Jak Mickiewicz charakteryzuje szlachtę w Panu Tadeuszu?

Mimo wad i licznych przywar portret szlachty zawarty w Panu Tadeuszu jest jednak sielankowy.

Trudno znaleźć wśród szeregu świetnie zindywidualizowanych osób postać wyraźnie negatywną, antypatyczną lub odpychającą.

  • Na przykład Stolnik Horeszko – niby pyszny, zadufany w sobie magnat, a jednak patriota, wróg zaborcy.
  • Podobnie mściwy Gerwazy – okrutny, lecz wierny swojemu panu, także patriota, waleczny i odważny.
  • Asesor i Rejent – dwa okazy kłótliwości są w swoich psich afektach sympatyczni i nieszkodliwi.
  • Telimena – kokietka z manią petersburską jest oryginalna, kobieca i bawi towarzystwo.
  • Dziwak Hrabia – jest także romantykiem z manierą – budzi pobłażliwe współczucie i sympatię.

W ostatecznym rozrachunku wychodzi na to, że dwie najlepsze postacie: Tadeusz i Zosia, w swojej doskonałości są po prostu najnudniejsze! Mówiąc zaś o szlachcie, trzeba pamiętać, że występuje ona w Panu Tadeuszu jako główny zbiorowy bohater. Umieszczenie w tytule młodego Tadeusza jest zwodnicze. Nie jest on tu pierwszoplanową personą – jest reprezentantem całej szlachty polskiej i dlatego nosi tak mało cech indywidualnych..

Nie jest też szlachta monolitem
Jest wewnętrznie zróżnicowana na określone grupy:

  • magnateria (ród Horeszków),
  • arystokracja (Hrabia),
  • szlachta ziemiańska (Soplicowie),
  • szlachta urzędnicza (Asesor, Rejent, Wojski, Gerwazy, Protazy),
  • szlachta zaściankowa (Dobrzyńscy).

Wszystkie wyżej wymienione warstwy mają wady, lecz wszystkie mogą poszczycić się wieloma zaletami i miłością ojczyzny. Tęsknota do kraju, sentyment do dawnych czasów sprawił, że stworzył Mickiewicz wielką sielankę szlachecką.

Sarmatyzm

To pojęcie dotyczące kultury szlacheckiej poznałeś w baroku.

  • W opiniach ludzi oświecenia nie było pochwałą – eksponowano szlacheckie wady, pychę, konserwatyzm, nietolerancję.
  • W Panu Tadeuszu oglądamy inne oblicze sarmatyzmu: patriotyzm szlachty, jej przywiązanie do tradycji i obyczaju polskiego, prawość, waleczność. Mickiewicz pisze z sentymentem o szlachcie sarmackiej – takie ujęcie będzie kontynuował Sienkiewicz.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Pan Tadeusz jako epopeja narodowa

Jakie warstwy społeczne przedstawione zostały w Panu Tadeuszu? Wymień ich przedstawicieli i poglądy polityczne.

W jaki sposób przedstawił Mickiewicz realizm życia obyczajowego szlachty w Panu Tadeuszu?

Jaką rolę odgrywa historia w Panu Tadeuszu?

Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jako portret szlachty polskiej.

Kto jest głównym bohaterem Pana Tadeusza?

Indywidualizacja języka postaci literackich w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza

Opisz obyczaje szlacheckie przedstawione w Panu Tadeuszu

Jakie cechy eposu homeryckiego kontynuuje Mickiewicz w Panu Tadeuszu, a co różni oba eposy?