O lepszym życiu, o stanowisku, lepszym statusie społecznym
Takie marzenie towarzyszy nam przez całe życie. Chcemy, żeby nam się dobrze powodziło w szkole i pracy, marzymy o wyjeździe na Hawaje. Z takimi marzeniami trzeba obchodzić się dość ostrożnie. Czasem przeradzają się w żądzę sławy, pieniędzy, w niezdrową ambicję. Wtedy człowiek robi się chciwy, zapomina o przyjaciołach i wartościach.
Przykłady? Władca Pierścieni Tolkiena, Kameleon Czechowa, Balladyna Słowackiego.
- Krasnoludy ruszyły z hobbitem w podróż do krainy smoka. Marzenie o dotarciu tam zostało zrealizowane, ale coś zmieniło się w umyśle krasnoludów, które zapragnęły całego skarbu dla siebie.
- W opowiadaniu Czechowa widać, jak zmienia się człowiek pod wpływem okoliczności. Jest fałszywy i zakłamany. Chce się przypodobać, żeby zyskać jego przychylność.
- Balladyna dla osiągnięcia celu, zrealizowania marzenia nie cofa się przed zbrodnią.
O zrealizowaniu marzeń, o wykształceniu, rozwoju talentu
I w naszej współczesności marnuje się wiele talentów – uzdolnionych muzycznie, plastycznie, matematycznie dzieci wiejskich albo dzieci z biednych rodzin. Rodziców nie zawsze stać na rozwój talentu dziecka. Małemu muzykowi trzeba zakupić skrzypce, plastykowi – farby, pędzle, matematykowi – komputer. Czy tak wiele zmieniło się od czasów Janka Muzykanta czy Antka z nowel pozytywistycznych? Tyle że wszystkie dzieci dziś mają obowiązek chodzić do szkoły, a potem do gimnazjum, ale teorie na temat równości szans nadal pozostają tylko teoriami. Możliwość wybicia się mają tylko nieliczni.
Dzieci wiejskie w czasach pozytywizmu w ogóle nie były objęte obowiązkiem chodzenia do szkoły. Andrzejowi Radkowi z Syzyfowych prac już udało się ruszyć do szkoły. Wszystko dzięki nauczycielowi, który dostrzegł możliwości chłopca i jego chęć do nauki.
O wolności
Wolność jest jedną z najważniejszych wartości, choć często rozumiemy to dopiero w niewoli. Tak jak w bajce Ignacego Krasickiego o czyżyku, który płacze w klatce za życiem na wolności.
Uwolnić udało się mitologicznemu Dedalowi, który skonstruował dla siebie i syna skrzydła. Dzięki nim mogli odlecieć z kraju króla Minosa, ale dziś częściej Ikara identyfikuje się z wielkimi marzeniami. Dedal chciał „tylko” dolecieć za morze, a Ikar rozwinął swoje marzenie. Zapragnął zobaczyć wielki świat, i udało się, choć tylko na chwilę. Dziś jest symbolem marzenia za osiągnięciem czegoś wielkiego, za zrealizowaniem wielkiego przedsięwzięcia. Rozbudził w ludziach marzenie o pokonaniu przestrzeni.
Za wolnością w znaczeniu odzyskania suwerenności, niepodległości marzyli Polacy pod zaborami. Swoje marzenia próbowali zrealizować, podejmując walkę w powstaniach listopadowym i styczniowym. A w literaturze tęsknotę za utraconą wolnością i nadzieje na jej odzyskanie widzimy szczególnie w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. Los polskiego emigranta, któremu nie udało się wrócić do wolnej Polski obserwujemy zaś w Latarniku Henryka Sienkiewicza.
Inne marzenia
- Mały Książę z opowiadania Saint-Exupery’ego – marzy o zobaczeniu świata (i to marzenie realizuje), a potem o powrocie na swoją planetę (nie wiemy, czy mu się udało). Jego marzenie początkowo przysłoniło mu inne ważne sprawy. Nie wziął pod uwagę uczuć Róży. Dopiero spotkanie z Lisem uświadamia mu, że każdy staje się odpowiedzialny za to, co oswoił, za nadzieje i uczucia, które rozbudził.
- Duchy z II części Dziadów Mickiewicza – marzą o darowaniu im win, za które pokutują. Ale nie jest to takie proste. Winę trzeba odkupić karą, której nie da się odroczyć albo podarować.
- On i ona z noweli Kamizelka Prusa – szczęście małżeńskie przerywa choroba męża. Teraz obydwoje marzą o przedłużeniu wspólnych chwil. Przez to marzenie dopuszczają się oszustwa. Oszukują się nawzajem, skracając pasek w kamizelce pana. Aż do jego śmierci obydwoje tworzą iluzję normalności.
- Odyseusz z epopei Odyseja Homera – marzy o powrocie do domu, do ojczyzny, ale nie będzie to takie proste. W osiągnięciu celu przeszkadzają mu bogowie. Upór Odyseusza kończy się realizacją marzenia: powrotem do ukochanej żony Penelopy.
- Don Kichot z powieści Cervantesa – marzy o podróżach, o zwycięstwie nad złem, którego pełno w świecie. Ten zwariowany rycerz widzi jednak świat trochę inaczej niż jego giermek Sancho Pansa.
- Cywile w czasie wojny, np. z Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego – marzą tylko o jednym: o zakończeniu wojny. Nie chcą być bohaterami, nie zamierzają ryzykować życiem dla wzniosłych idei. Chcą przetrwać.
Marzenia w języku
- Marzący wzrok, marzące oczy, spojrzenie = rozmarzony, pełen zadumy wzrok, rozmarzone oczy.
- Marzyć o niebieskich migdałach – myśleć o czymś błahym, nieistotnym lub nierealnym.
- Marzenia ściętej głowy – marzenia nierealne, niemożliwe do spełnienia.
Zobacz: