Jan z Czarnolasu pierwszy:

  • zadbał o kompozycję strof;
  • wprowadził do naszej literatury tren, fraszkę, pieśń;
  • sięgał do starożytnych po modele wiersza, rymu, porównań;
  • w myśl renesansowej ideologii wielbił we wszystkim misterną, harmonijną konstrukcję, symetrię, odpowiedniość – a zasady te stosował w swojej twórczości;
  • szanował antyk – mistrzami byli mu Horacy, Wergiliusz…;
  • znał mitologię, literaturę starożytną, wiele studiował

– wszystko to widać w jego utworach.

 

Jakimi cechami odznaczają się utwory Kochanowskiego?

  • Są erudycyjne – trzeba choć trochę znać mitologię czy historię starożytną, by pojąć aluzje i porównania.
  • Są przemyślane kompozycyjnie, mają opracowaną regularną budowę strof i rymów, tworzą całościowe cykle (np. Treny).
  • Zawierają dużo figur stylistycznych: Są wierne tradycji antycznej, choć bywa też Kochanowski nowatorem (np. Odprawa posłów greckich).
    • apostrof – „O białoskrzydła morska pławaczko”, (jest to zarazem metafora),
    • epitetów i porównań, w tym słynne porównanie homeryckie – „Jako oliwka mała…” (Tren V).
  • Obfitują w gry słowne i chwyty językowe (np. fraszka Raki).
  • Są urozmaicone, jeśli chodzi o dobór gatunków. Zauważ, że mamy do czynienia z tragedią, trenem, fraszką, pieśnią, psalmem, dialogiem, poematem… Świadczy to o wszechstronności artysty.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Aktualność przesłań zawartych w poezji Kochanowskiego

Obraz Boga w liryce Jana Kochanowskiego

Filozofia życia Jana Kochanowskiego i jej aktualność w kontekście czasów współczesnych

Pieśni – filozofia życia Kochanowskiego

Problematyka patriotyczna w utworach Jana Kochanowskiego

Pieśni Kochanowskiego na maturze

 

Jan Kochanowski – jak pisać o…

Jan Kochanowski – jego rola w literaturze polskiej

Jaką filozofię zawarł Jan Kochanowski w pieśniach i fraszkach?

Dlaczego Jan Kochanowski to typowy humanista i poeta doctus?

Porównaj twórczość Jana Kochanowskiego i Mikołaja Reja