Romantyczni twórcy piszą przede wszystkim o poecie i poezji, można się jednak pokusić o uogólnienie. Niezwykłość sztuki podkreślają już filozofowie epoki:
Friedrich Wilhelm Schelling:
- Twórca w sposób naturalny wyraża i objawia boskość, nic o tym nie wiedząc,
- Sztuka rodzi się tylko z najwyższego poruszenia najintymniejszych mocy duszy,
Friedrich Schlegel:
- Istotą działania jest wolność, a działania twórczego przede wszystkim,
- Nie może jej (poezji) wyczerpać żadna teoria (…). Jedynie ona jest nieskończona (…) i za swe pierwotne prawo uznaje to, że swoboda pisarza nie znosi żadnego prawa nad sobą.
Wniosek
- Sztuka wynika więc z natchnienia, jest siłą boską, dającą moc zmieniania świata (przykładem Konrad z III cz. Dziadów).
- Może jednak zagrażać człowiekowi, czego dowodem są wydarzenia z Nie-Boskiej komedii Krasińskiego.
- Poeta jest jednostką wybitną, potrafiącą odczytywać ukryte sensy, tłumaczyć niedostępne innym prawdy.
- To medium, przez które ujawnia się siła sztuki („Przez ciebie płynie strumień piękności…”).
- Jest wolny, jedynym ograniczeniem dla poezji może być niedoskonałość języka (zob. Wielka Improwizacja).
- W polskich realiach politycznych I połowy XIX wieku podkreśla się znaczenie artysty i sztuki dla narodowej tożsamości. Poeta ma być wieszczem, prowadzącym do wolności, a poezja skarbnicą tradycji narodowej (Konrad Wallenrod).
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c138-synteza-reomantyzmu/co-nowego-wniosl-romantyzm-do-myslenia-o-sztuce-wymien-glowne-cechy-romantycznej-poetyki
Artysta jako bohater literacki
https://aleklasa.pl/liceum/c334-testy-w-liceum/test-wiedzy-z-romantyzmu
https://aleklasa.pl/gimnazjum/c268-prace-pisemne/c306-motywy-do-prac-pisemnych/artysta-i-sztuka-3
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c246-cyprian-kamil-norwid/koncepcja-artysty-i-sztuki-wedlug-norwida