Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epoka starożytna stanowi ogromny przedział czasu – jest to przecież ponad dziesięć wieków różnej kultury, dziejów historii i obyczajów. Należy pamiętać, że w obszarze najbliższym nam geograficznie epokę tę określiły dwie cywilizacje: najpierw świat starożytnej Grecji, potem zaś Imperium Rzymskie. Dlatego oddzielnie mówimy o literaturze greckiej i rzymskiej. Poza tym trzeba wziąć pod uwagę starożytny Wschód: Sumerów, Babilończyków, Asyryjczyków, którzy tworzyli swoje kultury. Obok antyku drugim, równoległym i równie ważnym źródłem naszej kultury jest Biblia.

Natomiast literaturę starożytną możemy dzielić na okresy wg powstawania, od IX w. p.n.e. – gdyż wówczas przyjęto w Grecji za pośrednictwem Fenicjan pismo prasemickie. Początki literatury greckiej wiążemy z imieniem i twórczością Homera. Natomiast literaturę grecką dzielimy na okresy z reguły nazywane wg gatunku, który w danym czasie panował. I tak:

  • VIII w. p.n.e. – to wiek epiki
  • VII – VI w. p.n.e. – to epoka liryki
  • V w. p.n.e. – to wiek dramatu
  • IV w. p.n.e. – wiek filozofów: Platona, Arystotelesa
  • II w. p.n.e. – epoka epigramatu

Starożytny Rzym przejął dziedzictwo kulturowe Grecji w dziedzinie wierzeń, mitów a także literatury. Miał jednak i własnych wielkich twórców tej miary, co Horacy czy Wergiliusz. Można dokonać następującego podziału tej literatury:

  • III/II w. p.n.e. – początek poezji
  • I w. p.n.e. – epoka Wergiliusza i Horacego
  • I w. n.e. – tworzą Owidiusz, Seneka, Tacyt
  • II w. n.e. – pisma filozoficzne Marka Aureliusza
  • III-V w. n.e. – rozwój i ekspansja kultury chrześcijańskiej

 

Periodyzacja antyku

Grecja
okres archaiczny VIII-VI w. p.n.e.

  • VIII w. p.n.e. wiek epiki – Homer
  • VII/VI w. p.n.e. wiek liryki – Safona, Anakreont, Ezop

okres klasyczny V-IV w. p.n.e. – wiek dramatu

  • Ajschylos, Sofokles, Eurypides

okres hellenistyczny IV / III-I w. p.n.e.

  • IV – wiek filozofów: Platon, Arystoteles
  • III – sielanki Teokryta
  • II – wiek epigramatu

Rzym
753 p.n.e. – założenie Rzymu
Okres Republiki do 30 r. p.n.e. – Juliusz Cezar
Okres cesarski I w. p.n.e. – złoty wiek poezji rzymskiej: Wergiliusz, Horacy, Owidiusz
33 r. n.e. – śmierć Chrystusa
I w. n.e.: Owidiusz, Seneka, Tacyt, Petroniusz
II w. n.e.: Marek Aureliusz
III – V w. n.e. ekspansja chrześcijan

 

Biblia

  • XIX w. p.n.e. czasy Abrahama
  • XIII w. p.n.e. – wyjście Żydów z Egiptu, pod wodzą Mojżesza
  • VIII-VI – psalmy i pisma proroków
  • V w. p.n.e. – Księga Hioba
  • IV w. p.n.e. – Pieśń nad Pieśniami
  • I w. n.e. – Nowy Testament

Inne kultury

  • XVIII w. p.n.e. – Kodeks Hammurabiego, epos o Gilgameszu
  • XIV w. p.n.e. – faraon Tutenchamon w Egipcie
  • XII w. p.n.e. – upadek Troi Homerowej
  • VI/V w. p.n.e. – Konfucjusz w Chinach

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Jak rozumiesz określenie: złoty wiek?