Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią motywy autobiograficzne w wybranych utworach literackich.

Komentarz:

Brak określonej epoki literackiej może uratować. Skup się na wieku XX (bo to prawdziwa eksplozja autobiografizmu) albo spróbuj wybrać kilka zróżnicowanych chronologicznie utworów. Nie zapomnij, że w temacie chodzi o określenie funkcji! Samo wymienienie dzieł niczego nie rozwiązuje.

Przywołaj pojęcia:

  • Autobiografia: historia własnego życia.
  • Dokumentaryzm: opieranie się na faktach, na dokumentach.

Strategie realizacji tematu:

  • Możliwość I:
    Kluczem kompozycyjnym musi być zróżnicowanie utworów pod kątem funkcji, jakie mają pełnić wątki autobiograficzne. Np. potwierdzające wiarygodność opisanych zdarzeń, ostrzegające czytelnika, uświadamiające, refleksyjne, uwalniające od traumatycznych wspomnień autora itd. Nie zapomnij napisać o możliwych konsekwencjach przyjęcia formy sugerującej autobiografizm (Borowski – Opowiadania). Możesz zakończyć konkluzją, że najbardziej znani literaccy deformatorzy rzeczywistości w bardzo dużym stopniu korzystali z własnych biografii, czyli tekstowa nie-rzeczywistość budowana jest z rzeczywistości. Nie generalizuj, każdy utwór rozpatruj jednostkowo. Uwaga! Znajomość biografii autorów obowiązkowa.
  • Możliwość II:
    Zastanów się, jak nowym wynalazkiem jest autobiografizm? Zacznij od Trenów, wskaż ich terapeutyczną funkcję dla autora. Wspomnij o demaskujących sarmacką umysłowość Pamiętnikach. Nie przesadzaj w wyliczeniach, żeby praca nie straciła charakteru jakościowego na rzecz ilościowego. Nie zapomnij, że tematem podstawowym są funkcje, (może rozszerzysz o przyczyny?) korzystania z własnej biografii. W podsumowaniu możesz zaznaczyć, że literatura często w takich przypadkach to konfesjonał, a czytelnik – spowiednik. Co nie zawsze oznacza rozgrzeszenie.

Nie zapomnij o tekstach:

Możliwość I:
• Franz Kafka Proces
• Witold Gombrowicz Ferdydurke
• Tadeusz Borowski Opowiadania
• Marek Hłasko Piękni dwudziestoletni

Możliwość I:
• Jan Kochanowski Treny
• Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki
• Adam Mickiewicz Dziady część III
• Edward Stachura Wszystko jest poezją
• Tadeusz Borowski Opowiadania

Dotyczy motywów:

  • Zadania, funkcje literatury
  • Człowiek
  • Wojna
  • Sens życia
  • Cierpienie
  • Prawda
  • Autobiografie