Problemy baroku skupiały się wokół trzech opozycji:
- trwałość – nietrwałość (istnienia)
- pewność – niepewność (poznania)
- wieczność – doczesność (wartości)
Poezja traktowała o duchowości i cielesności człowieka. Atrybutem pierwszej była trwałość, a drugiej – nietrwałość. W odczuciu ludzi baroku wartości te wchodziły ze sobą w konflikt. Świat to trwałość, ale i ruch, przemiana. Czucie stałości jest więc bardzo mylące. Nie da się nawet w myśli uchwycić stałości – wszelkie myślenie o sobie jest zawsze myśleniem o sobie samym z przeszłości. Jedynej stałości upatrywano w Bogu.
Barok określa się także jako przeciwstawienie poznania i wiary. Wynikało to także z sytuacji w naukach przyrodniczych. Skonstruowanie lunety czy mikroskopu musiało do tego doprowadzić – uświadomiono sobie zawodność poznania. Ważnym i nowym elementem filozofii baroku było pojawienie się sceptycyzmu, dzięki Kartezjańskiej koncepcji cogito ergo sum i Myślom Blaise’a Pascala.
Zobacz: