Pieśń o Rolandzie na egzaminie
Musisz być przygotowany do wnikliwej analizy tekstów pod kątem rozpoznawania i nazywania użytych w nich środków stylistycznych oraz określania ich funkcji. Spróbujmy przećwiczyć tę umiejętność, analizując fragment opisujący bitwę wojsk Rolanda z Saracenami.
Bitwa jest wspaniała i ciężka. Roland wali krzepko i Oliwier takoż; i arcybiskup wali więcej niż tysiąc razy, i dwunastu parów też nie zostaje w tyle, ani Francuzi, którzy biją wszyscy naraz. Tysiącami i setkami giną poganie. Kto nie ucieknie, nie znajduje ratunku; chce czy nie chce, daje gardło. Francuzi tracą tam swoje najlepsze podpory. Nie ujrzą już swych rodziców, ani krewnych, ani wielkiego Karola, który ich czeka za przełęczą. We Francji wszczyna się osobliwa zawierucha, burza z wichrem i piorunami; deszcz i grad sieką bez miary. Pioruny walą raz po raz, ziemia drży.[…] nie masz domu, w którym by mur nie pękł. W samo południe straszliwe ciemności; żadnego światła, wyjąwszy, kiedy niebo rozedrze błyskawica. Niepodobna patrzeć na to ze strachu. Ludzie mówią: To sądny dzień, koniec świata nadchodzi! Nie wiedzą ani nie mówią prawdy – to wielka żałoba z powodu śmierci Rolanda!
Na co zwrócić uwagę
- Pierwsza rzecz, na którą warto zwrócić uwagę, to epitety określające bitwę – „wspaniała”, „ciężka”. Ich obecność wskazuje na to, że bitwa jest powinnością rycerzy, stąd przymiotnik „wspaniała”. Przecież rycerz dopiero w czasie walki może się wykazać swoją odwagą i męstwem. Przymiotnik „ciężka” dowodzi, że Roland i tylna straż walczyli w wąwozie Roncevaux z ogromnym zaangażowaniem i poświęceniem.
- Opis bitwy jest dynamiczny, bo taki być musi. Przecież na polu walki wydarzenia rozgrywają się w tempie błyskawicznym. Dzięki czemu można było uzyskać ten efekt? Dzięki zastosowaniu przez narratora czasu teraźniejszego dla opisania wydarzeń z przeszłości i dzięki użyciu krótkich zdań.
- Tragiczne położenie oddziału Karola Wielkiego jest podkreślone dzięki wyliczeniu tych, których już nigdy rycerze nie ujrzą, czyli – rodziców, krewnych, Karola. Taki chwyt budzi nasze współczucie.
- Grozę wydarzenia potęguje zachowanie się świata przyrody. Nad Francją rozpętała się burza – zwiastun złych wiadomości. Burza jest przerażająca. Czujemy i wyobrażamy sobie jej potęgę dzięki epitetom – „osobliwa zawierucha”, „straszliwe ciemności” i dynamicznym czasownikom. Słyszymy nawałnicę dzięki wyrazom dźwiękonaśladowczym – deszcz i grad „sieką”, pioruny „walą”, ziemia „drży”, mury domów „pękają”, „niebo rozdzierają błyskawice”.
- Abyśmy nie mieli wątpliwości, że dzieje się coś niezwykłego, we fragmencie zastosowano także hiperbole – arcybiskup wali więcej niż tysiąc razy, tysiącami i setkami giną poganie, deszcz i grad sieką bez miary, nie ma domu, w którym by mur nie pękł.
- I jakby tego wszystkiego było mało, by nasze emocje sięgnęły zenitu – zastosowano w tekście mowę niezależną. Ludzie mówią: „To sądny dzień, koniec świata nadchodzi!”, bo skoro ludzie mówią, należy im wierzyć. Nie jeden człowiek, a ludzie – liczba mnoga rzeczownika ma swoją wymowę. Dosłowne przytoczenie wypowiedzi ludzi podkreśla niezaprzeczalną wiarygodność wypowiadanych słów.
- I rzecz ostatnia – we fragmencie zastosowano wykrzyknienia – „To sądny dzień, koniec świata nadchodzi!”. W jakim celu – by oddać zaangażowanie osoby opowiadającej o wydarzeniach. A skoro narrator nie pozostaje obojętny wobec grozy wypadków – i my obojętnie obok tego wydarzenia przejść nie możemy!
EGZAMIN
Na egzaminie możesz zostać poproszony o napisanie notki encyklopedycznej.
Pamiętaj, że jest to krótka forma wypowiedzi.
Sposób jej zapisu jest bardzo prosty:
- hasło,
- najważniejsze informacje wyliczone są po myślniku,
- każda nowa myśl oddzielona jest średnikiem,
- fakty zapisuje się małymi literami – wyjątek robimy tylko dla nazw własnych,
- w przypadku notek poświęconych postaciom, jeśli to możliwe, podajesz – przed myślnikiem – lata życia (a jeśli to osoba żyjąca współcześnie – rok urodzenia),
- na końcu kropka.
Ćwiczenie
Na podstawie informacji zapisanych we wstępie do „Pieśni o Rolandzie” redagujemy notkę encyklopedyczną poświęconą Rolandowi.
Oto, co należy uwzględnić.
Roland (zm. 15 VIII 778 r.) – rycerz króla Karola Wielkiego; naczelnik marchii bretońskiej; brał udział w wyprawie do Hiszpanii przeciwko Saracenom; dowódca tylnej straży; zaatakowany w ciasnym przesmyku w Pirenejach przez gaskońskich lub baskijskich górali zginął wraz z dowodzonymi przez siebie ludźmi; Karolowi Wielkiemu nie udało się pomścić jego klęski; bohater Pieśni o Rolandzie.
Ćwiczenie redakcyjne w celu utrwalenia pisania notki encyklopedycznej
Na podstawie zamieszczonego niżej tekstu zredagujemy notkę poświęconą „Pieśni o Rolandzie”.
Historycy uważają, iż Karol Wielki (który w późniejszych legendach występuje jako heroiczny bojownik za wiarę, (prowadzący wojnę świętą z Saracenami) w rzeczywistości nie myślał nigdy mierzyć się z potęgą islamu. Chodziło mu tylko o zabezpieczenie południowej Galii przed napaścią ze strony Arabów z Półwyspu Pirenejskiego. Jedyna wyprawa przeciw muzułmanom, którą osobiście poprowadził w Hiszpanii w roku 778, została owiana legendą i stała się inspiracją do napisania Pieśni o Rolandzie. W poemacie tym wyolbrzymiono drobny epizod wojenny. Okoliczności wyprawy były jednak inne niż w eposie rycerskim. Karol Wielki został do niej nakłoniony przez emira Saragossy Sulejmana, który poprosił króla Franków o pomoc przeciw emirowi Kordoby, roztaczając przed Karolem wizję rzekomo łatwego podboju całej Hiszpanii muzułmańskiej. Król dał się przekonać i wiosną 778r. przekroczył Pireneje. Poddała mu się chrześcijańska Pampeluna i niektóre inne miasta, ale Saragossa stawiła zaciekły opór. Karol Wielki podjął decyzję o odwrocie. Wtedy właśnie, 15 sierpnia 778 r., tylna straż wojska frankijskiego została napadnięta w ciasnym wąwozie i wycięta w pień, ale nie przez Saracenów, a przez Basków.
(E. Horwath, Karty pracy dla gimnazjum)
Pieśń o Rolandzie – krótka wypowiedź pisemna
Zredaguj ogłoszenie o turnieju rycerskim organizowanym dla młodzieży w Malborku, w lipcu roku 2016.
Ogłoszenie!
Uwaga!
7 lipca 2016 roku, w Malborku, pod zamkiem krzyżackim odbędzie się turniej rycerski. Wszystkich młodych rycerzy zapraszamy serdecznie do udziału walkach na miecze i zawodach łuczniczych. Na zwycięzców czekają cenne nagrody!
Organizatorzy
Klub Miłośników Rycerstwa
Uwaga
- Czy zwróciłeś uwagę na tytuł, podpis, adresata ogłoszenia?
- Uwaga na datę – została podana w poleceniu i nie może być inna, ale należało ją sprecyzować.
Na egzaminie możesz zostać poproszony o wyjaśnienie frazeologizmów o rodowodzie rycerskim:
- podnieść rękawicę – podjąć wyzwanie do pojedynku;
- puścić płazem – potraktować kogoś ulgowo, darować mu coś;
- stawać w szranki – rozpocząć pojedynek, rywalizację, przeciwstawić się komuś;
- dotrzymać pola – wytrwać w walce lub rywalizacji;
- walczyć z podniesioną przyłbicą – odważnie, jawnie, godnie, nie zasłaniając twarzy i zamiarów;
- kruszyć kopię – walczyć z kimś (dziś także: kłócić się);
- być pasowanym na... – być uznanym za kogoś, sprawdzić się;
- być czyimś rycerzem – bronić i chronić kogoś, zazwyczaj mężczyzna kobietę;
- zachować się rycersko – szlachetnie, mężnie.
Pieśń o Rolandzie – praca z tekstem
TEKST I
Oto tekst, który poświęcony jest… No właśnie, czemu? To będzie Twoje pierwsze zadanie po zapoznaniu się z poniższym fragmentem.
„Historia rycerstwa rozpoczęła się we wczesnym średniowieczu, w czasach, kiedy ludy Wschodu zajęły Półwysep Iberyjski i przekształciły chrześcijańską krainę w państwo islamskie. Podbicie Hiszpanii miało charakter wojny religijnej, której przyświecał jeden cel: szerzenie islamu. Obawa przed inwazją muzułmanów na hrabstwa południowofrancuskie i sąsiadujące z nimi państwo Franków skłoniła Karola Młota (majordom, najwyższy urzędnik frankijski, w latach 714-741 naczelny dowódca wojsk Franków, ojciec Pepina Małego) do stworzenia regularnych oddziałów konnego wojska, z których wykształciły się w ciągu wieków zastępy rycerstwa. Była to warstwa wojowników, która wytworzyła swoisty styl życia, etykę i ceremoniał.
Wychowanie chłopca na rycerza zaczynało się wcześnie. W wieku 7 lat dziecko zostawało paziem, co oznaczało, że chłopiec spod opieki kobiet przechodził do twardej szkoły mężczyzn. W wieku 14 lat paź musiał opuścić dom rodzinny, by już jako giermek przez 6, 7 lat pobierać nauki u innego rycerza.
Po dostatecznym opanowaniu sztuk wojennych i pomyślnym przejściu przez próbę charakteru giermek mógł być pasowany na rycerza. Pierwotnie zwyczaj pasowania miał typowo świecki charakter.
Z biegiem czasu z tego prostego aktu wykształciła się religijna ceremonia. Uroczystość rozpoczynała się przyodzianiem giermka w piękne szaty. Później młodzieńca wprowadzano do sali paradnej. Tam, najdostojniejszy z obecnych rycerzy wręczał mu broń i ostrogi – akt ten stanowił właściwe pasowanie na rycerza. Na koniec wyruszano wspólnie do kościoła, w którym ksiądz święcił złożony na ołtarzu miecz i udzielał pasowanemu kościelnego błogosławieństwa. W trosce o postawę rycerzy opracowano reguły, według których powinni oni postępować. Autor jednej z ówczesnych ksiąg przypomina: „Baczcie pilnie na to, by posłusznym być panu swemu. Łupów nie łaknijcie, a żywota nie szczędźcie ku chwale króla. W słusznej sprawie jeno wojujcie, wrogów wiary w szczególności miejcie za nieprzyjaciół. Wżdy dobro niech u was będzie na pieczy, wdów i dzieci bądźcie tarczą. Poczynionych ślubów wierności w terminach wszelkich dochowujcie.”
Kreowany przez literaturę ideał rycerskości jako dzielnej, pobożnej formy życia trwale naznaczył serca i umysły ludzi średniowiecza. Świetlani rycerze – bohater francuskiej bajki ludowej – Parsifal, legendarny Tristan, król Artur, a także hrabia Roland, dowódca tylnej straży Franków podczas powrotu wojsk Karola Wielkiego z Hiszpanii – byli powszechnie uważani za wzory osobowe swoich czasów.”
(Na podst. książki W. Tarnowskiego Rycerze)
Polecenia do tekstu
1. Zatytułuj przeczytany fragment.
Niby proste, a jednak…
- Nie mielibyśmy problemów z zatytułowaniem np. pierwszego akapitu tekstu, który niewątpliwie dotyczy historii rycerstwa. Mówią o tym pierwsze słowa tego akapitu. Ale my musimy nadać tytuł całości.
- O czym więc czytamy w akapitach 2. 3. i 4.?
- Akapit 2. dotyczy wychowania chłopca na rycerza.
- W 3. akapicie opisana jest ceremonia pasowania na rycerza i wymienione rycerskie powinności.
- W akapicie 4. przywołani zostali bohaterowie literatury rycerskiej.
- A więc jak zatytułować tekst, by zwrócić uwagę na wszystkie wymienione wyżej aspekty? Może po prostu Rycerstwo. A może trochę szczegółowiej – Rycerstwo – narodziny, obyczaje, powinności, bohaterowie? Co o tym sądzisz? Inwencja należy do Ciebie.
2. Na podstawie akapitu 3. zredaguj w formie planu ramowego przebieg ceremonii pasowania na rycerza.
To proste. Z planem wydarzeń spotykasz się od najmłodszych klas szkoły podstawowej. Pamiętaj o jednakowej formie punktów (albo równoważniki, albo zdania!). Żeby nic Ci nie umknęło, spójrz na podkreślone fragmenty tekstu. I do dzieła…
- Przyodzianie giermka w piękne szaty.
- Wprowadzenie młodzieńca do sali paradnej.
- Wręczenie broni i ostróg przez najdostojniejszego z obecnych rycerzy.
- Przemarsz do kościoła.
- Poświęcenie przez księdza złożonego na ołtarzu miecza.
- Udzielenie pasowanemu kościelnego błogosławieństwa.
3. Zredaguj, na podstawie 3. akapitu, 8 zasad kodeksu rycerskiego.
Zanim zabierzesz się do realizacji tego polecenia, pamiętaj, że przy redagowaniu Kodeksu rycerskiego obowiązują następujące zasady:
- powinien być zatytułowany,
- zapisany w punktach,
- mieć formę trybu rozkazującego.
Skoro już wszystko jasne, przystępujemy do pracy.
Kodeks rycerski
- Bądź wierny władcy.
- Powściągaj chciwość.
- Nie wahaj się oddać życia za króla.
- Walcz tylko w słusznej sprawie.
- Zwalczaj wrogów wiary chrześcijańskiej.
- Stój na straży dobra.
- Chroń wdowy i dzieci.
- Dochowaj ślubów.
4. Na podstawie tekstu wymień 4 wzory parenetyczne średniowiecznych rycerzy.
Szukamy ich w ostatnim akapicie. Bohaterami godnymi naśladowania w literaturze średniowiecznej byli: Parsifal, Tristan, król Artur, hrabia Roland.
TEKST II
Pierwsi rycerze nie zjawili się wcale z przyczyny swego urodzenia, wszyscy bowiem wywodzimy ród swój z tego samego ojca i z tej samej matki. Wszelako, gdy zazdrość i pożądliwość jęły panoszyć się na świecie, wówczas słabi ustanowili nad sobą obrońców, by utrzymywali prawo i bronili ich.
Wybrano wielkich, silnych, pięknych, prawych, odważnych, dzielnych do owej posługi. I nikt w tych czasach nie ważył się dosiąść konia, nim otrzymał pasowanie. Lecz nie dla przyjemności było przyjmowane. Wymagano od rycerzy, by byli wspaniałomyślni dla wszystkich, prócz zdrajców, litościwi dla będących w biedzie, gotowi nieść pomoc potrzebującym i zawstydzać zbójców i złodziei, aby byli sprawiedliwymi sędziami bez miłości czy wstrętu.
Bo oręż ich nie zostawał im dany bez przyczyny. Pancerz, który chroni pierś rycerza, oznacza, iż winien on stać między Kościołem Świętym a jego prześladowcami i przyjmować zań ciosy, jak syn broni matki. Jak kolczuga odziewa i chroni go z wszystkich stron, tak on musi przykryć i osłonić cały Kościół Święty, ażeby niegodziwi dosięgnąć go nie mogli. Hełm jego jest jak strażnica, skąd baczy się na łotrów i złoczyńców, którzy czyhają na Kościół Święty. Jego kopia tak długa, że rani, zanim dosięgnąć można tego, co ją nosi, oznacza, że ma on nie dopuszczać, aby mający złe zamiary choćby zbliżyli się do Kościoła Świętego. A jeśli miecz, najszlachetniejsza z broni, jest obosieczny, to dlatego, że jedną stroną godzi w nieprzyjaciół wiary, drugą w złodziei i łotrów. Koń wreszcie jest ludem, który dźwigać musi rycerza i łożyć na jego potrzeby, zawsze jest poniżej niego, on zaś powinien prowadzić go wedle swej woli ku dobremu.
Trzeba, by rycerz miał dwa serca: jedno twarde jak magnes dla nieprawych i zdrajców, drugie jak wosk miękkie i czułe dla dobrych i przez dobroć słabych.
(Opowieści o Lancelocie z Jeziora, w: Opowieści Okrągłego Stołu, przeł. T. Komendant)
Co powinieneś wyczytać z tego fragmentu?
- Przyczyny powstania stanu rycerskiego.
- Wymagania, jakim musiał sprostać rycerz.
- Wymienić elementy rycerskiego rynsztunku.
- Zinterpretować ostatnie, przenośne zdanie tekstu.
Zabieramy się do analizy
1.
Rycerze zostali powołani do obrony ludzi słabych przed zazdrością i pożądliwością (chciwością, szerzeniem się bezprawia), które zaczęły panować na świecie. Czytamy o tym w pierwszym akapicie tekstu.
2.
Wymagania odnośnie „kandydatów” na rycerzy zawarte są m.in. w akapicie 2. I tak kolejno rycerz musiał być wielki (wysoki, dobrze zbudowany), silny, piękny, prawy (uczciwy), odważny, dzielny.
Ponadto musiał przestrzegać następujących zasad kodeksu honorowego:
- Być wspaniałomyślnym dla wszystkich, oprócz zdrajców.
- Być litościwym dla biednych.
- Być pomocnym dla potrzebujących pomocy.
- Być groźnym dla zbójców i złodziei.
- Być sprawiedliwym sędzią.
Do kodeksu honorowego możesz jeszcze dopisać punkty, które wnioskujemy z trzeciego akapitu:
- Bronić Kościoła Świętego przed prześladowcami.
- Walczyć z nieprzyjaciółmi (innowiercami, wrogami króla).
- Stawać w obronie wiary chrześcijańskiej.
- Szerzyć dobro.
3.
Do elementów rycerskiego rynsztunku należą: pancerz, kolczuga, hełm, kopia, miecz, koń. Zwróć uwagę, że każdy z tych elementów ma swoją symbolikę i odniesienie do honorowego kodeksu rycerskiego. Pancerz, kolczuga, hełm, kopia i miecz mają przypominać rycerzowi, że jego podstawową, najważniejsza powinnością jest wierność Bogu, a skoro tak – to musi on bronić Kościoła Świętego i krzewić chrześcijaństwo.
4.
Odczytywanie znaczeń symbolicznych nie należy do najprostszych, ale w przypadku tego tekstu jest dosyć oczywiste.
- Rycerz musi być mężczyzną „twardym”, a to znaczy, że bezwzględnie powinien potępiać ludzi nieuczciwych, złych, niewierzących. Nie może im ulegać, nie może się nad nimi litować, nie może robić wyjątków.
- Z drugiej strony – ten „twardy” mężczyzna musi pozostać wrażliwcem, czyli człowiekiem dobrym, opiekuńczym, pomocnym dla tych, którzy na jego pomoc i opiekę zasługują.
TEKST III
1. Friedrich Schiller Rękawiczka
Chcąc być widzem dzikich bojów
Już u zwierzyńca podwojów
Król zasiada
Przy nim książęta i panowie Rada,
A gdzie wzniosły krążył ganek,
Rycerze obok kochanek
[…]
Wtem leci rękawiczka z krużganków pałacu
Z rączek nadobnej Marty
Pada między tygrysa i miedzy lamparty
Na środek placu.
Marta z uśmiechem rzecze do Emroda
„Kto mię tako kocha jak po tysiąc razy
Czułymi przysięgał wyrazy
Niechaj mi teraz rękawiczkę poda”.
Emrod przeskoczy zapory,
Idzie pomiędzy potwory,
Śmiało rękawiczkę bierze
Dziwią się panie i dziwią rycerze.
Pytanie:
Czy potrafisz określić temat sceny, z jaką masz do czynienia? Wskaż cechy rycerza, jakie przypisuje rycerzowi Emrodowi autor.
Odpowiedź:
Rękawiczka Schillera prezentuje scenkę dworską – właśnie na królewskim zamku odbywa się pokaz walk groźnych zwierząt. Postacie wymienione to król, książęta, panowie Rada, damy, rycerze – wyróżniony zostaje rycerz Emrod i dama jego serca – Marta. Rycerz Emrod rzuca się po rękawiczkę Marty „pomiędzy potwory” wykazuje się tym samym odwagą, brawurą, dumą, dwornością wobec damy. Kto zna zakończenie ballady wie też, że jest to rycerz mądry – nie zechce ręki kobiety, która naraziła go na takie niebezpieczeństwo dla kaprysu.
2. Zbigniew Herbert Przesłanie Pana Cogito
Przesłanie Pana Cogito kończy się tak:
Idź bo tylko tak będziesz przyjęty do grona zimnych czaszek
Do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda
Obrońców królestwa bez kresu i miasta popiołów
Bądź wierny
Idź
Pytanie:
Jak odczytasz nakaz przesłania?
Odpowiedź:
Jest to nakaz podjęcia misji zapoczątkowanej przez szlachetne postacie – rycerzy takich jak Gilgamesz, Hektor, Roland. Zwraca uwagę nakaz; „Bądź wierny” – ideałom, tradycji, dobru. Wierność to jedna podstawowych cech rycerskich.
3. Przeczytaj poniższy fragment:
Chansons de geste sławią męskie sprawy, pojedynki, bitwy, zwycięstwa i klęski. Sila fizyczna i dzielność, wierność, szlachetność ducha, poświęcenie dla króla i ojczyzny oto podstawowe elementy, które złożyły się na klimat średniowiecznej poezji epickiej. Przedstawiały one ideał rycerza, powstały podczas wojen krzyżowych, a utrwalony przez klerków w chansons de geste, opiewających bohaterskie czyny paladynów sprzed wielu lat, którzy mieli stać się wzorem dla krzyżowców.
(Literatura Francji feudalnej w Dzieje literatur europejskich PWN)
Pytania:
1. Jakie wydarzenie historyczne stało się impulsem do utworzenia ideału rycerza?
2. Wymień trzy cechy idealnego rycerza podane w tekście.
3. Której spośród niżej podanych cech nie ma w tekście:
- poświęcenie się Bogu,
- poświęcenie się królowi,
- poświęcenie się damie swego serca
Odpowiedzi:
- wyprawy krzyżowe,
- np.: siła fizyczna, wierność, szlachetność,
- poświęcenia się damie swego serca.
Pieśń o Rolandzie – wypracowanie egzaminacyjne
Kodeks rycerski jako zbiór wartości nieprzemijalnych. Na podstawie rycerza Rolanda i wybranego bohatera Krzyżaków Henryka Sienkiewicza wskaż wartości etosu rycerskiego, które uważasz za nadal cenne.
Notatka wstępna:
Postacie do wykorzystania:
- Roland,
- Jurand,
- Zbyszko z Bogdańca.
Cechy wciąż wartościowe:
honor, wierność danemu słowu, wierność w przyjaźni, mistrzostwo w walce, szlachetne cele walki z wrogiem.
Uwagi
- Zawsze zadaj sobie pytanie: jaki to gatunek pracy?
W tym przypadku rozprawka – musisz postawić tezę i udowadniać ją w takcie rozwijania pracy. Tezy szukaj w temacie pracy – tak jest i tutaj: kodeks rycerski zawierał wartości aktualne także dziś, dowodzą tego pewne cechy Rolanda i wybranego bohatera.
- Analiza poleceń tematu: wybierz bohatera „do pary” Rolandowi i wskaż te nieprzemijalne cechy.
Proszę bardzo – jak wybrać to wybrać od razu:
Niech będzie Zbyszko z Bogdańca, niego też znajdziemy sporo nieprzemijających zalet.
- Polecenie „wymień” to kopalnia punktów. Za każdą dobrze wymienioną cechę będzie punkt – idziemy więc na ilość, każdą wymieniona cechę opatrując komentarzem: w jaki sposób pokazał ją bohater i czy dziś wciąż się przydaje ludzkości?
Podnieś poziom
Punkty za szczególne walory to też dobre punkty. Łatwo to zrobić odwołując się do poezji współczesnej. Na dowód nieprzemijalności pewnych postaw zacytuj końcówkę Przesłania Pana Cogito Zbigniewa Herberta:
„idź bo tylko tak będziesz przyjęty do grona zimnych czaszek
do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda
obrońców królestwa bez kresu i miasta popiołów.
Nie pamiętasz cytatu dokładnie? Przytocz tylko sens utworu – to też się liczy.
Punkty za podsumowanie!
W zgrabnym zakończeniu wróć do tezy, potwierdź ją jeszcze raz, podkreśl zgrabnym cytatem. Przykład:Rycerskie motto niech będzie najlepszym podsumowaniem moich rozważań, żyjmy tak – „iżby nas nie pohańbiono w pieśni” – takie motto przystoi również ludziom współczesnym.
Zobacz:
Pieśń o Rolandzie – Scharakteryzuj postać Karola Wielkiego jako wzór doskonałego władcy