Często takie właśnie pytania padają w teście. Jak na nie odpowiedzieć? Jak szukać w tekście nadawcy i odbiorcy? Przede wszystkim zwracajmy uwagę na zaimki i formy czasownika!

  • Nadawca – to zazwyczaj autor omawianego tekstu. Może się ujawniać poprzez formy 1. osoby liczby pojedynczej czasowników: „chcę, widziałem, zrobię”, a także poprzez zaimki „ja”, „mnie” itd. Nadawca może się wypowiadać w imieniu całej zbiorowości (lub nadawcą będzie grupa) – wówczas wystąpią zaimki „my”, „nasze”, a także czasowniki w 1. osobie liczby mnogiej: „chcieliśmy, musimy”. Zastosowanie takich form może służyć także czemuś innemu – utożsamieniu z odbiorcą („my”).
  • Odbiorca – ktoś, do kogo kierowany jest tekst. Zazwyczaj mamy do czynienia z odbiorcą niezamierzonym, tzn. w wypowiedzi nie ma jednoznacznych wskazówek pozwalających identyfikować odbiorcę. Jeśli nadawca kieruje tekst do konkretnej osoby, nazywamy ją adresatem; wówczas znajdziemy w wypowiedzi konkretne informacje:
    „Wy, młodzi, nie znacie jeszcze życia”,
    „Drogi Adamie, zapomnij o moich uwagach”.
    Odbiorcą może być jedna osoba, ale też cała zbiorowość, np. wszyscy czytelnicy albo konkretna grupa: młodzież, studenci, kobiety…

Zobacz:

Teoria komunikacji językowej

Język. Teoria komunikacji