Cechy twórczości Leopolda Staffa
- Nietzscheanizm – jego echa znajdziemy w Snach o potędze; najbardziej znany wiersz z tego tomu to Kowal.
- Młodopolski dekadentyzm – typowy dla epoki pesymistyczny, melancholijny, żałobny nastrój – wszechogarniający splin.
- Najsłynniejszy wiersz utrzymany w tej tonacji to Deszcz jesienny. Splinie przeszkodził poecie w zadbaniu o piękną, staranną formę utworu – znajdziemy tam np. onomatopeje i paranomazje.
- Franciszkanizm – afirmacja świata i istnienia, miłość do Boga i natury. Znany utwór realizujący filozofię św. Franciszka z Asyżu to O miłości wroga.
- Klasycyzm – późniejsze utwory to spokojna, wyważona forma, zasada złotego środka – harmonia i umiar, sięganie do motywów antycznych i starożytnej filozofii. Znany utwór nawiązujący do antyku to Odys.
Nurty, pojęcia
- nietzscheanizm
- dekadentyzm
- klasycyzm
- franciszkanizm
Poeta trzech pokoleń – tak nazywamy długowiecznego Leopolda Staffa, który żył i tworzył w trzech epokach: Młodej Polsce, dwudziestoleciu międzywojennym i po II wojnie światowej – twórca urodził się w 1878 roku, zmarł zaś w 1957 roku.
Możliwe tematy
- Poeci wobec podsumowania swojego życia – porównaj Polały się łzy… Mickiewicza z Curriculum vitae Staffa.
- Sędziwy twórca ocenia swoje życie: analiza porównawcza Ostatniego z mego pokolenia… Staffa i Na moje urodziny Miłosza.
- Ideały franciszkańskie – prześledź elementy filozofii św. Franciszka z Asyżu w O miłości wroga Staffa i Mrówko ważko biedronko ks. Twardowskiego.
- Jak wykorzystał poeta mit o Odyseuszu? Dlaczego tewiersz ma wymowę uniwersalną – analiza i interpretacja Odysa Leopolda Staffa.
- Topos pielgrzyma w utworach z różnych epok – porównaj Pielgrzyma Cypriana Kamila Norwida z Piosenką wesołego pielgrzyma Leopolda Staffa.
- Jak ukazany został szatan w Deszczu jesiennym Staffa?
Co wtedy pisać?
- Artysta wyrażał typowe dla Młodej Polski nastroje zniechęcenia, niemocy i przygnębienia, ale także dążenia aktywistyczne, akcentujące siłę i potęgę człowieka.
- W wielu wierszach Staffa pojawia się pochwała artysty – wesołego, wolnego jak ptak pielgrzyma – trochę szalonego piewcy piękna świata i istnienia – te elementy pojawiają się w Piosence wesołego pielgrzyma i Sonecie szalonym.
- Program artysty najpełniej wyraził chyba wiersz pt. Przedśpiew.
- Poeta był wzorem twórcy i wzorem moralnym dla młodych, początkujących poetów, ale cenią go także uznani dziś artyści, np. Tadeusz Różewicz.
- W ostatnich tomikach poety, które powstały już po II wojnie, widać dążenie do skrótu i poetyckiego paradoksu.
Najważniejsze wiersze
Deszcz jesienny – wiersz wyrażający typowy dla modernizmu pesymistyczny, katastroficzny nastrój.
Kowal – człowiek powinien, używając swojej woli mocy, wypracować sobie silny charakter i spójną osobowość. Celem każdego człowieka powinno być serce „hartowne, mężne, dumne, silne”.
O miłości wroga – utwór głoszący filozofię franciszkańską i ewangeliczną zasadę miłości do nieprzyjaciół.
Ostatni z mego pokolenia… – bardzo osobisty wiersz, który ma charakter podsumowania. Nadawca, którego można chyba utożsamiać z autorem wiersza, wyznaje, że nigdy nie kusiła go wielka sława.
Zobacz: