Tag "Chłopi Reymonta"

Tolerancja – motyw literacki

Materiał według zagadnień Lektury o nietolerancji religijnej Kazania sejmowe Piotra Skargi – najsłynniejszy polski kaznodzieja uważał panoszące się w polskim narodzie innowierstwo za główną przyczynę upadku Rzeczypospolitej. Jego płomienne mowy są całkowitym zaprzeczeniem idei tolerancji; przeciwnie – Skarga domaga się rozliczenia z „odszczepieńcami” i tym samym wyleczenia ojczyzny z tej najgorszej z „plag”. Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska – autor w niezwykle barwny sposób opisuje swoje losy, ale też nierzadko… sam siebie kompromituje. Pasek jest typowym Polakiem Sarmatą,

Rzeczywistość – (obrazy literackie)

Współczesna, namacalna, otaczająca autora rzeczywistość jako temat utworu literackiego. Jest nim niemal zawsze – zarówno kiedy twórca stawia sobie za podstawowy cel opis świata i jego zjawisk (realizm, naturalizm), jak i wtedy, gdy stanowi tylko tło utworu. Dzieła pisarzy to przecież teksty kultury – oprócz treści artystycznych zawierają też świadectwo swoich czasów – poglądów, mód, procesów historycznych, zmian cywilizacyjnych itp. Teksty literackie są więc niezwykle często zapisem rzeczywistości – pozostaje tylko uchwycenie

Codzienność

Codzienność jest życiem ludzkim stokroć bardziej niż wydarzenia niezwykłe. Jest też tematem literatury w większym stopniu niż nam się zdaje – i nie jest trudna do odnalezienia, bo znajduje się w każdym większym, cenionym utworze. Do dobrej prezentacji proponujemy prześledzić i zebrać najważniejsze obrazy codzienności w literaturze.   Materiał według ujęć problemowych Codzienność jako tło Codzienność jako tło dla wielkich wydarzeń i idei spotykamy w eposach, wielkich powieściach realizmu czy powieściach tendencyjnych. Iliada opowiada przede wszystkim

BEZCZAS HISTORYCZNY

BEZCZAS HISTORYCZNY – termin taki pojawia się np. przy analizie Chłopów Stanisława Reymonta i, innymi słowy, oznacza brak dokładnego, wyraźnego określenia czasu akcji. Można powiedzieć także, że jest to brak konkretyzacji czasowej – określenia konkretnej daty wydarzeń. Chwyt taki pozwala autorowi stworzyć wrażenie ponadczasowości, uniwersalnego, a nie historycznego wymiaru dzieła. Podobna sytuacja występuje w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, gdzie autor przedstawia rewolucję abstrakcyjną, bez określenia jej daty. Innym przykładem braku

Obyczaj i tradycja

Obyczaj – co to jest? Słownik twierdzi, że to sposób postępowania danej grupy ludzi, utwierdzony tradycją. a Co znaczy „sposób postępowania”? To znaczy: jak się ubieramy, jak się witamy i żegnamy, w jaki sposób rozmawiamy ze sobą, jak i co jadamy, jak spędzamy święta itp. Niektóre obyczaje przemijają: np. obyczaj całowania ojca w rękę albo mówienia do mamy „pani matko”. Rodzą się nowe obyczaje szkolne – choćby mówienie „pani profesor” do nauczycielki w liceum,

Modernizm – TEST 1

Sprawdź swoja wiedzę z modernizmu i Młodej Polski. 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX wieku nazywano Młodą Polską, jakie znasz inne nazwy tej epoki? Wymień przynajmniej pięć. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Romantyzm i Młoda Polska to epoki, które łączy wiele podobieństw. Jakie to podobieństwa? a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. Jakie trzy główne nurty filozoficzne

Modernizm – TEST 2

Sprawdź swoją wiedzę z zakresu literatury modernistycznej  1. Patronat filozoficzny epoki modernizmu tworzą: Artur Schopenhauer, Fryderyk Nietzsche, Henryk Bergson. Podane zostały pojęcia określające ich światopogląd. Które z nich przyporządkowano błędnie? a) Schopenhauer – woluntaryzm b) Nietzsche – immoralizm c) Bergson – nihilizm 2. Który z malarzy jest autorem obrazu pt. Impresja, wschód słońca? a) Jean Renoir b) Claude Monet c) Edgar Degas d) Paul Gauguin 3. Linia o niespokojnym, niepokojącym

Młodopolska symbolika

Symbol jako środek wyrażania utajonych myśli i emocji towarzyszy człowiekowi od dawien dawna. Nie tylko literatura, ale także architektura, rzeźba, malarstwo, sztuka użytkowa stały się obszarem zaszyfrowanych, wieloznacznych treści. Starogreckie wazy zachowujące idealne proporcje były synonimem greckiej duszy – dostojnej i wyważonej jak sama sztuka. Strzeliste i wysmukłe katedry gotyckie symbolizowały tak upragniony przez człowieka średniowiecza lot duszy do nieba. Pełna zawiłych, tajemniczych znaków jest najstarsza księga wiata – Biblia.

Odwołując się do Chłopów Reymonta i utworów Żeromskiego, wyjaśnij pojęcie naturalizmu.

Odwołując się do Chłopów Reymonta i utworów Żeromskiego, wyjaśnij pojęcie naturalizmu. Naturalizm to prąd literacki, który pojawił się w drugiej połowie XIX w. Jego prekursorem był francuski pisarz Emil Zola, który główne założenia kierunku przedstawił w teoretycznym szkicu Powieść eksperymentalna. Przypomnijmy najważniejsze: pisarz powinien być chłodnym, beznamiętnym obserwatorem życia i tropicielem prawdy (jak naukowiec). Przy opisywaniu rzeczywistości ma rezygnować z fikcji i wykazywać drobiazgową, niemal fotograficzną precyzję w ukazywaniu szczegółów. Nie może przemilczać ciemnych, brutalnych stron

Chłopi – powieść Władysława Reymonta

Chłopi Władysława Reymonta Gatunek W zakresie gatunku Chłopi są dziełem wielowarstwowym: Powieścią realistyczną są w tej warstwie, która dotyczy obyczajowości, hierarchii społecznej na wsi, stosunku dwór – wieś, sytuacji ekonomicznej chłopów, a nawet w obserwacji ludzkiej psychiki. Są to często partie opisowe – zestawy realistycznych, zgodnych z rzeczywistością obrazów wsi. Są epopeją. Istnieją w powieści elementy, które stwarzają naturalistyczny wymiar dzieła. Jest to: podporządkowanie życia ludzi rytmowi przyrody; eksponowanie roli,

Cechy stylu utworów Młodej Polski

Liryka Symbolizm znalazł swój wyraz w ścisłym zespoleniu życia duchowego, psychiki podmiotu lirycznego z przyrodą. Staje się ona wyrazicielką wnętrza człowieka lub przynajmniej tłem jego przeżyć. Stąd wzrasta znaczenie metafory o charakterze animizacji lub personifikacji. Natura przedstawiana jest w duchu impresjonistycznym, tak jak na ówczesnych obrazach, gdzie dominują kolory i światło o niezbyt intensywnym natężeniu. Oprócz wrażeń wzrokowych pojawiają się doznania słuchowe, jak i związane z innymi zmysłami (synestezja). Jacek Malczewski – Błędne kolo Ekspresjonizm skłania się ku

79. Ukaż elementy struktury mitycznej w Chłopach Władysława Reymonta

Ukaż elementy struktury mitycznej w Chłopach Władysława Reymonta. Zacznij: Władysław Reymont podczas pracy nad Chłopami dokonał naukowego wręcz odkrycia, jakiego mogło mu zazdrościć wielu etnografów. Doszedł mianowicie do wniosku, że życie i światopogląd współczesnego mu chłopa jest bardzo bliski przedstawicielom kultur prymitywnych, regulowanych świadomością mitologiczną. Rozwiń: Życie mieszkańców Lipiec regulowane jest przez czas cykliczny – pory roku i odpowiadające im zdarzenia. To zresztą odzwierciedla się w samej czterotomowej strukturze powieści. Losy jednostek we

Chłopi – klucze maturalne II

WYPRACOWANIE Obyczaj i obrzęd jako sposób mówienia o zbiorowości. Analizując podane fragmenty „Chłopów”, odpowiedz, jaki obraz lipieckiej społeczności kreśli Reymont? Fragment I Wieś zginęła w szarych, śnieżystych mrokach, jakby się rozlała, że ani ujrzał domów, płotów i sadów, jedne tylko światełka migotały ostro a gęściej niżli zwykle, bo wszędy się szykowano do wigilijnej wieczerzy. W każdej chałupie, zarówno u bogacza, jak i u komornika, jak i u tej biedoty ostatniej,

Chłopi – klucze maturalne

Co warto wiedzieć o powieści Chłopi, czyli trzy zagadnienia, które maturzysta powinien znać: Powieść Reymonta stanowi jedyny w polskiej literaturze przykład epopei chłopskiej przedstawiającej rozbudowany obraz życia społeczności wiejskiej ulegającej ogólnym przemianom społeczno-obyczajowym. O epopeicznym charakterze utworu przesądzają następujące elementy: Ukazanie wsi w pełnym przekroju społecznym: od najbogatszych gospodarzy (Boryna, wójt), średniozamożnych chłopów (np. młynarz , Dominikowa), małorolnych (Kłębowie,Kozłowie) aż po komorników (Jagustynka, Agata) i parobków (Kuba, Pietrek). Rozległe, szczegółowe

Na czym polega artystyczna złożoność kompozycji Chłopów Reymonta?

Podobnie jak w układzie treści tak w kwestii kompozycji wartość i artyzm Chłopów tkwi w złożoności, w harmonii i zespoleniu wielu aspektów budowy dzieła. Łatwo orzec, że Chłopi są epopeją. Nie jest to jednak jedyna konwencja charakteryzująca kompozycję utworu. Nie zawiera także informacji o wszystkich jego cechach. Trzeba przecież zaznaczyć, że Reymont mistrzowsko stosuje: stylizację językową – używa w dialogach gwary łowickiej bez mazurzenia, w partiach odautorskich różnych odmian polszczyzny mitologizację – czyli zabieg, który upodabnia świat powieści, bohaterów

Dlaczego powieść Reymonta Chłopi nagrodzono literacką Nagrodą Nobla?

Dlaczego powieść Reymonta Chłopi nagrodzono literacką Nagrodą Nobla? Odpowiedź na to pytanie mogłaby zapełnić odrębną książkę. Nie sposób tu wyliczyć wszystkich walorów dzieła ani też wyłuszczyć dokładnie kryteriów, jakie stawia komisja przydzielająca tę słynną nagrodę. Jedno jest pewne: dzieło musi być uniwersalne, musi dotyczyć spraw ogólnoludzkich, podejmować temat ponadnarodowy, omawiać wartości ponadczasowe. I ten warunek dzieło Reymonta, zwane epopeją chłopską, spełnia nie tylko w skali narodowej – lecz nawet w skali światowej. Podejmuje

Jak w literaturze Młodej Polski przejawia się impresjonizm?

Impresjonizm to przede wszystkim kierunek artystyczny. Jego nazwa pochodzi od obrazu Claude’a Moneta Impresja – wschód słońca. Impresja to po francusku wrażenie. Początkowo pogardliwie traktowano ten kierunek. Impresjonizm narodził się w malarstwie, ale z czasem objął swoim zasięgiem także inne dziedziny sztuki: muzykę, literaturę. Głównym założeniem impresjonizmu jest przekonanie, że poznanie rzeczywistości nigdy nie jest dotarciem do obiektywnej prawdy, ale indywidualną, subiektywną wizją twórcy. Impresjoniści w swojej twórczości starali się uchwycić przelotne, przemijające

Omów tendencje naturalistyczne w literaturze Młodej Polski.

Naturalizm jest tendencją końca wieku XIX, za jego literackiego ojca uważa się Emila Zolę. Był to nurt, który ukazywał ciemną stronę życia ludzkiego – nędzę, głód warstw niższych, chorobę, śmierć, a także fałsz, obłudę życia i charakterystykę tzw. marginesu społecznego wielkich miast – prostytucję, złodziejstwo, środowiska przestępcze. Powieść naturalistyczna przedstawia losy ludzkie jak materiał badań, na wzór nauk biologicznych, eksponuje biologizm człowieka, bierze pod uwagę kwestię dziedziczności. Tak czynił Zola w znanych powieściach

Zaprezentuj zawartość treściową powieści Reymonta pt. Chłopi

Chłopi – wielka, uhonorowana literacką Nagrodą Nobla epopeja Władysława Reymonta – są dziełem bardzo bogatym treściowo. Ich zawartość nie ogranicza się do wydarzeń i przygód głównych bohaterów. Treść Chłopów Fabułę dzieła można uporządkować, ujmując ją w trzech warstwach: 1. Dzieje społeczności wiejskiej – w tym głównych bohaterów Rzecz dzieje się we wsi Lipce, bez konkretnego określenia czasu historycznego, choć pewne ślady wskazują na okres 20 lat po powstaniu styczniowym. Głównym bohaterem powieści są

Dlaczego powieść Reymonta pt. Chłopi nazywa się epopeją?

Literatura każdego kraju posiada takie ważne powieści, które ze względu na ich rolę w kulturze, doniosłość treściową i artyzm literacki nazywa się epopejami. Lecz wyżej wymienione „pochwały” utworu – to jeszcze nie wszystko. Powieść-epopeja musi wykazywać w swojej kompozycji pewne podobieństwa do eposu, musi zawierać definicyjne elementy tego gatunku. Aby udowodnić, że Chłopi takie elementy zawierają, przypomnijmy, czym był epos. To taki utwór (zwykle wierszowany), który przedstawiał dzieje legendarnych postaci na tle przełomowych