Nostalgia, czyli tęsknota za ojczyzną, była udziałem wszystkich poetów emigrantów. Wspominali więc z miłością i zachwytem okolice, w których się wychowali, jak utracony raj, a ostateczność wygnania, jego nieodwracalność, dodatkowo nakazywała idealizować kraj lat dziecinnych.
- Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jest najwyższym wyrazem patriotyzmu. Poeta wychwala piękno ziemi ojczystej, nie skąpiąc czytelnikowi opisów krajobrazu i jednoznacznych deklaracji o przewadze uroków litewskiego pejzażu nad każdym innym. Kiedy Tadeusz ze szczerym oburzeniem przeciwstawia się zachwytom Telimeny i Hrabiego nad włoskim krajobrazem, nie mamy wątpliwości, że wygłasza poglądy poety:
Te Państwa niebo włoskie, jak o nim słyszałem,
Błękitne, czyste, wszak to jak zamarzła woda;
Czyż nie piękniejsze stokroć wiatr i niepogoda?
U nas dość głowę podnieść, ileż to widoków!
Ileż scen i obrazów z samej gry obłoków!
Z zachwytem i wzruszeniem poeta wspominał nie tylko ojczysty krajobraz, ale przede wszystkim panujące w Polsce obyczaje – gościnność, szacunek dla starszych, wierność, szlachecki honor, miłość ojczyzny, pobożność. Gdy porównywał Polskę do Francji, dochodził do wniosku, że ojczyzna jest krajem –
[…]
gdzie do pana przywiązańszy sługa
Niż w innych krajach małżonka do męża,
Gdzie żołnierz dłużej żałuje oręża
Niż tu syn ojca; po psie płaczą szczerze
I dłużej, niż tu lud po bohaterze.
- Z podobnego rodzaju idealizacją spotykamy się w wierszu Cypriana Kamila Norwida Moja piosnka II. Podobnie jak Mickiewicz Norwid postrzega utraconą ojczyznę jako kraj ludzi dobrych, pobożnych i prawych. Tęskni –
Do kraju tego, gdzie winą jest dużą
Popsować gniazdo na gruszy bocianie,
Bo wszystkim służą…
- Juliusz Słowacki opisuje swoją tęsknotę w Hymnie (Smutno mi, Boże). Widok zachodzącego słońca i lecących bocianów przypomina mu, że nawet modlitwa dziecka nie jest w stanie sprawić, by wrócił do kraju. W przepięknym wierszu Z pamiętnika Zofii Bobrówny wspomina urodę nadniemeńskich krajobrazów, krainy swojego dzieciństwa.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c138-synteza-reomantyzmu/synteza-jakie-motywy-tematyczne-najczesciej-podejmowali-tworcy-polskiego-romantyzmu
https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c163-romantzym/inspiracje-romantycznych-tworcow
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c136-adam-mickiewicz/czym-byly-ksiegi-narodu-polskiego-i-pielgrzymstwa-polskiego-mickiewicza