Przeznaczenie, przypadek, świadomy wybór – co decyduje o naszym losie na podstawie wybranych utworów literackich.

Komentarz:

Temat trudny, nawet bardzo. Wymaga nie tylko dobrej orientacji w literaturze, ale i wielu własnych przemyśleń. Odpowiedzią na pytanie może być każda z zaprezentowanych w temacie możliwości (osobno i w kompilacji). Mnogość potencjalnych rozwiązań wymaga przemyślanej konstrukcji pracy i precyzyjnego dowodzenia przyjętej tezy. Umiejętność dobierania argumentów, niezbędna (może rozprawka?). Zaplecze filozoficzne mile widziane.

Strategie realizacji tematu:

  • Możliwość I:
    O przeznaczeniu i niemożności wyrwania się spod jego wpływu pisz na podstawie tragedii antycznych. Przy tym założeniu wolność, świadomy wybór nie mają racji bytu. Skontrastuj filozofię i literaturę starożytną ze współczesną. Podsumowanie, najlepiej jeśli będzie miało charakter ambiwalentny. Możesz posłużyć się biblijnym argumentem, wedle którego świat zorganizowany jest według Boskiego planu. Temat jest niebezpieczny – ma bardziej charakter filozoficznej dysputy niż pracy maturalnej.
  • Możliwość II:
    Zakładasz, że życiem rządzi ślepy traf. Wariant trudny. Musisz obalić stereotyp (powodzenia!), że nic nie dzieje się przypadkiem. Szkieletem pracy jest dowodzenie oparte na przypuszczeniach i cytatach (np. pierwsze słowa opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego). Twój oręż to przykłady literackie (co byłoby, gdyby Romeo nie zobaczył Julii, a Wokulski nie poznał Izabeli Łęckiej) i filozofia (np. egzystencjalizm). W tej opcji musisz zaprezentować wiele swoich przemyśleń, logicznych, dobrze uargumentowanych. Uatrakcyjnij przykładami z filmu czy nauki (Newton – odkrycie prawa ciążenia) potwierdzającymi tezę przypadkowości.

Nie zapomnij o tekstach:

Możliwość I:

• Mitologia
• Sofokles Antygona
• Sofokles Król Edyp

Możliwość II:

• Daniel Defoe Przypadki Robinsona ­Crusoe
• Ignacy Krasicki Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki
• Bolesław Prus Lalka
• Krzysztof Kieślowski Przypadek

Dotyczy motywów:

  • Przypadek
  • Przeznaczenie/ fatum
  • Wolność
  • Człowiek
  • Bóg