Bohater literacki - TYP
Bohater literacki – święty W polskiej poezji współczesnej spotkamy kilka ważnych utworów poświęconych świętym – np. Święty Szymon Słupnik Stanisława Grochowiaka czy niektóre „franciszkańskie” wiersze ks. Jan Twardowskiego. Nie można jednak powiedzieć, by literatura współczesna preferowała ten typ bohatera, który najczęściej pojawiał się w średniowieczu. Geneza tego typu bohatera Najstarsze żywoty świętych pochodzą z IX w. – przykładem jest dzieło anonimowego twórcy Żywot św. Wojciecha. Wiele utworów hagiograficznych powstawało w okresie XIII–XV w. –
Hektor, Achilles, Odyseusz Oto wzór rycerza antycznego: odwaga, honor, wierność w przyjaźni, uczciwość w walce. Męstwo, szlachetność, mistrzostwo w wojennym rzemiośle. Najlepszym wzorem jest Hektor – to postać heroiczna, idzie walczyć, choć wie, że zginie. Jest szlachetny i wierny. Kocha żonę i synka – jest rycerzem – człowiekiem – nie posągiem. Achilles nie do końca jest ideałem: mściwy, porywczy, okrutny, chce znieważyć zwłoki Hektora. Dopiero po rozmowie z Priamem – ojcem Hektora –
Wyposażony przez autora we wspaniałe cechy umysłu i charakteru, nierzadko obdarzony urodą fizyczną. A wszystko po to, by przekonać czytelnika do ideologii czy filozofii, której pozostaje praktykującym wyznawcą, i dlatego jest taki… pozytywny. To ktoś, z kim odbiorca tekstu ma się solidaryzować, być może ktoś, kogo uważać ma za wzór, a nawet naśladować. Do końca wieku XVIII z tego typu wzorami osobowymi spotykamy się w dziełach dziś zaliczanych do tak zwanej literatury parenetycznej. Należą do niej utwory
Hiob – mąż sprawiedliwy i bardzo pobożny, poddany przez Boga (i to, jak się zdaje, za namową szatana) straszliwej próbie: zostały mu odebrane bogactwa, uśmiercone jego dzieci, on sam zaś choruje na trąd. Mimo to Hiob nie poddał się – i wytrwał w wierze. Postać różnie interpretowana: jako symbol niezachwianej wiary albo moralnego zwycięstwa człowieka nad przeciwnościami losu (a nawet nad Bogiem). Kain i Abel to dwaj bracia, z których pierwszy zabił drugiego. Bóg ukarał
Konrad Wallenrod Bohater tytułowy powieści poetyckiej, osadzonej w realiach średniowiecza. typ bajroniczny: samotny, tajemniczy, zbuntowany; miłość – udana, zakończona małżeństwem, ale zerwana dla walki o ojczyznę; idea – poświęcenie dla Litwy, by ocalić ojczyznę, wkrada się w szeregi krzyżackie i podstępem prowadzi wroga do klęski; koniec – samobójcza śmierć po wykryciu zdrady; dylemat moralny: walka metodą podstępu, rola szpiega, niezgodna z honorem rycerza. Gustaw-Konrad Główny bohater Dziadów wiążący wszystkie
Wielki wybór postaci moralnych i niemoralnych Jest to wybór naprawdę ogromny. Każdy czyn można omawiać z punktu widzenia etyki, ale jasne, że będziemy szukać wśród działań bardziej spektakularnych i dyskusyjnych. Moralni Antygona to wzór kochającej siostry i córki, kobieta wierna swoim najwyższym zasadom, zdolna dla idei prawa boskiego poświęci i miłość, i życie. Na pewno realizuje postulat „wierności sobie”. Pytanie: czy akt niesubordynacji wobec rozkazu króla jest w jakiś sposób niemoralny? Hamlet królewicz wierny wzniosłym pojęciom,
Odyseusz (Odys) – podróżnik przeklęty Mąż Penelopy i ojciec Telemacha. Król Itaki. Najstarszy literacki podróżnik znany z mitologii greckiej oraz ze starożytnych eposów: Iliady i przede wszystkim Odysei. Dzięki jego bystrości i pomysłowości udało się pokonać Troję (to jemu przypisuje się pomysł podstępu z koniem trojańskim). Jego dobra passa skończyła się jednak w drodze powrotnej spod Troi do Itaki. Zemsty na nim pragnęli bogowie, gdyż Troja była ich ukochanym miastem. Okazję do pomszczenia swojej
Czy o kimś, kto przegrał walkę, zawsze można powiedzieć, że został zwyciężony? Roland Rycerz, który przegrał bitwę, a na dodatek skazał na śmierć innych. Kiedyś uważany za honorowego zwycięzcę, dziś za dowódcę z nadmiarem ambicji. Przedstawienie bohatera: hrabia Roland – dowódca tylnej straży wojsk króla Francji Karola Wielkiego, siostrzeniec i wasal króla Karola. Postać historyczna. Lektura: Pieśń o Rolandzie (autor anonimowy) Lista zwycięstw: wiele wygranych bitw z poganami nazywanymi Saracenami Lista porażek: błędna decyzja podjęta przez
Wszyscy wiedzą, że praca wzbogaca, uszlachetnia, że bez niej nie ma kołaczy. A kto w literaturze ciężko pracował? Maciej Boryna Bohater, którego pracę można nazwać trudem błogosławionym. Lektura: Chłopi Władysława Reymonta. Bohater: chłop Maciej Boryna ze wsi Lipce. Cechy chłopa: przywiązanie, miłość do ziemi, religijność, sumienność, pracowitość, zapał do pracy, spokój i radość czerpana z pracy, poczucie harmonii z naturą. Śmierć bohatera: tuż przed śmiercią Boryna odzyskał siły i nocą wyszedł z domu, by pracować. Obszedł swoje
Zwierzaki Bogowie olimpijscy lubili otaczać się zwierzętami, sami często zamieniali się w zwierzęta (zwłaszcza Zeus, gdy chciał uwieść jakąś kobietę). W mitycznym świecie nie było nic dziwnego w tym, że kobieta pokochała byka. Amaltea Imię kozy, która opiekowała się Zeusem, kiedy został porzucony przez własnych rodziców. Pamiętacie tę historię? Kronos przestraszył się, że jego syn pozbawi go władzy, więc zjadał swoje dzieci zaraz po urodzeniu. Matka ukryła Zeusa, dając ojcu
Co może spowodować największy ból w sercach rodziców? Strata dziecka. Hiob Był bardzo nieszczęśliwym rekordzistą – stracił aż dziesięcioro dzieci! Lektura: Biblia – Księga Hioba Przedstawienie rodzica: Hiob, mędrzec, spokojny obywatel, dobry człowiek i majętny gospodarz, kochający ojciec, sługa wierny Bogu. Za podszeptem szatana został poddany kilku próbom wierności. Jedną z prób było odebranie mu dzieci. Przyczyna cierpienia: utrata wszystkich dzieci – siedmiu synów i trzech córek. Wcześniej wykradziono mu stado wołów i osłów, zamordowano
Nie zawsze miłość jest prosta. Komplikacje pojawiają się, gdy jest zakazana, jedno nie kocha, pojawia się ktoś trzeci albo gdy trzeba się rozłączyć – na jakiś czas lub… na zawsze. Romeo Montecchi i Julia Capuletti Lektura: Romeo i Julia Williama Szekspira Opis uczuć: Ich miłość pojawiła się nagle. Była silniejsza od wszystkiego – od woli rodziców, wszelkich przeciwieństw, a nawet śmierci. Opis powikłań: Waśń między obu rodami. Historia ich miłości: Spotkali się
Nie wszyscy podróżnicy marzyli o wielkich przygodach. Czasem do podróży zmusiły ich okoliczności. Ale i wtedy wiele się nauczyli. Odyseusz (Odys, Ulisses) Podróżował przez dziesięć lat nie z własnej woli, lecz ukarany przez bogów, którzy mścili się za upadek Troi. Lektura: mity greckie, Iliada i Odyseja Homera. Przyczyna podróży: wojna Greków z Trojanami. Odyseusz wymyślił fortel z koniem trojańskim, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojan. Rozgniewani tym bogowie chcieli utrudnić mu powrót do domu. Na dodatek Odyseusz
Kim był święty Franciszek? Każda epoka ma swoich świętych, o których opowiada się najpierw historie prawdziwe, a z czasem i legendy. Jedni wzywali do poprawy, strasząc wiecznym potępieniem, inni głosili radosną wiarę w Boga. Naprawdę na imię miał Giovanni, ale ponieważ chętnie uczył się języka francuskiego, otrzymał przydomek Francesco (Francuzik). Urodził się w roku 1181 w Asyżu, we Włoszech, w bogatej rodzinie kupca, sukiennika Bernardone. Jako młodzieniec prowadził bardzo wesoły
Mały Książę Wyjechał, żeby zatęsknić wkrótce za własną planetą i ukochaną Różą. Lektura: Mały Książę Antoine’a Saint-Exupéry’ego Zwiedzane miejsca: Planeta króla, którego tak opanowała pycha i żądza władzy, że wydawał rozkazy, choć nie miał poddanych. Planeta Próżnego, który pragnął pochwał, wyrazów podziwu, oklasków. Planeta Pijaka, który pił, bo… wstydził się swojego nałogu. Planeta Bankiera, który chciał posiadać wszystkie policzone przez siebie gwiazdy. Planeta pracowitego Latarnika, który nieustannie zapalał i gasił latarnię, bo
HEKTOR Pochodzenie Aby zostać rycerzem w starożytności, trzeba było pochodzić z wysokiego rodu. (Hektor był synem króla Troi, Priama) Często rycerz był spokrewniony z bogami – był herosem, co stanowiło gwarancję przychylności bogów, którzy opiekowali się nim i pomagali mu w trudnych momentach. Udział bogów widoczny był zwłaszcza podczas walki, używali oni bowiem wszystkich dostępnych środków, nawet podstępu, aby pomóc swojemu faworytowi. Wygląd zewnętrzny Hektor był wyjątkowo pięknym mężczyzną. Uroda dla starożytnych była wartością samą
To ci, którzy pomagają innym, myślą o innych i poświęcają się dla dobra ogółu. A takich bohaterów z sercem na dłoni nie brakuje w lekturach i podręcznikach. Altruista przeciwieństwo egoisty, pomaga innym, nie myśli o sobie, lecz o innych ludziach, chce poprawiać świat, jest wzorem do naśladowania, mówimy o nim, że ma serce na dłoni. Prometeusz Lektura: grecki mit o Prometeuszu. Bohater: Prometeusz, grecki bóg, któremu przypisuje się stworzenie człowieka oraz wyjątkową opiekę nad ludźmi. Syn tytana Japeta i morskiej
Postacie mitologii greckiej Dedal i Ikar Historia Dedala i Ikara Dedal obciążony zbrodnią uszedł na Kretę wraz ze swoim synem Ikarem. Przybył tam, by zbudować labirynt dla Minotaura, potwora, pół byka, pół człowieka. Minotaur był synem Pazyfae – żony króla Minosa ze związku z Zeusem (ukrytym pod postacią byka). Dedal tęsknił jednak bardzo za swoją ojczyzną. Minos bardzo cenił budowniczego i nie chciał, by ten opuścił Kretę. Dedal postanowił wydostać się z wyspy podstępem. Zbudował skrzydła
Bohaterowie Starego Testamentu Noe – jeden z patriarchów biblijnych, człowiek prawy, który znalazł łaskę u Boga jako ten uczciwy wśród grzesznej ludzkości. Bóg był wówczas bardzo rozgniewany na ludzi i postanowił zesłać na ziemię potop. Uczynił to, ale ocalił Noego i jego rodzinę. Kazał Noemu zbudować specjalną arkę i skryć się w niej wraz z rodziną i przedstawicielami wszystkich zwierząt. Tak przetrwało życie na ziemi, a po potopie na niebie ukazała się pierwsza tęcza – znak przymierza Boga z ludźmi.
Bohater literacki – ofiary miłości Nagła utrata osoby kochanej miłością wyjątkowo głęboką może wywołać uczucia szczególnie agresywne. W poczuciu krzywdy, raptownego osamotnienia człowiekiem zaczyna rządzić nieodparta potrzeba zemsty na niesprawiedliwym i bezwzględnym świecie. Wściekła zemsta Kiedy najdroższy sercu homeryckiego Achillesa przyjaciel – Patroklos ginie na polu bitwy z rąk Hektora, dumny rycerz spod Troi wpada w szał cierpienia. Chwyta oburącz gorący popiół i sypie sobie na głowę, pada na ziemię, tarza się
