Tag "Lalka Prusa"
Współczesna, namacalna, otaczająca autora rzeczywistość jako temat utworu literackiego. Jest nim niemal zawsze – zarówno kiedy twórca stawia sobie za podstawowy cel opis świata i jego zjawisk (realizm, naturalizm), jak i wtedy, gdy stanowi tylko tło utworu. Dzieła pisarzy to przecież teksty kultury – oprócz treści artystycznych zawierają też świadectwo swoich czasów – poglądów, mód, procesów historycznych, zmian cywilizacyjnych itp. Teksty literackie są więc niezwykle często zapisem rzeczywistości – pozostaje tylko uchwycenie
Lalka Bolesława Prusa Zgodnie z obyczajami epoki Lalka drukowana była najpierw w odcinkach, w Kurierze codziennym w roku 1887. W formie książki wydana została w 1890 roku. Czas i miejsce akcji Czas akcji utworu w stosunku do momentu, w którym książka zaczęła się ukazywać, jest wcześniejszy o blisko dziesięć lat i obejmuje okres od początku 1878 roku do października roku 1879. Sporo mówi się tu także o czasach dużo wcześniejszych, od lat trzydziestych XIX wieku poczynając; wspomina się również o ważnych wydarzeniach historycznych,
Codzienność jest życiem ludzkim stokroć bardziej niż wydarzenia niezwykłe. Jest też tematem literatury w większym stopniu niż nam się zdaje – i nie jest trudna do odnalezienia, bo znajduje się w każdym większym, cenionym utworze. Do dobrej prezentacji proponujemy prześledzić i zebrać najważniejsze obrazy codzienności w literaturze. Materiał według ujęć problemowych Codzienność jako tło Codzienność jako tło dla wielkich wydarzeń i idei spotykamy w eposach, wielkich powieściach realizmu czy powieściach tendencyjnych. Iliada opowiada przede wszystkim
IDEALIZM – jest to postawa ludzi, którzy patrzą na świat przez pryzmat swoich ideałów, przedstawiają sobie świat lepszym niż jest on w rzeczywistości. Idealizm – nazwa systemu filozoficznego mówiącego o ideach, o rzeczach doskonałych, istniejących poza światem i niedających się poznać. Pierwszy mówił o ideach Platon i to on stworzył nazwę dla późniejszych idealistycznych systemów filozoficznych. Idealista – to człowiek, który kieruje się wzniosłymi zasadami (ideami), jest zdolny do poświęceń
Jak miasto postrzega literatura? Przez długi czas milczała na jego temat. Wydawało się jej zanadto pospolite i jarmarczne. Wolała opiewać wytworne dwory królewskie i magnackie, które hołdowały wysokim wzorom kultury zachodniej. Gustowała również w klimatach bardziej rodzinnych, ale tych poszukiwała na wsi, w tradycyjnych polskich dworach ziemiańskich będących uosobieniem odwiecznego ładu i harmonii. Wiele czasu musiało upłynąć, zanim miasto stało się osobnym tematem dla rozważań literackich. Owszem, istniał nurt twórczości
Lalka Bolesława Prusa jako powieść metafizyczna Największe dzieło realistyczne, nowatorska jak na XIX wiek proza, powieść – zwierciadło ówczesnej Warszawy ma być jeszcze metafizyczna? Owszem, istnieje taka interpretacja. Trochę gryzie się z faktem, że przecież realizm, praktycyzm, pozytywizm – a przecież metafizyka była raczej domeną romantyzmu. To sfera tematów dotyczących spraw niezbadanych, życia i śmierci, zaświatów, zjawisk niewyjaśnionych, umotywowanych co najwyżej wyobraźnią, intuicją, przeczuciem. Metafizyka stawia pytanie o sens istnienia
Wyjaśnij, dlaczego w odniesieniu do Lalki Bolesława Prusa mówi się o trzech pokoleniach idealistów. Zacznij: Konstruując świat przedstawiony w Lalce, Prus rzeczywiście dokonał wyraźnego rozróżnienia trzech pokoleń ideowych – romantyków, pozytywistów i – co ważne i nowe – pokolenia przejściowego – uosabianego przez Wokulskiego. Rozwiń: Omów postacie reprezentatywne dla poszczególnych pokoleń: Romantycy – to, rzecz jasna, Ignacy Rzecki. Potraktowany cokolwiek ironicznie, z rozrzewnieniem tęskni za Napoleonem i „wielkim czynem”. Ma wszak za sobą
WYPRACOWANIE Salonowa lalka i kobieta wyemancypowana. Na podstawie analizy fragmentów Lalki porównaj wizerunki Izabeli Łęckiej i Heleny Stawskiej. Odpowiedz, który z nich bardziej przystaje do wzorca kobiety ukształtowanego w epoce pozytywizmu? Fragment I Rozumiejąc, że wielki świat jest wyższym światem, panna Izabela dowiedziała się powoli, ze do tych wyżyn wzbić się można i stale w nich przebywać tylko za pomocą dwóch skrzydeł: urodzenia i majątku. Urodzenie zaś i majątek są
Co warto wiedzieć o Lalce, czyli cztery zagadnienia, które maturzysta powinien znać: Lalka Bolesława Prusa to przede wszystkim powieść o klęsce romantyzmu i pozytywizmu. Autor, kreśląc dzieje trzech pokoleń idealistów – Rzeckiego, Wokulskiego, Ochockiego i Klejna – ukazuje, jak w warunkach prężnie rozwijającego się kapitalizmu bankrutują po kolei wszystkie ideały. Nie ma już racji bytu wiara Rzeckiego w gwiazdę rodu Bonapartych. Okazuje się anachroniczna i śmieszna a jej żarliwy wyznawca
Powtórka według ujęć Świat jest teatrem… Aktorami ludzie. Rzeczą ciekawą zaś to, że tak często umysłom twórczym właśnie z teatrem, sceną, grą kojarzyło się ludzkie życie i świat. Do tego stopnia, że metafora świat = teatr stała się niemal alegorią – i to w jak różnych czasach. Jan Kochanowski we fraszce O żywocie ludzkim konkluduje: „wemkną nas w mieszek jako czynią łątkom”, czyli kukiełkom z przedstawienia lalek. Szekspir powtarza refleksję o świecie – teatrze w słowach Makbeta (słynne „życie
Proza pozytywizmu stworzyła cały szereg postaci kobiecych. Różnych: pięknych i dobrych oraz złośliwych i denerwujących. Aż trudno wybrać „Miss Pozytywizmu”. Zacznijmy od Lalki Bolesława Prusa. Izabela Łęcka. Wcale nie budzi powszechnego zainteresowania. Jest piękna, owszem, ale nudna. Jej wielkie mniemanie o sobie zniechęca czytelnika. Jej uroda wydaje się klasyczna, posągowa – ale sztywna, właśnie lalkowata, zbyt dostojna. Brakuje jej wdzięku, ruchu, energii. Być może, że to bogini – ale nie interesująca kobieta. Aż
Portret arystokracji znajdujemy w Lalce Bolesława Prusa. Jest to zbiorowisko rozmaitych osobowości: Łęccy (Izabela i jej ojciec), Krzeszowscy (baron i baronowa), Ochocki, hrabina Zasławska, Kazio Starski, Hrabia – zalotnik Izabeli… Jest to obraz barwny: piękni, delikatni, subtelni ludzie w szykownych strojach i powozach z herbami, znający kilka języków, wykształceni, mający odpowiednie maniery. Słowem, bardzo malownicza warstwa. Przyjrzyjmy im się bliżej. Snobizm i egoizm panny Izabeli poraża. Jej papa – człowiek nawet miły, ale właściwie bezmyślny bankrut, który
W jaki sposób Bolesław Prus kreśli obraz miasta (Warszawy lub Paryża) drugiej połowy XIX wieku na podstawie lektury podanego fragmentu „Lalki” i znajomości utworu. Fragment Paryż pomimo pozornego chaosu ma plan, ma logikę, chociaż budowało go przez kilkanaście wieków miliony ludzi nie wiedzących o sobie i bynajmniej nie myślących o logice i stylu. Paryż posiada to, co można nazwać kręgosłupem, osią krystalizacji miasta. Lasek Vincennes leży w stronie południowo-wschodniej, a
1. Epokę realizmu w Polsce nazywa się: a) realizmem polskim, b) pozytywizmem, c) pozytywizmem polskim. 1. Odpowiedź: c) Komentarz: Epokę realizmu w Polsce nazywamy pozytywizmem polskim (sama nazwa pozytywizm oznacza kierunek w filozofii francuskiej zapoczątkowany przez Comte’a). Pozytywizm polski jest swoistym odpowiednikiem realizmu w Europie, jednak przesuniętym w czasie i wzbogaconym o pewne wątki ideologiczne. A to dlatego, że polski romantyzm trwał o wiele dłużej niż w innych krajach europejskich
Jest to powieść o ludzkiej psychice, uczuciach, wielkiej miłości i skomplikowanej naturze ludzkiej. Miłość Wokulskiego do Izabeli Łęckiej jest głównym nurtem akcji i jej motorem. Wiążą się z tym kwestie takie jak obserwacja psychiki i postępowania zakochanego mężczyzny, reakcja „zaatakowanej” takim uczuciem kobiety, kolejne etapy uczucia, jego siła itd. Ale to nie jedyna miłość w powieści. Przecież pani Stawska kocha Stacha (wariant uczciwej, wartościowej miłości), Rzecki kocha się w pani Stawskiej (uczucie ojcowskie, ale nie pozbawione erotyzmu),
Praca Jesteśmy przecież w pozytywizmie, nic dziwnego, że powieść podkreśla wartość pracy. Wokulski obserwuje nędzę Powiśla i rozmyślając o bolączkach kraju, rozważa: „A przecież jest proste lekarstwo – praca obowiązkowa – słusznie wynagradzana”. Pomaga też znaleźć pracę Magdalence i Węgiełkowi, co ratuje ich od katastrofy moralnej. Wiedza I scjentyzm odezwał się w Lalce. Młodość Wokulskiego, Geist, Ochocki, poszukiwanie metalu lżejszego od powietrza – to wielkie nadzieje pisarza, ale podszyte obawą. Tak – bo marzenie jest
Lalka Bolesława Prusa jest panoramiczną powieścią realistyczną, której wartość zwiększają dodatkowe, nowatorskie zabiegi kompozycyjne. Dlaczego jest to powieść panoramiczna? Ponieważ prezentuje panoramę – przekrojowy, ogarniający wszelkie elementy obraz społeczeństwa, sytuacji poszczególnych warstw, miasta (Warszawy) i jego mieszkańców. Cechą powieści panoramicznej jest wielka liczba postaci, w tym drugoplanowych, tworzących tło akcji. Wszystkie te zjawiska zachodzą w Lalce Bolesława Prusa. Na czym polega realizm Lalce? Na opisie przestrzeni i osób. Tłem wydarzeń jest wielkie miasto,
Lalka Bolesława Prusa jest powieścią panoramiczną, skutkiem czego występuje w niej cała armia postaci – liczni przedstawiciele wszystkich warstw społecznych obojga płci, różnego zawodu i wyznania. Panie: Izabela Łęcka – główna bohaterka powieści. Kobieta piękna (klasyczny typ błękitnookiej blondynki), arystokratka o zimnym sercu i wysokim mniemaniu o sobie i swojej rodzinie. Panna Łęcka ma wielu zalotników, lecz mało kandydatów na męża – bo arystokratyczny majątek papy Łęckiego jest mocno zadłużony. Dziewczyna jest nieco egzaltowana – łatwo
Pozytywizm Początkowo są to czasy potępiania i odrzucania wszystkiego, co romantyczne. Zwłaszcza w tekstach publicystów, z Aleksandrem Świętochowskim na czele. Szło tu, rzecz jasna, przede wszystkim o polityczno-społeczny program pozytywistów. Ich koncepcja pracy organicznej i odrzucenia zbrojnej konfrontacji z zaborcami zdecydowanie nie dała się pogodzić z romantyczną wizją powstania i prometejskiego poświęcenia, uważaną przez przedstawicieli nowej epoki za bezmyślne, samobójcze szaleństwo. Pozytywiści sprzeciwiali się kreowaniu roli artysty jako osobnika stojącego poza społecznością. Ich zdaniem artysta to członek społeczeństwa
Stanisław Wokulski występuje w powieści jako bogaty kupiec galanteryjny. Przeszłość tej postaci wskazuje jednak, że nie zawsze pan Stanisław opływał w dostatki. Pochodził ze zubożałej szlachty i od zawsze ciężko pracował. Jako młody chłopak (rok 1860) pracował jako subiekt w kawiarni Hopfera, służył gościom i znosił rozmaite upokorzenia. Zdecydował się kształcić, wstąpił do Szkoły Przygotowawczej, zdał egzamin do Szkoły Głównej, co wzbudziło sensację w Warszawie: subiekt, który chce studiować – to nie mieściło się w głowie!
