Tag "Mikołaj Rej"

Jakie myli renesansowych twórców zadedykowałby współczesnym władcom i politykom?

Jakie myśli renesansowych twórców zadedykowałbyś współczesnym władcom i politykom? Komentarz Tematy nawiązujące do współczesności są na ogół dosyć lubiane. Ten jest jednym z nich. Masz okazję do pochwalenia się swoim dojrzałym spojrzeniem na współczesną politykę polską i zagraniczną, do zwrócenia uwagi na słabości i błędy współczesnych głów państw. Jeżeli nawet polityka jest Twoją pasją, nie zapomnij, że masz przywołać myśli twórców epoki odrodzenia dotyczące władzy. Wybór jest bardzo duży. Gdy któreś ze słów renesansowego

Utwory Villona, Rabelais’ego, Reja – apoteoza zwyczajności. Obraz epoki w ich twórczości.

Utwory Villona, Rabelais’ego, Reja – apoteoza zwyczajności. Obraz epoki w ich twórczości. To jedno z trudniejszych ujęć problematyki renesansowej, zwłaszcza ze względu na literaturę powszechną i raczej słabą znajomość twórczości Rabelais’go. Spodziewać się go można raczej w klasach humanistycznych, a w ogólnych – podobnego, w kontekście obyczajów ukazanych w literaturze świeckiej. Za to mamy temat ciekawy, pozwala popisać się oczytaniem. Plan pracy Wielki testament – jak możemy rozumieć zwyczajność zaprezentowaną przez Villona? Gargantua i Pantagruel – dlaczego

Obrazy wsi w literaturze renesansu

Obrazy wsi w literaturze renesansu. Renesansowe utwory pokazujące obrazy wsi można wyraźnie podzielić na dwie grupy: idealizujące życie na wsi (Pieśń świętojańska o Sobótce Jana Kochanowskiego, Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja ), pokazujące wieś – zwłaszcza sytuację chłopów – w sposób realistyczny (Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem Mikołaja Reja, Żeńcy Szymona Szymonowica). Wstęp pracy powinien wprowadzić ten podział – literackie tradycje sielanki i zachwyt nad życiem ziemiańskim łączą się w literaturze renesansu

Zaprezentuj twórczość Mikołaja Reja na tle epoki

Chociaż Mikołaj Rej nie był typowym humanistą i określenia „poeta doctus” na pewno nie można mu przypisać, to jednak obcowanie z jego twórczością pozwala przyjrzeć się, przynajmniej w pewnej mierze, głównym trendom, kierunkom, tendencjom literatury renesansu. Związki z epoką są wielostronne, obejmują kilka zasadniczych kwestii. Oto najważniejsze z nich: Pisarstwo Reja reprezentuje rozpowszechniony w kulturze renesansu model literatury popularnej, operującej „niskim stylem”, zanurzonej w życiu, w fizyczności, wielbiącej niewyszukany, jowialny

Kim jest człowiek poczciwy w utworze Mikołaja Reja Żywot człowieka poczciwego?

Żywot człowieka poczciwego stanowi jedną z części obszernego dzieła Zwierciadło, będącego zgodnie z tym, co sugeruje tytuł, lustrzanym odbiciem życia obyczajowego w Polsce szesnastowiecznej. Sam Żywot… uważa się za przetransponowaną artystycznie biografię autora, za nakreślonym tam wzorem osobowym szlachcica ziemianina kryje się sam pisarz. Czym zatem winien odznaczać się ów ziemianin, którego Rej określa mianem „poczciwy”? Po pierwsze, ów „człowiek poczciwy” jest wpisany w kolisty czas natury, podporządkowany jej odwiecznemu,

Przedstaw problematykę Krótkiej rozprawy między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem Mikołaja Reja.

W Krótkiej rozprawy między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem Mikołaj Rej ujawnił talent do wnikliwej obserwacji świata, wychwytywania jego sprzeczności i kwitowania ich rubasznym humorem. Utworowi nadał kształt udramatyzowanej sceny, w której występują przedstawiciele trzech stanów społecznych ówczesnej Rzeczypospolitej: szlachty, duchowieństwa i chłopstwa. „Powiadacze”, jak nazywa ich autor, wiodą ze sobą polemiczny dialog, odsłaniający napięcia klasowe, krytykujący różne sfery szesnastowiecznej rzeczywistości. Za pośrednictwem utworu pisarz manifestuje swoje antyklerykalne nastawienie,

Przedstaw biografię i cechy twórczości Mikołaja Reja

Przeszedł do historii jako autor powiedzenia: „Polacy nie gęsi i swój język mają”. Ta prosta, dosadna sentencja może uchodzić za swoisty symbol całej twórczości Mikołaja Reja – było to pisanie raczej rubaszne, soczyste, niewyszukane w formie. Biografia szlachcica z Nagłowic spisana prawdopodobnie przez Andrzeja Trzycieskiego1 głosi, że pisał on spontanicznie, żywiołowo, nie kreśląc uprzednio literackich zamysłów. Bujny temperament Reja, jego skłonność do korzystania z uciech doczesnego świata oraz zainteresowanie życiem

Tablica najważniejszych twórców i tematów polskiego renesansu

Tablica twórców polskiego renesansu Mikołaj Rej Ojciec języka polskiego. Pierwszy pisze po polsku. Reprezentuje typ polskiego ziemianina. Dzieła • Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem – słynny dialog krytyczny • Figliki – krótkie utworki humorystyczne • Żywot człowieka poczciwego – wzór życia ziemianina   Założenia • Dwór – Rej wprowadza do literatury polskiej motyw szlacheckiego dworku. • Jak żyć? – opisuje model życia wiejskiego, jaki przystoi szlachcicowi polskiemu.

21. Omów, na czym polegało kształtowanie świadomoś­ci obywatelskiej w literaturze i publicystyce renesansowej

Omów, na czym polegało kształtowanie świadomoś­ci obywatelskiej w literaturze i publicystyce renesansowej. Zacznij: Rozkwit języków narodowych i walka o zjednoczenie podjęta przez poszczególne państwa sprzyjały kształtowaniu się świadomości obywatelskiej i poczucia odpowiedzialności (jednostkowej i zbiorowej) za losy kraju. Rozwiń: Zadanie publicystów, poetów i mówców było niewdzięczne i trudne; nie przynosiło szybkich efektów. Polegało w dużej mierze na zawstydzaniu, prowokowaniu, pokazywaniu błędów. Andrzej Frycz-Modrzewski – autor De Republica emendanda (O poprawie Rzeczypospolitej) – dużo uwagi poświęcił niedoskonałości prawa

Panorama renesansu polskiego

Z renesansowego kalendarza 1513 – pierwsza polska książka drukowana: Raj duszny Biernata z Lublina, 1518 – ślub Zygmunta Starego z Boną Sforzą, 1543 – ukazuje się dzieło Mikołaja Kopernika O obrotach sfer niebieskich, 1548 – rządy przejmuje ostatni król z dynastii Jagiellonów – Zygmunt August, 1569 – unia lubelska (powstaje Rzeczpospolita Obojga Narodów), 1580 – wydanie Trenów Jana Kochanowskiego, 1595 – pożar na Wawelu; wkrótce król Zygmunt III Waza przeniesie stolicę do Warszawy. Epoka

Porównaj twórczość Jana Kochanowskiego i Mikołaja Reja

Mikołaja Reja tradycyjnie nazywa się ojcem literatury polskiej, Jana Kochanowskiego – ojcem polskiej poezji. Co ich łączy? Obaj tworzą w tej samej epoce i obaj w języku polskim. Obaj pozostawili bogaty dorobek literacki w języku ojczystym, uprawiali podobne gatunki literackie (choć nie wszystkie). Rozważając sprawy tego świata, obaj twórcy odwoływali się do starożytnej idei harmonii i umiaru, stoicyzmu i epikureizmu. Obaj wykazywali troskę o losy kraju, podejmowali tematy społeczne, spełniali obowiązki obywatelskie. Obaj tworzyli sielski obraz wsi,

Zaprezentuj wzorce osobowe proponowane w epoce renesansu

W dobie renesansu literatura parenetyczna nadal pozostawała modna. Nowa, optymistyczna epoka propagowała nowe wzorce osobowe, ideały godne naśladowania. Nie są to już średniowieczne posągi rycerza, władcy i świętego. Oto Mikołaj Rej proponuje wzór poczciwego ziemianina, poucza, jakie życie powinien wieść szlachcic ziemski, gospodarz majętności. Wskazówki zawarte są w Żywocie człowieka poczciwego, a wzorowy ziemianin żyje spokojnie, dopatrując dobytku, rozkoszując się darami natury w każdej porze roku, dbając o harmonię, wypełnianie obowiązków i rozrywki. Nie jest zbyt

Jaką ocenę społeczeństwa zawarł Rej w Krótkiej rozprawie między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem?

Krótka rozprawa… Mikołaja Reja jest dialogiem, który wiodą między sobą reprezentanci trzech stanów społecznych ówczesnej Rzeczypospolitej: szlachty (Pan), duchowieństwa (Pleban) i chłopstwa (Wójt). Rozmowa tych osób świadczy o trosce autora o sprawy kraju, z wypowiedzi „powiedaczy” przebija wyraźna krytyka nie tylko poszczególnych stanów społecznych, lecz także organizacji państwa, sądownictwa, starostw, sejmu, wojskowości. Rej ostro krytykuje te stany, które mają wpływ na kształt i rządy w Rzeczypospolitej. Szlachtę obwinia o hazard, zbytki, prywatę, rozrzutność, sobiepaństwo, obojętność wobec ojczyzny

Jaki wzorzec osobowy i jaką filozofię reprezentuje Mikołaj Rej w Żywocie człowieka poczciwego?

Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja jest utworem parenetycznym – czyli propagującym pewien typ osobowości, który ma być wzorem cnót dla czytelników współczesnych autorowi. W tym przypadku ideał to „poczciwy ziemianin” – czyli szlachcic, właściciel dóbr ziemskich, wiodący prawy i spokojny żywot na swoich włościach. Twórcą tego portretu jest Rej – dobry gospodarz, człowiek bogaty, obdarzony głową do interesów, założyciel miast i różnowierca. W Żywocie człowieka poczciwego można zauważyć zamiłowanie Reja do magii liczb. Szczególnie

Określ sylwetkę twórczą Mikołaja Reja

Niejednokrotnie mówi się o Mikołaju Reju jako o ojcu języka polskiego i autorze słynnych słów, iż „Polacy nie gęsi i swój język mają”. Jest faktem, że jest to twórca piszący po polsku i z pewnością jego dzieła tworzą podwaliny literatury polskiej. Niemniej nie jest to typowy twórca humanistyczny i nie można określić go mianem poeta doctus. Mikołaj Rej był typowym samoukiem, który w swoim życiorysie ma także porzucenie akademickiej szkoły średniej w Krakowie. Był innowiercą, człowiekiem niezwykle czynnym,

Osobowości polskiego renesansu

Bona Sforza (1494-1557) W czasach, gdy od kobiety – także królowej – oczekiwano głównie urody i uległości, poślubiona Zygmuntowi Staremu mediolańska księżniczka nie ukrywała swego silnego charakteru. Dynamiczna, starannie wykształcona, nie chciała żyć w cieniu męża. Marzyła, by stać się władczynią z prawdziwego zdarzenia, bardziej niż dworskie rozrywki interesowała ją polityka i ekonomia. Zależało jej na wzmocnieniu państwa, stworzeniu silnej monarchii i utrzymaniu dynastii, dlatego starała się skupić wokół siebie stronnictwo dworskie. Kupowała też majątki

Żywot człowieka poczciwego – Mikołaj Rej

Dlaczego to ważny tekst? To utwór parenetyczny, czyli pouczający, kreujący wzór godny naśladowania. Rej konstruuje ważny model życia – wzór ziemianina. Poucza jak wychowywać młodzież szlachecką, jak żyć i gospodarować już w wieku dojrzałym – jak być poczciwym człowiekiem – czyli wzorowym szlachcicem. Wyjaśniając swoim odbiorcom, czym jest szlachectwo, twierdzi, że nie jest to tylko wyróżnienie i powód do chwały, lecz przede wszystkim obowiązek, który nakłada na człowieka herb, i powinność wobec ojczyzny. Rej

Jakie obrazy wsi proponuje literatura renesansu?

Wieś zajmuje ważne miejsce wśród renesansowych tematów. Wydaje się, że właśnie w tej epoce tworzy się popularny w Polsce mit sielskiej, spokojnej wsi, szczęśliwego dworku, mit podjęty później przez Mickiewicza w Panu Tadeuszu, przez Orzeszkową w Nad Niemnem itd. Nie jest to jednak jednolite oblicze wsi. Jej obraz kształtują: Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego i Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem Jan Kochanowski – Pieśni (Pieśń świętojańska o sobótce) Szymon Szymonowic –

Ludzie, którzy stworzyli renesans

Dante Alighieri – zmienił literaturę Był prekursorem renesansu i to we Włoszech, gdzie i tak myśl odrodzenia zakwitła najwcześniej. Stąd kłopot z Dantem – czy jeszcze jest średniowieczny, czy już renesansowy? Żył na przełomie XIII i XIV wieku (1265-1321), urodził się we Florencji i mieszkał w niej, dopóki nie wygnały go stamtąd polityczne wichury. Dotąd pisano po łacinie. Dante pierwszy sięgnął po swój język narodowy i napisał po włosku wielkie renesansowe