• Tytuł: Ambasadorowie
  • Autor: Hans Holbein młodszy (1497/1498–1543)
  • Narodowość: Niemiec
  • Czas powstania: 1533
  • Tematyka: portret (podwójny)
  • Technika wykonania: olej na desce
  • Wymiary: 206 x 209 cm
  • Muzeum, w którym można obejrzeć dzieło: National Gallery w Londynie

Obraz ten to nie tylko portret, ale i rebus, skomplikowana zagadka. Jednak uważny widz odnajdzie tu też odpowiedzi.

  • Obraz jest pamiątką ze spotkania w Londynie dwóch francuskich dyplomatów. Na Wielkanoc w 1533 roku biskup Georges de Selve (po prawej) odwiedził Jeana de Dinteville’a (po lewej) – francuskiego ambasadora na dworze Henryka VIII.
  • Podwójny portret przedstawia osoby na wysokich stanowiskach, co zostało podkreślone nie tylko przez majestatyczną postawę, ale i przez wspaniałe ubiory, wg obowiązującej mody.
  • Również wiek bohaterów został zapisany: data urodzin de Dinteville’a znajduje się na pochwie jego sztyletu, a de Selve’a – na książce, o którą się opiera.
  • Na kobiercu ustawiono przyrządy astronomiczne. Można rozpoznać m.in. cylindryczny zegar słoneczny z datą i godziną namalowanego spotkania (11 IV 1533, godz. 9.30 lub 10.30), wielościenny zegar słoneczny leżący przed przyrządem, który służył do określania położenia ciał niebieskich oraz globus.
  • Na górnej półce etażerki położono wschodni kobierzec.
  • Na dolnej półce widać instrumenty muzyczne, zbiór pieśni, traktat z arytmetyki wydany w 1527 roku, cyrkiel i mały autentyczny globus, na którym zaznaczono zamek ambasadora de Dinteville’a.
  • Malarz z ogromnym wyczuciem ukazał tkaniny: błysz­­­czący atłas lub jedwab, matowe aksamity, puszyste futra.

 

Triki kompozycyjne

Anamorfoza!
Jest to zabieg artystyczny, który polega na zniekształceniu dzieła w ten sposób, że jedynie pod odpowiednim kątem lub
za pomocą specjalnego lustra można je obejrzeć w „normalny” sposób. Tu artysta odkształcił czaszkę (na pierwszym planie), dzięki czemu stała się ona najbardziej intrygującym elementem malowidła, a zarazem jego cechą charakterystyczną.
Ta anamorfoza jest najwcześniejszym zastosowaniem owego triku w malarstwie.

Obraz w obrazie
Ambasadorowie to nie tylko portret dwóch dostojników, ale również drobiazgowe przedstawienie martwej natury. Malarz w jednym obrazie umieścił kilka tematów, łącząc wszystko w harmonijną całość. Jednak można by wyodrębnić tutaj stół, przykryty wschodnim kobiercem, z rozstawionymi przedmiotami symbolizującymi wiedzę i sztukę.

 

Przykładowe pytania egzaminacyjne

Z jakiej dziedziny wiedzy pochodzi większość przyrządów przedstawionych na obrazie?

A. z biologii
B. z matematyki
C. z astronomii
D. z chemii

Odp. C.

Wskaż symbol śmierci występujący na obrazie.

A. zegar
B. czaszka
C. książka
D. sztylet

Odp. B.