Takich uniwersalnych uczuć i postaw, które stały się tematem twórców starożytnych i nadal są żywe, jest nieskończenie wiele.

  • Można wymienić tu miłość macierzyńską (uosabia ją choćby bogini Reja) i miłość siostrzaną (Antygona).
  • Ważne miejsce w mitologii i literaturze biorącej motywy z mitów jest miłość kobiety i mężczyzny – przykładem może być miłość Parysa i Heleny, warto także pamiętać, że Afrodyta była boginią miłości, że temat ten podejmowali lirycy greccy m.in. Safona.
  • Patriotyzm i umiłowanie ojczyzny to następny uniwersalny motyw antyku. Uwidoczniony jest w eposach, w poezji Tyrtajosa, a także w patriotycznych odach Horacego, słynne są słowa: „słodko i zaszczytnie jest umierać za ojczyznę”.
  • Ikar reprezentuje odwieczne pragnienia i marzenia człowieka, dążność do osiągnięcia ideału.
  • Prometeusz symbolizuje poświęcenie się jednostki dla dobra ogółu.
  • Odyseusz ukazuje sposób walki, jakim jest podstęp i przebiegłość człowieka – znajdzie wśród późniejszych bohaterów wielu naśladowców, przypomnę choćby Zagłobę z Trylogii Henryka Sienkiewicza.
  • Penelopa to symbol wiernej żony i wierności małżeńskiej.

 

Postawy negatywne

  • Zazdrość była cechą nie tylko ludzi, lecz i bogów – wystarczy przypomnieć mit o jabłku niezgody.
  • Odwiecznym problemem była walka o władzę – np. między Eteoklesem i Polinejkesem (Antygona).
  • Warto przypomnieć takie cechy jak:
    • chciwość człowieka (mit o królu Midasie),
    • okrucieństwo ludzi,
    • lęk przed przyszłością,
    • uczucie przyjaźni pomiędzy Achillesem a Patroklesem (Iliada).

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Nawiązania do antyku w epokach późniejszych

Mitologia odwiecznym źródłem inspiracji twórczej. Uzasadnij słuszność tego stwierdzenia, odwołując się do dwóch przykładów z literatury i dwóch przykładów ze sztuki.

Mity jako ważne tworzywo literatury

Na czym polega uniwersalizm mitów. Omów na wybranych przykładach.

Jakie cele stawiano literaturze w antyku, dlaczego uważamy antyk za źródło norm?