Scharakteryzuj renesansowe koncepcje życia w świetle poznanych utworów.
Zacznij:
Koncepcje życia w jakiś sposób wiążą się z renesansową parenetyką. Możemy więc wyróżnić życie dworskie (idealny dworzanin), życie ziemianina (idealny gospodarz) oraz życie uczonych i poetów.
Rozwiń:
- Życie na dworze – karierę dworską mogli wybrać tylko wysoko urodzeni, zdolni, inteligentni, towarzyscy i znający języki obce. Zapewniało dość wysoki standard życia, ale nie dawało za to pełnej niezależności – trzeba było np. dostosować swoje życie do obowiązków dworskich, rytmu uczt i utrzymywać dość wysoki poziom intelektualny. Dworzanin musiał także charakteryzować się nienagannymi manierami przy pozorach pewnej nonszalancji. Portret dworzanina kreśli Łukasz Górnicki w Dworzaninie polskim.
- Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja to swego rodzaju polemika z dziełem i koncepcją Górnickiego. Życie ziemianina upływa na pracy, doglądaniu majątku, pielęgnowaniu sadu i ogrodu, polowaniach, niekiedy zabawie z sąsiadami. Jest łaskawy dla poddanych, interesuje się życiem członków rodziny. Czasem w długie zimowe wieczory sięga po książkę. Angażuje się w życie polityczne kraju.
Zakończ:
Zwróć uwagę także na elementy autobiograficzne w twórczości Jana Kochanowskiego, zwłaszcza fraszki, które poeta pisał przez całe życie.
Najważniejsze teksty:
- Żywot człowieka poczciwego – Mikołaja Reja
- Dworzanin polski – Łukasza Górnickiego
- elegia O sobie samym do potomności – Klemensa Janickiego
- Fraszki – Jana Kochanowskiego
Ważne pojęcia:
- Poeta doctus – poeta uczony, o wszechstronnym wykształceniu humanistycznym, erudyta, znawca kultury antycznej i biblijnej.
Zobacz:
Świat dworski i świat ziemiański w literaturze renesansu polskiego
Żywot człowieka poćciwego Mikołaja Reja ukazuje wizerunek wzorowego ziemianina. Scharakteryzuj go.
Przedstaw Fraszki Jana Kochanowskiego jako świadectwo renesansowej świadomości i obyczajowości.