Jak poprawić styl?
Jedną z metod jest używanie erudycyjnych terminów.
A
Analogia – równoległość, podobieństwo.
- Analogiczne:
– Analogiczne ujęcie tematu,
– Analogiczna kompozycja utworu.
– Analogiczne biografie bohaterów
– Dzieła obu poetów cechuje pewna analogia.
Adekwatny – odpowiedni
- Adekwatne: stwierdzenie, cytat, przykład to…
– Oto obraz jest adekwatny do nastroju wiersza.
Antynomia – różnica, odrębność, nawet skrajne przeciwieństwo
– Utwór zbudowany jest na zasadzie antynomii.
– W wierszu poeta prezentuje antynomię dwóch światów…
B
Beletryzacja – wprowadzenie do tekstu elementów typowych dla literatury pięknej – fabuły, narracji.
– Autor poddał utwór beletryzacji, dokument wzbogacił o opisy, akcję, postacie bohaterów.
– Zabieg beletryzacji sprawia, że…
– Beletryzacja polega na…
D
Deformacja – odkształcenie, przeformowanie, zmiana kształtów naturalnych.
– Pisarz poddaje deformacji świat przedstawiony.
Degradacja – upadek, obniżenie stopy życiowej, utrata godności.
– Degradacja uczuć…
– Został zdegradowany do…
Deprecjonować – umniejszać
– Taki finał deprecjonuje bohatera.
Destrukcja – zniszczenie
– Jego krytyka okazała się destruktywna.
– Obraz z harmonijnego przekształca się w przestrzeń destrukcji.
– Był osobowością destruktywną.
Dylemat – problem, trudny wybór między racjami, alternatywa.
– Bohater stanął wobec dylematu…
– Dylemat polega na…
– Los stawiał bohatera przed dylematem…
E
Egalitaryzm – pogląd uznający równość wszystkich ludzi wobec czegoś
– Egalitaryzm śmierci, miłości, przemijania…
– Egalitaryzm jest cechą danse macabre w kulturze średniowiecza – śmierć zrównuje bowiem stany, nie uznaje różnic społecznych.
Ekspresja – wyrażenie przeżyć, uczuć
– Ekspresywny utwór, ekspresywna wypowiedź
– Ekspresywna narracja
– Obraz pełen ekspresji
Erudycja – wiedza i obeznanie w jakiejś dziedzinie, wszechstronna znajomość rzeczy
– Autor dziełem tym dowiódł nie byle jakiej erudycji.
– Bohater należy do erudytów, ludzi światłych i oczytanych.
– Oryginalnej urodzie towarzyszy nietuzinkowa erudycja.
Euforia – stan świetnego, radosnego samopoczucia, a także (w drugim znaczeniu) hałaśliwej, chorobliwej wesołości
– Popadł w euforię.
– Stan euforii okazał się przejściowy…
F
Frustracja – stan napięcia emocjonalnego, przygnębienia, poczucia niemocy
– W takiej sytuacji łatwo popaść w stan frustracji.
– Bohater okazał się biernym, sfrustrowanym młodzieńcem.
– W warunkach skrajnych łatwo rodzi się frustracja.
Futurystyczny – przyszłościowy, wychodzący w przyszłość (futurus = przyszły)
– Poglądy poetów należy nazwać futurystycznymi.
– Ten budynek ma prawdziwie futurystyczną bryłę.
– Spojrzenie autora jest jak najbardziej futurystyczne.
I
Iluzoryczny – oparty na iluzji, złudny, zwodniczy, pozorny
Iluzoryczne – nadzieje, wyobrażenia
– Szklane domy okazały się koncepcją iluzoryczną.
– Iluzoryczne ideały rzadko się realizują.
K
Kreacja – stwarzanie świata, postaci
– Kreacja bohatera literackiego w powieści zachwyca czytelnika.
– Autor kreuje świat swojego dzieła…
– Pisarz jawi się jako kreator nowego świata…
– To postać kreatywna, kreatywność należy do jej najcenniejszych cech.
– Aktor wykreował znakomitą postać…
M
Mimesis – mimetyczny, naśladowniczy, odtwarzający
– Jest to dzieło mimetyczne.
– Mimetyzm jako technika twórcza. Pojęcie pochodzi od Arystotelesa, nie oznacza kopiowania, lecz – odwrotnie niż wizja, kreacja, zupełne nieprawdopodobieństwo – oddaje i odzwierciedla różne postacie rzeczywistości.
– Mimetyzm w literaturze i sztuce.
Modyfikować – zmieniać, przekształcać, unowocześniać
– Dzieło zostało zmodyfikowane.
– Poeta poddał modyfikacjom schemat gatunku.
– Jest to przykład bohatera romantycznego, ale zmodyfikowany.
– Schemat postaci ulega modyfikacji.
P
Percepcja – proces poznawczy, odbiór, postrzeganie
– W toku percepcji utworu…
– Percepcja utworu okazała się zaskoczeniem dla samego autora.
– Nikt nie spodziewał się tak przychylnej percepcji dzieła.
R
Replika – odpowiedź na zarzuty, może być ustna lub pisemna
– Pisarz zareplikował natychmiast.
– To opowiadanie jest repliką na zarzut braku praktycyzmu…
S
Schematyzacja – układanie utworu według wzoru, szablonu, schematu
– Socrealiści stosowali w utworach schematyzację fabuły.
– Schematyczność, sztampowość – to negatywne cechy literatury.
– Schematyzm to grzech przeciw oryginalności spojrzenia.
Specyficzny – oryginalny, swoisty, typowy dla danej dziedziny
Specyfika – swoistość, osobliwość, specyficzność
– Specyfika utworu /specyfika ujęcia
– Specyfika spojrzenia na problem
Sugestywny – przekonywujący, trafiający do przekonania.
– Sugestywny obraz – gdy mowa o filmie, spektaklu, koncercie
– Sugestywny – przekaz, wykład, sugestywna wypowiedź
– Sugestywna wypowiedź
U
Uniformizm – jednolitość, brak zindywidualizowania
– Autor dokonał uniformizacji postaci.
– Nastąpiła uniformizacja w kulturze.
Uzurpować – przypisywać sobie prawo do czegoś, rościć niesłuszne pretensje.
– Nie uzurpuję sobie praw do wydawania opinii…
– Człowiek ten to uzurpator, bezprawnie zagarnął władzę…
W
Weryfikacja – sprawdzanie, badanie prawidłowości czegoś
– Poddam weryfikacji.
– Zweryfikuj swoje poglądy.
– Poeta weryfikuje dotychczasowe poglądy i prezentuje się w nowym świetle.
– Życie weryfikuje teoretyczne deklaracje…
Zobacz: