Przywołaj i wyjaśnij podstawowe hasła epoki pozytywizmu.
Do najważniejszych haseł programowych epoki należy:
- Scjentyzm – zaufanie do nauki, jaki jedynego źródła rzetelnej wiedzy.
- Praktycyzm – stawianie sobie realnych i możliwych do osiągnięcia celów. Pozytywiści przeformułowali romantyczne hasło: ”mierz siły na zamiary”, postulując, by podejmować cele na miarę własnych sił.
- Agnostycyzm – to pogląd, który zakłada, że istnieje w świecie tajemnica, której rozum nie jest w stanie zgłębić. Pozytywiści zakładali nieprzenikalność świata np. w kwestii wiary, czy psychologii jednostki, ale postanowili się nimi nie zajmować, własnie ze względu nie niemożność dotarcia do prawdy. Interesowali się tym co realne i rzeczywiste, czyli tak zwanym światem zewnętrznym, ludzkim, świat wewnętrzny i świat boski przyjęli jako niedostępny ludzkiemu poznaniu.
- Relatywizm – pogląd głoszący względność takich wartości jak dobro, zło, piękno i prawda. Pozytywiści uznali, że wartości te są zależne od relacji i okoliczności, w jakich powstały i nie można uważać ich za stałe i bezwzględne.
- Minimalizm – człowiek jako badacz powinien ograniczyć pole badania do zbioru zagadnień realnych i dostępnych, a więc badać to, co jest możliwe do zbadania: wariant hasła „poprzestawać na małym”.
Zobacz:
Program pozytywistów warszawskich
Jakie hasła programowe pozytywizmu propaguje Orzeszkowa w Nad Niemnem?
W jaki sposób i przez kogo realizowany jest w Lalce program pozytywistów?