Realizm – to pojęcie ogólne.

  • Funkcjonuje jako nazwa epoki literackiej (II połowa XIX w. – inaczej pozytywizm).
  • Termin stosuje się także do określenia metody twórczej w malarstwie, literaturze, słowem w sztuce europejskiej. Można zatem mianem realizmu określić sposób tworzenia w literaturze i sztuce, który realnie, wiernie odzwierciedla życie codzienne człowieka w jego środowisku. Realizm jest metodą „fotograficzną” – niczego nie odkształca i nie pomija szczegółów.

Uwaga! Tendencja ta zapanowała między prądem romantyzmu a naturalizmem końca wieku.

Narodziny realizmu

łączą się nierozerwalnie z literaturą francuską i pierwszą połową XIX wieku. Czasy te wydały znakomitych prozaików:

  • Stendhala,
  • Honoriusza Balzaka,
  • Gustawa Flauberta,

potem naturalistów:

  • Emila Zolę,
  • Guy de Maupassanta.

W pierwszej połowie stulecia Francja przechodzi gwałtowne przemiany – od cesarstwa do republiki. Paryż staje się niekwestionowaną stolicą Europy – stolicą kultury, mody i rozrywki. Wiek Balzaka jest wymagający: trzeba mieć dużo pieniędzy, by żyć modnie, szaleć w salonach i pokazywać się w teatrach.

 

Cechy powieści realistycznej

  • Odtwarza świat i środowisko rzeczywiste wg stendhalowskiej maksymy „powieść – zwierciadło przechadzające się po gościńcu”.
  • Używa zabiegu milczeń (charakteryzowanie osób przez opis ich otoczenia).
  • Dba o realizm szczegółu i szczegółowości opisu.
  • Posługuje się narracją przezroczystą, obiektywną, zdystansowaną.

Realiści pragną:

  • odzwierciedlić prawdę o życiu w swoich dziełach,
  • odkryć prawa rządzące rzeczywistością,
  • zaprezentować świat z perspektywy przeciętnego odbiorcy.

Ukochanym gatunkiem literackim realizmu była powieść.

Jej rolę zdefiniował Stendhal:
Powieść jest zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu.

Prąd realizmu i powieść realistyczną zmodyfikuje i zastąpi naturalizm.

Bohater realistyczny

  • To człowiek silny i aktywny, znajdujący się zazwyczaj na granicy dwóch różnych światów, tak jak Vautrin stoi na granicy zwykłej rzeczywistości i świata podziemia, a Wokulski na granicy świata kapitału i arystokracji.
  • Najczęściej uparcie dąży do obranego celu, podejmuje walkę ze światem, a w jego biografii nie ma scen mistycznych czy fantastycznych.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

REALIZM

Kiedy narodził się realizm?

Maturalna wiedza o realizmie

Miasto w powieściach realizmu: na przykładzie Ojca Goriot nakreśl obraz dziewiętnastowiecznego Paryża.

61. Realizm dziewiętnastowieczny – przedstaw podstawowe cechy tego prądu w literaturze.

Realizm – charakterystyka epoki

II połowa XIX wieku – realizm w Europie