Starożytne cywilizacje:

Do najważniejszych cywilizacji starożytnego Wschodu zaliczamy cywilizacje:

  • Egiptu,
  • Mezopotamii (Sumeru, Asyrii, Babilonu),
  • Indii,
  • Chin,
  • Persji,
  • Izraela,
  • Fenicji.

Uwaga!
W historiografii europejskiej, dotyczącej krajów Europy i Bliskiego Wschodu, starożytnością nazywa się okres dziejów od około 4000 p.n.e. do IV-V w. n.e. Za koniec tego okresu przyjmuje się często rok 476 – datę upadku cesarstwa zachodniorzymskiego.

Co trwałego po nich pozostało?

  • Ze starożytnego Wschodu wywodzi się instytucja państwa – najwyższej formy organizacji społeczeństwa. Tworzy się;
    • aparat władzy,
    • administracja,
    • pierwsza policja,
    • system prawny oparty na prawie zwyczajowym (słynne oko za oko, ząb za ząb z kodeksu Hammurabiego), czy też późniejsze prawo rzymskie.
  • Kultura Egiptu, Chin i Mezopotamii przyczyniła się do rozwoju medycyny.
    • W starożytności dokonano pierwszych operacji, takich jak trepanacja czaszki czy zestawianie złamanych kości.
    • Rozwinięte było zielarstwo, za pomocą naturalnych specyfików leczono skomplikowane choroby.
    • W Egipcie umiejętność balsamowania zwłok była na bardzo wysokim poziomie.
  • W Egipcie i Mezopotamii (Babilon, Sumer, Asyria) z powodzeniem rozwijała się również astronomia i matematyka. W Indiach w obliczeniach posługiwano się systemem dziesiętnym i sześćdziesiętnym.
  • Sumerowie, wynaleźli pismo, najpierw obrazkowe, później klinowe.
  • Z czasów starożytnych pochodzą najstarsze dzieła o tematyce religijno-filozoficznej oraz utwory literackie, np. hinduska Kamasutra – śmiałe dzieło o sztuce uwodzenia i kochania, czy sumeryjski słynny epos o Gilgameszu. Wtedy też powstała Biblia, święta księga Izraelitów, a później chrześcijan.
  • W Chinach powstały systemy filozoficzne, takie jak konfucjanizm i taoizm.
  • Taoizm
    • głosił duchowo-materialną jedność świata (harmonią wszelkich zjawisk zachodzących w świecie),
    • w przeciwieństwie do konfucjanizmu kładł nacisk na wolność, spontaniczność i sceptycyzm wobec wszelkich konwencji.
  • Konfucjanizm
    • doktryna moralno-polityczna, religijno-filozoficzna i światopoglądowa głoszona przez Konfucjusza,
    • filozoficzną podstawą było założenie, że wszystko, co się dzieje, musi być zgodne z „ładem nieba”,
    • postulował program przywrócenia tradycyjnych „zależności społecznych” (podwładnego od panującego, syna od ojca).
  • W Chinach wynaleziono proch, jedwab, porcelanę, tam też rozwinęła się sztuka odlewnicza.
  • W Fenicji po raz pierwszy zaczęto posługiwać się pieniędzmi, największym zaś wkładem Fenicjan do rozwoju cywilizacji było rozpowszechnienie pisma opartego na zasadzie alfabetycznej.
  • Do dzisiaj ­możemy podziwiać wzniesione na starożytnym wschodzie budowle:
    • piramida w Gizie (Egipt),
    • zespół pałacowy w Karnaku (Egipt),
    • świątynia w Abu Simbel (Egipt),
    • słynne pałace Babilonu i Niniwy w Mezopotamii, Persepolis w Persji,
    • Wielki Mur w Chinach – jedyna budowla na ziemi widoczna z kosmosu,
    • świątynie w Ellorze i Ajancie w Indiach.