Wypunktuj najważniejsze informacje dotyczące mowy niezależnej:
1. Mowa niezależna to przytoczenie cudzej lub własnej wypowiedzi dokładnie tak, jak wypowiedział je nadawca.
2. Wypowiedzi bohaterów są oddzielone od narracji, a użyte czasowniki występują w pierwszej osobie, nie są zmienione formy zaimków, interpunkcja jest odpowiednio zastosowana.
3. Łącznikiem między narracją a wyodrębnionym z niej monologiem postaci są takie słowa, jak: pomyślał, zapytał, rzekł, powiedział. Po nich następuje dosłowne przytoczenie wypowiedzi bohatera.
4. Zdania nie są ze sobą połączone składniowo.
Przykład:
Jola wbiegła do klasy i krzyknęła: – Dziś nie ma klasówki z polskiego!
. ↑ ↑
zdanie wprowadzające zdanie wprowadzane
(informuje, kto wypowiada
przytaczane słowa
Teraz wypunktuj najważniejsze informacje dotyczące mowy zależnej:
1. Mowa zależna to przytoczenie własnej lub cudzej wypowiedzi w formie zdania podrzędnego.
2. Wypowiedź bohatera jest włączona w tok narracji – jest podporządkowana zdaniom wypowiedzianym przez narratora.
3. Wypowiedź bohatera jest w składniowej zależności od słów takich jak: pomyślał, powiedział, rzekł.
4. Czasowniki występują w trzeciej osobie.
5. Bohater nie wypowiada się bezpośrednio. Zostaje zastąpiony przez narratora, który referuje jego myśli.
6. Zdania mają charakter sprawozdawczy.
Przykłady:
Jola wbiegła do klasy i krzyknęła, że dziś nie będzie klasówki z polskiego.
. ↑ ↑
(zdanie wprowadzające (zdanie wprowadzane – nadrzędne) – podrzędne)