Wybitni dramatopisarze greccy („wielka piątka”)

  • Tespis (VI w. p.n.e.) – legendarny pierwszy tragik, wprowadził pierwszego aktora, który występował w różnych rolach i prowadził dialog z chórem.
  • Ajschylos (525-456 r. p.n.e.) – wprowadził drugiego aktora, ale nadal przeważały partie chórowe z koryfeuszem. Kładł duży nacisk na dekoracje, ulepszał stroje aktorów – powłóczyste szaty i wyższe koturny. Autor dziewięćdziesięciu tragedii, z których zachowało się dziewięć, w tym Oresteja, Błagalnice.
  • Sofokles (496-406 r. p.n.e.) – wprowadził trzeciego aktora i postacie kobiece, dzięki czemu rozbudował dialogi i akcję tragedii. Ograniczył też rolę bogów, większy nacisk położył na przeżycia osób dramatu, pogłębił ich psychologię – jego tragedie są bardziej realistyczne, ludzkie. Zwiększył liczbę osób w chórze z 12 do 15. Udoskonalił dekoracje sceniczne. Napisał około stu trzydziestu sztuk, z których przetrwało osiem. Najbardziej znane są: Antygona, Król Edyp, Edyp w Kolonie. To on tworzy formę dramatu, który w tym kształcie przetrwa do wieku XVII.
  • Eurypides (ok. 486-406 r. p.n.e.) – wprowadził większą liczbę aktorów, ograniczając rolę chóru. Pomniejszał rolę fatum, a rozbudowywał rolę uczuć i ludzkich konieczności – od tragedii „boskiej” przeszedł do tragedii „ludzkiej”. Wprowadził szereg postaci kobiecych, bo interesowała go przede wszystkim psychika kobieca, gra żądz i namiętności oraz pomyślne zakończenie i deus ex machina. Autor tragedii: Medea, Bachantki, Elektra, Ifigenia i ponad osiemdziesięciu innych. Stworzył także tragikomedię.
  • Arystofanes (ok. 446-385 r. p.n.e.) Tworzył dzieła eksponujące sferę fantastyki, w których poruszał najistotniejsze problemy ówczesnego życia. Nie szczędził ostrej satyry o charakterze politycznym i społecznym. Spośród 40 zapisanych przez niego komedii zachowało się zaledwie 11. Najbardziej znane to: Żaby, Chmury, Ptaki, Osy. W komedii Ptaki wyśmiewał Eurypidesa, którego w innej komedii (Żaby) obarczał winą za upadek tragedii – miało to być spowodowane wprowadzanymi przez niego innowacjami. W Chmurach z kolei jako niebezpiecznego półgłówka przedstawiał Sokratesa! Znalazło to niestety odbicie w opiniach sędziów podczas tragicznego procesu filozofa…

Zobacz:

Dramat antyczny

Jak wyjaśnia istotę tragedii Arystoteles?

Zasady dramatu antycznego

Cechy tragedii antycznej

Jakie zasady rządziły tragedią grecką?

Jak zbudowana była tragedia grecka?

Opisz krótko, jak wyglądał teatr w starożytnej Grecji.

Czy można powiązać z dziejami Edypa pojęcia Fatum oraz ironii tragicznej?