśli oświecenia.
    • Jest wzorem liryki patriotycznej.
    • Podejmuje antyczną i renesansową tematykę powinności obywatelskich.
    • Za najwyższą z cnot ustala miłość ojczyzny.
    • Zapowiada romantyczne ujęcia miłości ojczyzny utraconej – pęta, niewola, śmierć za ojczyznę.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Ignacy Krasicki – portret

Twórczość Ignacego Krasickiego

Bajki Krasickiego – przegląd

Bajki i satyry Krasickiego

Przegląd twórczości najważniejszego pisarza oświeceniowego – Ignacego Krasickiego

Ignacy Krasicki – Bajki

Ignacy Krasicki – bajki z motywem władzy

Ignacy Krasicki – jak pisać o…

Jaki obraz świata wyłania się z bajek Ignacego Krasickiego?