Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp Szarzyński o człowieku i jego miejscu w świecie – omów zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów.

Zacznij:

Te wizje są zupełnie różne. Kondycja człowieka według Sępa Szarzyńskiego jest dramatyczna, by nie rzec tragiczna. Kochanowski zaś nawet w najbardziej pesymistycznych wizjach nie odmawia człowiekowi pewnego rodzaju wielkości.

Rozwiń:

  • Człowiek Jana Kochanowskiego otoczony jest opieką Boga, który oddał mu we władanie świat harmonijny i piękny. Nie boi się grzechu i nie drży przed śmiercią – jest świadom swoich słabości, ale i szczególnej roli, jaką wyznaczył mu Bóg. Głosi potrzebę akceptacji świata i jego dziwnych nieraz praw. Zachowywanie umiaru i życie zgodne z naturą zapewnia człowiekowi szczęście i godne życie.
  • Mikołaj Sęp Szarzyński w Sonecie IV ukazuje człowieka, który jest wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie. Jego dwoista natura (duch i ciało – niskie, brudne, złe) sprawiają, że życie jest ciągłą walką z samym sobą. Bez oparcia w Bogu zbawienie byłoby niemożliwe, można jedynie liczyć na łaskę i miłosierdzie Boga, nie zaś naprawdę na nie zasłużyć. Człowiek to u niego proch, „podła ziemia”, grzesznik. Pyta:
    Kto tak w cnotach utwierdzony,
    gdy przyjdzie na sąd prawdziwy,
    By nie miał być potępiony?

Zakończ:

Podsumuj obie wizje. Wskaż, z czego mogły wynikać różnice. Odpowiedz, dlaczego Sępa-Szarzyńskiego zaliczamy do poetów barokowych, choć daty jego życia nie wskazują na to jednoznacznie.

 

Najważniejsze teksty:

Uwaga!
Dobre wrażenie zrobi ambitny wstęp. Popisz się dokładną wiedzą o datach dotyczących twórców. Tych akurat łączy epoka, ale dzieli całkiem spory przedział czasu. Kochanowski to dojrzały twórca, pierwszy wieszcz, a Sępa-Szarzyńskiego nazywa się zachodzącym słońcem renesansu. Dlaczego o tym nie powiedzieć?

 

Zobacz:

Koncepcja Boga i człowieka w twórczości Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego.

Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp Szarzyński żyli w tym samym czasie. Czy tak samo postrzegali Boga, człowieka, świat?

Scharakteryzuj relację człowiek – Bóg w twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego

Mikołaj Sęp Szarzyński – O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem

Przedstaw wizję Boga w utworach Mikołaja Sępa Szarzyńskiego na podstawie Sonetu IV (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem)

Poezja Mikołaja Sępa Szarzyńskiego

Mikołaj Sęp Szarzyński – prekursor baroku

Człowiek wobec Boga, świata i własnej egzystencji w twórczości wybranego pisarza staropolskiego

Zastanów się, jakie cechy renesansowe, a jakie barokowe dostrzegasz w poezji Sępa Szarzyńskiego.

Dlaczego możemy stwierdzić, że sonety Mikołaja Sępa Szarzyńskiego ukazują manichejski obraz świata?