Tag "Jan Kochanowski"

Test przedmaturalny. Od Sofoklesa po Norwida

SOFOKLES 1. Załóżmy, że temat wymaga, abyś napisał o Edypie, że jest bohaterem uniwersalnym – jego los obrazuje odwieczny los człowieka. Jak to wyjaśnisz? A. Król Edyp stał się dziełem nieśmiertelnym i zrozumiałym również dla współczesnych – to dowód uniwersalności postaci. B. Edyp porównywany jest do Makbeta – żądza władzy i zbrodnia są jego udziałem jak każdego władcy. C. Dzieje Edypa są ilustracją losu każdego człowieka – który jest igraszką

Omów treść Trenów Jana Kochanowskiego

Treny jest to słynne dzieło Jana Kochanowskiego, poświęcone zmarłej córce Urszuli, wydane w roku 1580. Tworzył je poeta po śmierci ukochanej, kilkuletniej córeczki, która miała być „spadkobierczynią lutni”, czyli talentu poetyckiego Kochanowskiego. Bohaterką jest nie tylko Urszulka – choć zbolały poeta często ją wspomina. Tematem głównym Trenów stają się uczucia rozpaczającego ojca, jego bunt, wreszcie uspokojenie – stanowią one zatem analizę własnych odczuć i własnej duszy, konfrontację z wcześniejszymi poglądami filozoficznymi. Pierwsze

Jakie tematy porusza Kochanowski we fraszkach?

Kochanowski pisał fraszki przez całe życie – i wówczas, gdy był wesołym żakiem, i wtedy, gdy został statecznym gospodarzem. Stanowią zbiór ponad trzystu utworów. Ich skala stylistyczna jest niezwykle rozpięta: żart miesza się tu z refleksją, powadze towarzyszy rubaszny humor, liryzm graniczy z satyrą. Oddaje to renesansową tendencję do uchwycenia rzeczywistości w jej wszystkich możliwych perspektywach. Z rozmaitością stylów koresponduje zróżnicowanie tematyczne. Pisze w nich poeta o ułomnościach ludzkiego charakteru,

Tematyka Pieśni Jana Kochanowskiego

Pieśń jest to gatunek o rodowodzie antycznym. Za jej twórcę uznaje się wielkiego rzymskiego poetę Horacego. Zwał on swe utwory carmina (łac. pieśni), stąd nazwa gatunku. Początkowo w poezji pieśni były związane z muzyką, z czasem stały się samodzielną formą literacką. Są to utwory liryczne o refleksyjnym charakterze.   Najważniejsze motywy pojawiające się w Pieśniach Będą to: motyw Fortuny, niestałej i zwodniczej, która szydzi z człowieka, motyw świata jako smutnego teatru marionetek i Boga – wielkiego reżysera, rozporządzającego

Jakie tematy podejmował w swojej twórczości Jan Kochanowski?

Zakres tematyki, jaką porusza Kochanowski, jest naprawdę bogaty i wszechstronny:  problematyka filozoficzna (dotycząca natury ludzkiej, harmonii, świata, miejsca człowieka we wszechświecie, stosunku do Boga, śmierci, spraw życia, recept na prawe życie) – w Pieśniach, Fraszkach, Trenach, poematach,  temat patriotyczny – w Pieśniach, w Odprawie posłów greckich, we Fraszkach,  tematyka moralna – (pochwała dobrej sławy, umiaru, prawości) – w Pieśniach,  temat wsi i życia wiejskiego – w Pieśni świętojańskiej o Sobótce,  pochwała natury i piękna świata, afirmacja świata – Pieśni,

Fraszki Kochanowskiego

Fraszki Autor Jan Kochanowski – ojciec polskiej literatury. Pisze w języku ojczystym poezję kunsztowną, o wysokim poziomie artystycznym. Jest najwybitniejszym poetą literatury staropolskiej, poeta doctus (poeta uczony), dramatopisarz, tłumacz – wszechstronnie wykształcony, znający języki obce (łacinę, grekę, hebrajski), wybitnie utalentowany; najważniejszy przedstawiciel polskiego renesansu. Edukacja Urodził się prawdopodobnie w 1530 roku w Sycynie niedaleko Radomia. Był synem Piotra Kochanowskiego i Anny z Białaczowskich. Wychowywał się w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej (ojciec był

TEST z wiedzy o renesansie z komentarzem cz. 1

1. Jakie wydarzenia historyczne ukształtowały epokę renesansu? a) założenie akademii Krakowskiej 1354 roku b) odkrycia geograficzne c) wystąpienie Marcina Lutra 2. Autorem nazwy renesans jest: a) Jakub Burckhardt b) Marcin Luter c) Erazm z Rotterdamu 3. Humanizm, przewodnie hasło renesansu wywodzi się z: a) Biblii b) jest hasłem ukutym w epoce renesansu c) antyku 4. Antropocentryzm to idea przeciwstawiona: a) humanizmowi b) średniowiecznemu teocentryzmowi c) religiom reformowanym 5. Czołowe wyznanie

Jakie wizje świata i człowieka poznałeś w literaturze renesansowej?

Pierwsza naprawdę renesansowa wizja człowieka zanurzonego w świecie spraw doczesnych, wyłania się z Dekameronu Boccaccia. Tam człowiek żyje pełnią życia! Nie obawia się przyznać, że chce korzystać z przyjemności życia, kochać – nie tylko platonicznie – dążyć do sławy i bogactwa. Bohater pozytywny Dekameronu, to człowiek energiczny, sprytny, dążący do celu rozmaitymi metodami, także intrygą, podstępem, oszustwem. Jakże daleki jest od skromnego przedstawiciela średniowiecza, który w centrum wszelkich wartości sytuował Boga i myśl o tym, co będzie

Przegląd wybranych Pieśni Jana Kochanowskiego

Tematy pieśni: pochwała Boga, relacja człowiek-Bóg, pochwała życia i świata, filozofia epikurejska i stoicka, motyw poety – ptaka (nieśmiertelności twórcy), dobra sława, moralne powinności człowieka. Przegląd pieśni Pieśń XXV – Czego chcesz od nas Panie za twe hojne dary… Pieśń ta zyskała również miano hymnu do Boga, jest pieśnią pochwalną, zawiera wspaniałą, renesansową wizję świata. Oto kosmos i ziemia to dzieło boskie, pełne harmonii i uporządkowania, człowiek czuje się dziedzicem Boga na ziemi, chwali

Panorama renesansu polskiego

Z renesansowego kalendarza 1513 – pierwsza polska książka drukowana: Raj duszny Biernata z Lublina, 1518 – ślub Zygmunta Starego z Boną Sforzą, 1543 – ukazuje się dzieło Mikołaja Kopernika O obrotach sfer niebieskich, 1548 – rządy przejmuje ostatni król z dynastii Jagiellonów – Zygmunt August, 1569 – unia lubelska (powstaje Rzeczpospolita Obojga Narodów), 1580 – wydanie Trenów Jana Kochanowskiego, 1595 – pożar na Wawelu; wkrótce król Zygmunt III Waza przeniesie stolicę do Warszawy. Epoka

Recepty na szczęście zawarte w literaturze renesansu

Recepty na szczęście zawarte w literaturze renesansu. Czy udało Ci się znaleźć w utworach z tej epoki jakieś wskazówki dla siebie? Uwagi do tematu Zwróć uwagę, że to polecenie zawiera dwa równorzędne zadania. Musisz znaleźć w renesansowych utworach wskazówki dotyczące szczęśliwego życia, a także ocenić je, wybrać te, które są Ci bliskie. Rada – nie umieszczaj tej oceny dopiero w zakończeniu (to częsty błąd popełniany przez autorów wypracowań). Praca może być ciekawa, bo

Starożytność jako źródło inspiracji dla Jana Kochanowskiego.

Starożytność jako źródło inspiracji dla Jana Kochanowskiego. Jakie odwołania do tradycji antycznej można znaleźć w twórczości tego poety? Polecenie wyraźnie wskazuje, że w twórczości Jana z Czarnolasu pojawiają się nawiązania do antyku. Cała trudność w wyszukaniu tych nawiązań i ich uporządkowaniu. Pamiętaj: praca nie może zamienić się w katalog dzieł Kochanowskiego! Najpierw zastanów się, jakiego typu nawiązania możesz znaleźć, później zilustruj je odpowiednimi przykładami literackimi. Nigdy odwrotnie! We wstępie pracy dobrze byłoby wskazać przyczyny tak

Jan Kochanowski TEST

Jan Kochanowski  TEST Sprawdź swoją wiedzę z Kochanowskiego Przeczytaj uważnie tekst: Jan Kochanowski Do gór i lasów Wysokie góry i odziane lasy Jako rad na was patrzę, a swe czasy Młodsze wspominam, które tu zostały, Kiedy na statek człowiek mało dbały. Gdziem potym nie był? Czegom nie skosztował? Jażem przez morze głębokie żeglował, Jażem Francuzy, ja Niemce, ja Włochy, Jażem nawiedził Sybilline lochy. Dziś żak spokojny, jutro przypasany Do miecza

Renesans – TEST 3

TEST Renesans 1. Wymień przynajmniej trzy wydarzenia, które ukształtowały epokę renesansu: a) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. b) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Które z wymienionych cech przypisałbyś kulturze renesansu? a) anonimowość dzieł; b) korzystanie z dorobku antycznego; c) uniwersalizm; d) świeckość. 3. Co to była reformacja? a) ruch religijny, postulujący zmianę kościelnych praktyk i doktryn; b) przywołanie w utworze innego utworu w formie cytatu; c) prąd filozoficzny, zgodnie z którym najważniejszą cechą i siłą człowieka jest rozum. 4. Wymień nurty wyznaniowe,

Porównaj twórczość Jana Kochanowskiego i Mikołaja Reja

Mikołaja Reja tradycyjnie nazywa się ojcem literatury polskiej, Jana Kochanowskiego – ojcem polskiej poezji. Co ich łączy? Obaj tworzą w tej samej epoce i obaj w języku polskim. Obaj pozostawili bogaty dorobek literacki w języku ojczystym, uprawiali podobne gatunki literackie (choć nie wszystkie). Rozważając sprawy tego świata, obaj twórcy odwoływali się do starożytnej idei harmonii i umiaru, stoicyzmu i epikureizmu. Obaj wykazywali troskę o losy kraju, podejmowali tematy społeczne, spełniali obowiązki obywatelskie. Obaj tworzyli sielski obraz wsi,

Troska o losy ojczyzny w utworach doby renesansu

Dorobek poetów i pisarzy renesansowych obfituje w różne ujęcia społecznej i dotyczącej państwa tematyki. Postawy patriotyczne wykazują niemal wszyscy humaniści, wszystkie światłe umysły tej epoki. Mikołaj Rej nie tylko w Żywocie człowieka poczciwego wspomina o obowiązkach obywatela. Troskę o kraj,  jego społeczny kształt odnajdujemy przede wszystkim w Krótkiej rozprawie między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem. Tu właśnie Rej wykłada nieprawidłowości, jakie zauważa w panujących stosunkach społecznych. Utwór jest krytyką: Pleban nie wypełnia kapłańskich obowiązków, lecz myśli o zysku („na

Porównaj twórczość Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego

Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp-Szarzyński żyli w tym samym czasie… Nie do końca to prawda. Kochanowski (1530-1584) był o dwadzieścia lat starszy od Sępa-Szarzyńskiego (ok. 1550 -1581). Mikołaj Sęp-Szarzyński należy do trzeciego, po Reju i Kochanowskim, pokolenia twórców renesansowych. Koncepcja Boga W twórczości Jana Kochanowskiego jest niejednolita. Można powiedzieć, że ewoluuje od koncepcji zarysowanej w Hymnie, poprzez Pieśni, Fraszki, Psałterz, aż po Treny. Skup się na omówieniu pierwszego i ostatniego dzieła. Bóg przedstawiony w Hymnie to artysta,

Na czym polega kunszt poetycki Jana Kochanowskiego?

Jan z Czarnolasu pierwszy: zadbał o kompozycję strof; wprowadził do naszej literatury tren, fraszkę, pieśń; sięgał do starożytnych po modele wiersza, rymu, porównań; w myśl renesansowej ideologii wielbił we wszystkim misterną, harmonijną konstrukcję, symetrię, odpowiedniość – a zasady te stosował w swojej twórczości; szanował antyk – mistrzami byli mu Horacy, Wergiliusz…; znał mitologię, literaturę starożytną, wiele studiował – wszystko to widać w jego utworach.   Jakimi cechami odznaczają się utwory Kochanowskiego? Są erudycyjne – trzeba

Czy Jan Kochanowski podejmował w swoich utworach temat miłości?

Owszem, podejmował, choć faktycznie nie jest to motyw szczególnie eksponowany, rzadko też wspominają o nim podręczniki. Zwłaszcza że wieszcz chciał „kochać statecznie”, czyli roztropnie, spokojnie – nie tak, jak późniejsi romantycy: pełni namiętności szaleńcy. Ale, ale… Już podczas studiów w Padwie młody podówczas Jan poświęcił cykl łacińskich elegii niejakiej Lidii… Kim była? Nie dowiemy się nigdy. Część badaczy podejrzewa, że mogła to być postać  jedynie literacka. Potem – w okresie dworskim – pojawia

Wizja Boga i obraz natury w twórczości Jana Kochanowskiego

W hymnie Czego chcesz od nas, Panie… Jan Kochanowski połączył wizje Boga i natury. Bóg został tu ukazany jako genialny artysta, architekt świata, szafarz wszelakich łask i dóbr. Jednym z takich łask jest właśnie możliwość życia w tak harmonijnym, pełnym piękna świecie. Stworzona przez Boga natura jest dowodem na Jego niezwykłą moc – trudno bowiem dopatrzeć się jakiś błędów i uchybień w tym doskonałym dziele. Radość z życia zgodnego z