Powstało ono w 395 r., w wyniku podziału (cesarz Teodozjusz I) imperium rzymskiego na dwie części – wschodnią i zachodnią. We wschodniej części (jej stolicą był Konstantynopol) po upadku Rzymu w 476 r. kontynuowano jego tradycje państwowe; językiem urzędowym była łacina, rzymskie były system administracji i obowiązujące prawa.

  • Za panowania Justyniana Wielkiego (527-565) dokonano kodyfikacji – uporządkowania i ujednolicenia obowiązujących praw. Powstał w ten sposób kodeks Justyniana (Corpus Iuris Civilis). Panowanie Justyniana to okres największej świetności Cesarstwa Wschodniego – zdobyło ono Italię, północną Afrykę i pd.-wsch. Hiszpanię; ludność monarchii była zhellenizowana, panowała grecka kultura, język grecki zastąpił w administracji łacinę.

Organizacja Cesarstwa Bizantyjskiego

Zarząd państwa spoczywał w rękach aparatu biurokratycznego, na którego czele stał cesarz (basileus). Był on monarchą despotycznym sprawował nieograniczoną władzę, otoczony kultem i ceremoniałem. Władca skupiał w swych rękach najwyższą władzę kościelną i świecką (jest to cezaropapizm).

Kościół Wschodni

Różnił się on od Kościoła Zachodniego greckim językiem obrzędów i cezaropapizmem (podporządkowaniem władzy cesarza).. W 1054 r. na skutek pogłębiających się różnic między nimi doszło do schizmy – zerwania łączności między kościołami.

Chronologia

  • VI w. okres największej świetności Cesarstwa Wschodniego (Justynian Wielki)
  • VII-VIII w. załamanie potęgi, wojny ze Słowianami, Bułgarią i Arabami
  • XI-XIII w. walki z Turkami w Azji Mniejszej
  • 1204-1261 podbicie Konstantynopola przez krzyżowców (powstaje Cesarstwo Łacińskie)
  • XIV-XV w. walki z Turkami Osmafiskimi i upadek Konstantynopola – 1453 r.

Daty do zapamiętania

  • 395 – podział Cesarstwa Rzymskiego
  • 476 – upadek Rzymu
  • 527-555 – panowanie Justyniana Wielkiego
  • 1054 – schizma wschodnia
  • 1453 – upadek Konstantynopola