Literatura i sztuka antyku, obok Biblii, jest drugim, ogromnie ważnym źródłem późniejszej twórczości artystów całej Europy. Nawiązywano do kultury starożytności w różny sposób.
- Po pierwsze czerpano z zasobu motywów, wątków, symboli zawartych w mitach, eposie, tragedii i poezji.
- Do antyku nawiązywali twórcy renesansowi, jak np. Jan Kochanowski, twórcy oświeceniowi, np. Ignacy Krasicki, a także dziewiętnasto- i dwudziestowieczni prozaicy, np. Stefan Żeromski.
- Twórcy współcześni odwołują się do mitów, do postaci mitycznych, autorów antycznych, takich jak Homer, Safona, Sofokles, Horacy, podejmują wciąż na nowo klasyczne gatunki – przykładem może być pieśń lub epos współczesny.
- Tradycja antyczna znajduje także odbicie we współczesnej poezji i prozie, wciąż nawiązują poeci i pisarze do mitu ikaryjskiego (np. wiersz Stanisława Grochowiaka pt. Ikar, Ernesta Brylla pt. Wciąż o Ikarach głoszą, opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza pt. Ikar).
- Wiele nawiązań poetyckich można znaleźć w podręczniku, np. wiersz pt. Homer Jana Bolesława Ożoga, Larum Urszuli Kozioł, Nike która się waha Zbigniewa Herberta. Bardzo ważnym składnikiem twórczości poetów takich jak Julian Tuwim, Leopold Staff, Jarosław Iwaszkiewicz, Stanisław Grochowiak jest właśnie antyk. Współcześni twórcy przejęli nie tylko wątki i motywy tematyczne, lecz inspiracją stały się filozofia, sztuka i nauka tej odległej epoki.
- Wniosek: Artyści, pisarze i filozofowie wszystkich późniejszych epok czerpali z dorobku starożytnych: odwoływali się do ich mądrości, kontynuowali myśl lub motyw, przywoływali bohaterów, zdarzenia i problemy, bowiem wiele tematów okazało się uniwersalnymi; nie przeminęły wraz z epoką.
Będzie zatem antyk źródłem tematów literatury i sztuki, inspiracją artystyczną dla wciąż nowych interpretacji dawnych obrazów, dalej: źródłem prawd filozoficznych oraz materiałem godnym badania, poszukiwań i porównań. Dowody na potwierdzenie powyższego ogólnika można usystematyzować.
Wystarczy, jeśli odpowiedź ułożymy według planu:
Jakie motywy i postacie najczęściej przywoływali późniejsi twórcy?
- mit arkadyjski,
- mit ikaryjski,
- mit o jabłku niezgody, wojnie trojańskiej,
- dzieje Edypa i Antygony,
- mit prometejski,
- postać Homera, Sokratesa,
- filozofia Platona, stoików Epikura, Arystotelesa.
Zobacz: