Etapy twórczości
ETAP PIERWSZY – MŁODZIEŃCZY
Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 roku w Krzemieńcu na Wołyniu. Był jedynym dzieckiem literata, nauczyciela wymowy w Gimnazjum w Krzemieńcu, profesora literatury Uniwersytetu Wileńskiego, Euzebiusza Słowackiego i Salomei z Januszewskich. Dość wcześnie stracił ojca (1814), a Salomea wyszła za mąż za doktora Augusta Bécu (1818). Studiując na Wydziale Nauk Moralnych i Politycznych na Uniwersytecie Wileńskim, napisał pierwszy znany wiersz pt.: Elegia. Tłumaczenie z Lamartina. Wybuch powstania listopadowego zastał poetę w Warszawie. Napisał wtedy cztery wiersze głoszące hasła wolności i wzywające do walki: Hymn (Bogurodzica…), Oda do wolności, Kulik, Pieśń legionu litewskiego. W marcu 1831 roku Słowacki wyjechał do Londynu, a po kapitulacji powstania listopadowego do Paryża, gdzie w 1832 roku wydał dwa tomy warszawskich poezji. Czesław Zgorzelski pisze, że w początkowej fazie twórczości Słowackiego dominowała poetyka sentymentalna i wpływy retoryki klasycznej. Powoli jednak pod wpływem poezji Mickiewicza i poetów zachodnioeuropejskich dochodził do głosu poeta romantyk.
ETAP DRUGI – POEZJA DOJRZAŁA
Etap drugi twórczości Słowackiego naznaczony jest podróżami. Odnotować należy pobyt w Szwajcarii (tam powstają: W sztambuchu Marii Wodzińskiej i Rozłączenie), wyjazd do Rzymu i podróże po Włoszech, Grecji, Egipcie i Palestynie. W grudniu 1838 roku osiadł w Paryżu.
W ciągu tych lat powstały między innymi: Rzym, Hymn (Smutno mi, Boże…), Rozmowa z piramidami, Testament mój, Na sprowadzenie prochów Napoleona, Pogrzeb kapitana Meyznera, Do pani Joanny Bobrowej.
ETAP TRZECI – POETA MISTYK
W 1842 roku Słowacki poznał mistyka Andrzeja Towiańskiego i wstąpił do Koła Sprawy Bożej. Pod wpływem nauki Towiańskiego napisał wiersz Tak mi, Boże, dopomóż. W 1843 roku Słowacki wystąpił z Koła i sformułował własny system filozoficzny, który od traktatu Genesis z Ducha nazwany został genezyjskim.
Do najbardziej znanych liryków tego okresu należą: Uspokojenie, Kiedy pierwsze kury Panu śpiewają…, Sowiński w okopach Woli, Dajcie mi tylko jedną ziem i milę…, Do Matki.
Słowacki o sobie
Żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi
Przy blaskach gromu
(Hymn. Smutno mi, Boże…)
Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami,
Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny,
Dziś was rzucam i dalej idę w cień – z duchami –
A jak gdyby tu szczęście było – idę smętny.
(Testament mój)
Mówię – bom smutny – i sam pełen winy
(Grób Agamemnona)
Najważniejsze wiersze
- Grób Agamemnona
- Pogrzeb kapitana Meyznera
- Testament mój
- Hymn (Smutno mi, Boże…)
- Do matki
- Hymn (Bogarodzico…)
- W pamiętniku Zofii Bobrówny
- Paryż
- W sztambuchu Marii Wodzińskiej
- Rozmowa z piramidami
- Uspokojenie
- Niedawno jeszcze wasze mogiły
- Anioł ognisty…
Ważne cytaty
- Lecz zaklinam – niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
A kiedy trzeba – na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!…
(Testament mój)
- Pomiędzy nami lata biały gołąb smutku.
(Rozłączenie)
- Witaj, wolności aniele,
Nad martwym wzniesiony światem!
(Oda do wolności)
- Co nam zdrady! – Jest u nas kolumna w Warszawie.
(Uspokojenie)
Zobacz: