XX wiek (Historia)
Koreą władała od 1910 r. niepodzielnie Japonia. W latach 30-tych zrodził się tam ruch oporu wymierzony w okupantów, ale trudno zmierzyć jego rzeczywisty zasięg i poparcie społeczne z racji nagminnego fałszowania faktów przez historyków z Północnej Korei. Według niej 19-letni Kim Ir Sen (już jako czternastolatek” aktywny politycznie?!) miał powołać tzw. Armię Partyzancką (1931), a wkrótce potem tzw. Ligę Odrodzenia Ojczyzny. Pod wpływem japońskich represji Kim schronił się w Chinach
Polskim państwem podziemnym część współczesnych historyków nazwała struktury instytucjonalne podziemia w latach 1939-1945, lojalne wobec emigracyjnego rządu. Rządzący komuniści kwestionowali sensowność tego określenia, przypominając, że możliwości podziemnego państwa były ograniczone (okupacja). Nie można jednak kwestionować jego dokonań, sprawnej organizacji, autorytetu w społeczeństwie. Oczywiste, że w owym wojennym czasie na plan pierwszy wysunęły się struktury wojskowe. Początki państwa podziemnego Jeszcze w dogorywającej, po kampanii wrześniowej, stolicy grupa oficerów, na czele z generałem Michałem Tokarzewskim-Karasiewiczem, zawiązała
Nowe rodzaje broni użyte podczas I wojny światowej Czołgi Wprowadzili je Anglicy i po raz pierwszy pojawiły się w bitwie nad Sommą. Oddziaływały szczególnie na psychikę żołnierzy niemieckich: budziły strach i wywoływały panikę. Lotnictwo Obie strony na skalę masową używały samolotów. Początkowo tylko do celów zwiadowczych. Potem lotnicy staczali ze sobą regularne pojedynki. Wkrótce wykorzystano lotnictwo do bombardowania pozycji nieprzyjaciela. Gaz Pierwsi gazów trujących użyli Niemcy w 1915 r. i to na ziemiach polskich (pod Bolimowem, niedaleko
Najważniejsze powstania! insurekcja kościuszkowska – 1794 r. powstanie listopadowe – 1830 r. powstanie krakowskie – 1846 r. powstanie styczniowe – 1863 r. powstanie w getcie warszawskim– 1943 r. powstanie warszawskie – 1944 r. Insurekcja kościuszkowska Skojarz datę: 1794 r. Przyczyna powstania: Polska była po drugim rozbiorze; kraj był uzależniony od zaborców. W złym stanie były polskie fabryki, banki. Narastało niezadowolenie Polaków. Przywódca powstania: Tadeusz Kościuszko Ważne wydarzenie: Tadeusz Kościuszko na rynku w Krakowie 24 marca 1794 r., w obecności polskiego wojska i ludu,
W efekcie splotu wyjątkowo korzystnych dla Polski okoliczności: klęski państw centralnych, kompletnego rozkładu Austro-Węgier, rewolucji i wojny domowej w Rosji, zmiany stanowiska zachodu oraz oczywiście woli i świadomych działań samych Polaków, jesienią (przełom października i listopada) 1918 roku nasza ojczyzna doczekała się wreszcie niepodległości. Formowanie się lokalnych ośrodków władzy. Walki o granice z sąsiadami Na terenie Galicji, Księstwa Cieszyńskiego, Królestwa Polskiego, a także i zaboru pruskiego powstawały lokalne ośrodki władzy (Cieszyn, Kraków, Lwów, Lublin, Poznań), nie
Powstanie w getcie warszawskim W jakim celu utworzono w Warszawie getto? Dzielnica zamieszkana wyłącznie przez Żydów, czyli getto, została utworzona przez Niemców w Warszawie, by oddzielić ludność pochodzenia żydowskiego od ludności polskiej. Było to zgodne z polityką rasową III Rzeszy, która postawiła sobie za cel całkowitą zagładę (eksterminację) Żydów. Zostali oni uznani za bezwartościowy element skazany na wytępienie. Getto było otoczone murem i pilnowane przez policję. Szerzyły się tam choroby, panował głód. Dlaczego w getcie warszawskim
Czym jest konstytucja? O konstytucji mówi się czasem, że jest to ustawa zasadnicza, czyli uznawana za najważniejszą, podstawową. Określa ona zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa, w którym obowiązuje. Zawarte są w niej także podstawowe i uznawane za nienaruszalne prawa i obowiązki obywateli danego państwa. Wszystkie obowiązujące zasady prawne muszą być zgodne z konstytucją, i nie można ustanawiać praw niezgodnych z tą ustawą zasadniczą. Zapamiętaj najważniejsze polskie konstytucje! Konstytucja 3 maja: 1791 roku; Konstytucja Księstwa Warszawskiego: 1807 roku; Konstytucja Królestwa
Pamiętasz, kto objął władzę w Polsce po zakończeniu II wojny światowej? A kiedy powstała Solidarność? Przypomnij sobie ważne fakty z najnowszej historii Polski! Po II wojnie światowej Polska stała się krajem uzależnionym od ZSRR (Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich). Oficjalna nazwa kraju to Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL). Władze PRL-u zachowywały pozory demokracji, a w istocie Polska była państwem rządzonym totalitarnie. Pełnię władzy miała partia komunistyczna: Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR). To ważne! Komuniści mieli niewielkie poparcie
Czym jest kolonia? To posiadłość jakiegoś państwa, która znajduje się poza jego granicami (zwykle jest to posiadłość zamorska). Jest ona zależna od tego państwa (nazywanego metropolią), czyli nie prowadzi samodzielnej polityki zagranicznej. Władze kolonii ustalają także z metropolią szczegóły dotyczące jej spraw wewnętrznych i podlegają ścisłej kontroli przedstawicieli metropolii. Jakie zjawisko otrzymało nazwę kolonializmu? Był to proces podporządkowywania obszarów słabo rozwi-niętych położonych na terytorium obu Ameryk, Azji i Afryki państwom
Konstytucje do powtórki! 1787 – Stany Zjednoczone – pierwsza konstytucja na świecie. Uchwalono ją w Filadelfii. Z prowadzonymi do niej uzupełnieniami obowiązuje do dziś. Zgodnie z jej postanowieniami na czele państwa stoi prezydent, który ma władzę wykonawczą. Władzę ustawodawczą pełni Kongres, składający się z Izby Reprezentantów i Senatu. Sąd Najwyższy to najważniejszy organ sądowy. 1791 – Polska – Konstytucja 3 maja – jej tekst ogłoszono w czasie obrad Sejmu Wielkiego (1788–1792). Miała stać się początkiem wielkich
Sytuacja Polski w II połowie XIX w. Ziemie polskie w II połowie XIX w. były podzielone między trzy państwa (Polski nie było na mapie Europy), które w 1795 r. dokonały III rozbioru Rzeczypospolitej. Były to Rosja, Austria (od 1867 r. Austro-Węgry) i Prusy (w 1871 r. powstały zjednoczone Niemcy, czyli II Rzesza). Każdy z zaborów inaczej rozwijał się gospodarczo, był powiązany z krajami, które bardzo różniły się od siebie poziomem rozwoju przemysłu, handlu i rolnictwa. Zabór pruski W Poznańskiem i na Pomorzu rozwijało
II wojna światowa (1939-1945) to olbrzymi konflikt zbrojny, w którym uczestniczyły państwa skupione w dwóch sojuszach polityczno-militarnych. Po jednej stronie wystąpiła koalicja Polski, Francji, Wielkiej Brytanii, a od 1941 r. USA i ZSRR oraz kilkudziesięciu innych państw. Przeciwko nim walczyły państwa tzw. osi: III Rzesza, Włochy i Japonia oraz kraje z nimi sprzymierzone – Węgry, Słowacja, Rumunia i Bułgaria. Przyczyny wojny Rządzone w sposób totalitarny Niemcy (III Rzesza) i Włochy oraz ich azjatycki sojusznik – Japonia dążyły do poszerzenia swoich stref
Ziemie polskie pod okupacją i ich ustrój Wspólna agresja Niemiec hitlerowskich oraz ZSRR doprowadziła, po klęsce kampanii wrześniowej 1939 r., do okupacji ziem II Rzeczypospolitej. Oba mocarstwa ustaliły ramowo swoje „strefy wpływów” jeszcze przed wybuchem wojny w tzw. tajnych protokołach dołączonych do radziecko-niemieckiego paktu o nieagresji w Moskwie 23.08.1939 r. (pakt Ribbentrop-Mołotow). W miesiąc później 28.09.1939 r. został zawarty między obu państwami traktat o „granicach i przyjaźni”. Różnica polegała na
W listopadowych dniach 1918 r., w pierwszych chwilach wolności, zostały określone tymczasowe zasady organizacji władzy, przez funkcjonujący od dwóch tygodni rząd Jędrzeja Moraczewskiego, powołanego na ten urząd przez Józefa Piłsudskiego. Na mocy dekretu z 22.11.1918 r. władzę najwyższą do momentu zwołania Sejmu Ustawodawczego miał sprawować Tymczasowy Naczelnik Państwa, którym był Józef Piłsudski. Powoływał on rząd wraz z jego szefem (premierem) i mógł ich również odwołać. Rząd opracowywał projekty dekretów, które
Granice Niepodległa Polska od pierwszych dni swych powtórnych narodzin musiała walczyć o swoje przetrwanie i granice. Na ukształtowanie granicy polsko-niemieckiej decydujący wpływ miały mocarstwa zachodnie na konferencji pokojowej w Paryżu. Jej rezultatem był traktat wersalski regulujący większą część wspólnej granicy. Istotny wpływ posiadało też powstanie wielkopolskie (grudzień 1918-luty 1919), które potwierdziło polskość tego regionu. Na kilku spornych obszarach odbyły się na mocy postanowień wersalskich plebiscyty: na Warmii, Mazurach i Powiślu
Wydarzeniem, które w sposób decydujący przyczyniło się do odzyskania przez Polskę niepodległości, była I wojna światowa, gdy do tej pory zgodni w zasadniczych dla nas – niestety – sprawach, zaborcy stanęli naprzeciw siebie, w obydwu wrogich sobie obozach: Ententy (Rosja) i państw centralnych (Niemcy i Austro-Węgry). Nie mogąc w najśmielszych nawet marzeniach i planach przewidzieć wyniku wojny w postaci klęski wszystkich trzech zaborców, stojąc twardo na ziemskich realiach, polscy politycy
W wojnę zaangażowanych było 61 państw ze wszystkich kontynentów, pod bronią znalazło się około 110 milionów ludzi, zginęło co najmniej 55 milionów. Liczba ta może być większa, o czym świadczą ujawnione podczas tzw. pierestrojki w ZSRR dane o większych stratach tego państwa (zamiast 20 milionów – 26 milionów zabitych), rannych zostało około 35 milionów. Konsekwencje polityczne Wielkie znaczenie miały też konsekwencje polityczne. Nastąpił nowy podział świata na strefy wpływów dwu wielkich mocarstw –
Okres okupacji – od KPP do PKWN Po rozwiązaniu Komunistyczne Partii Polski decyzją Kominternu (Międzynarodówki Komunistycznej 1919-1943) w 1938 roku i masakrze przywódców partii w okresie stalinowskich czystek, na ziemiach polskich działały rozproszone niewielkie grupy komunistyczne bez prawa tworzenia nowej partyjnej organizacji: Stowarzyszenie Przyjaciół ZSRR, Sierp i Młot, Proletariusz. Na terenach okupowanych przez ZSRR wielu komunistów podjęło współpracę z organami radzieckimi, przechodząc do administracji czy innych służb publicznych (jak Marceli Nowotko, Bolesław Bierut, Wanda Wasilewska
Żydzi – naród przez dwa tysiące lat pozbawiony państwa, żyjący w diasporze (rozproszeniu), już od średniowiecza poddawany powtarzającym się falom prześladowań, szykan, represji i pogromów. Sprzyjały tym zjawiskom: fanatyzm religijny podgrzewany przez znaczną część Kościoła oraz wyraźna odmienność kulturowa (wiara i tradycja). Pewną rolę odgrywał też fakt, że Żydzi stawali się poważnym rywalem chrześcijańskiej elity gospodarczej, z racji prezentowanych niekiedy talentów finansowych i pewnej nadreprezentatywności w świecie finansjery. Trzeba jednak wyraźnie stwierdzić, że nader liczna była
Geneza – przesłanki polityczne i militarne Kluczowe dla zrozumienia istoty powstania jest poznanie przyczyn jego wybuchu. W lipcu 1944 roku sytuacja polityczna szeroko rozumianego obozu londyńskiego rysowała się fatalnie i z każdym dniem stawała się coraz bardziej dramatyczna. Wnioski z realizacji planu „Burza” na zachód od linii Curzona były nader pesymistyczne. Armia Czerwona nie zamierzała tolerować polskiej obecności i suwerenności na terenach uznanych za radzieckie i dokonywała aresztowań żołnierzy i władz lojalnych wobec rządu emigracyjnego. Zewsząd napływały
