Zaprezentuj bohaterów literatury błazeńskiej
Bohaterowie literatury błazeńskiej
Przede wszystkim trzy postacie: Ezop, Marchołt i Sowizdrzał.
- Ezop jest bohaterem dzieła Biernata z Lublina – Żywot Ezopa Fryga (ok. 1522). Marchołt pochodzi z Rozmów, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprośnym, pióra Jana z Koszyczek (przekład), Sowizdrzał – to postać anonimowego autora, przeniesiona na grunt polski z Niemiec, tamtejszy Eulenspiegel (Sowie zwierciadło – Sownociardłko, zwany też mniej dwornie: Czyścizadek).
Postacie owe są brzydkie, obdarzone nieco rubasznym humorem, pozbawione ogłady – wręcz bezczelne w rozmowach z wielkimi tego świata. Ale – choć prezentują świat na opak – to w swojej błazenadzie obnażają prawdy o życiu ludzkim i o konstrukcji świata. Taka jest ich rola.
Ezop – podobno żył naprawdę w VI w. p.n.e., był paskudnie brzydkim i niezwykle mądrym niewolnikiem filozofa Ksantosa. Pogardzał autorytetami tego świata i uważał, że ludzie są sobie równi, głosił wolność, czym wzbudził nienawiść kapłanów.
- Marchołt – jak wiemy gruby i sprośny, posiadał w dodatku równie paskudną żonę (barzo miąsza, z wielkimi cyckami (…) oczy płynące, wzrok wężowy), a wywodził się m.in. od Rzygulca, Łypia, Kuchty, Trzęsiogona, Warchoła itd., czym mógł zaimponować rozmówcy, czyli Salomonowi. Z dowcipu i przemyślności wynika jednak, że ordynarny czasem Marchołt sam jest takim błazeńskim mędrcem – Salomonem!
- Sowizdrzał jest prześmiewcą wędrownym – i to nie z przeszłości, lecz z czasów współczesnych ludziom renesansowym. Obieżyświat plącze się po miastach i uniwersytetach, płata ludziom figle – i podważa ustalony porządek społeczny.
Zabłyśnij
Bohaterowie literatury błazeńskiej przedstawiali świat na opak, należeli do ludowej kultury śmiechu, poetyki karnawału, której to znakomitym badaczem był Michaił Bachtin – znawca twórczości Rabelaisgo. Słynne dzieło Gargantua i Pantagruel francuskiego mistrza powinniśmy odczytywać w takim właśnie kontekście.
Zobacz: