Pisarz – bez niego nie da się mówić o rozwoju dziewiętnastowiecznej powieści. Gatunek ten uznawał za swoiste narzędzie nauki. Wierzył, że człowieka kształtuje środowisko. Szczegółowo więc opisywał otoczenie i przestrzeń, w których umieszczał swoich bohaterów.
Ważny w jego twórczości jest motyw kariery młodego bohatera, z reguły prowincjusza, i wtajemniczania go w zło świata; przykład takiego bohatera to Rastignac z Ojca Goriot. Motyw pieniądza jako siły rządzącej światem, konfrontacja ideałów z rzeczywistością, cena ambicji – to tematy powracające w prozie Balzaka. Tworzy on też postać typową dla powieści realistycznej – silną, stojącą na styku dwu różnych światów, aktywną – jak Vautrin, wódz paryskiego podziemia. „Życie jest jak kuchnia – aby zrobić w niej cokolwiek, trzeba pobrudzić ręce” – mówi Vautrin. Jest coś uniwersalnego w tej prozaicznej metaforze.
Wybrane dzieła Balzaka:
cykl powieściowy Komedia ludzka, którego najważniejsze powieści to:
- Fizjologia małżeństwa
- Jaszczur
- Eugenia Grandet
- Ojciec Goriot
- Kobieta trzydziestoletnia
- Stracone złudzenia
- Kuzynka Bietka
- Kuzyn Pons
- Ostatnie wcielenia Vautrina
- Firma Nucingen
Zobacz:
Jakie przesłanie i ogólnoludzkie wartości zawiera Ojciec Goriot Balzaka?