Współczesność
Grupy poetyckie dwudziestolecia międzywojennego Skamander Nazwa od mitologicznej rzeki Skamander, przywołanej przez Stanisława Wyspiańskiego w Akropolis. Skład: Julian Tuwim Antoni Słonimski Jan Lechoń Jarosław Iwaszkiewicz Kazimierz Wierzyński Program Postulat bezprogramowości. Poeci Skamandra nie chcą określać wspólnego programu. Ideał młodości, siły twórczej i przyjaźni ma zastąpić manifesty programowe. Skamandryci odrzucają patos i wielkie tematy narodowe, mit twórcy – mesjasza. Głoszą prawo do swobody artystycznej, niechęć do patosu i kult talentu. Poeta
Mała powtórka z historii Początek powstania: 1 sierpnia 1944, godzina 17. 00 (godzina „W”). Koniec: 2 października 1944, podpisanie kapitulacji przez przedstawicieli Komendy Głównej AK. Siły polskie: głównie żołnierze warszawskiego okręgu AK (ok. 36 tysięcy). Siły niemieckie: ok. 25 tysięcy znakomicie uzbrojonych Niemców. Łącznie 63 dni walki, będące do dziś przedmiotem sporów historyków. Czy powstanie warszawskie miało sens? Jego wynikiem były przecież olbrzymie straty: ok. 180 tysięcy zabitych cywilów i
Skamander to: Nazwa rzeki, która opływała Troję, stanowiąc jej naturalną osłonę. Według legendy rzeka wystąpiła z brzegów, by walczyć z Achillesem w obronie mordowanych przez niego młodzieńców trojańskich. Motyw można odnaleźć na kartach Iliady Homera. Na współczesnej mapie szukaj tej rzeki pod nazwą Menderez. Grupa poetycka założona w roku 1918 przez Juliana Tuwima, Antoniego Słonimskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Kazimierza Wierzyńskiego oraz Jana Lechonia. Głównym założeniem grupy była bezprogramowość, a jej członkowie
Co się dzieje? Akcja Folwarku zwierzęcego rozgrywa się na fermie pana Jonesa, zwanej folwarkiem dworskim. Zaniedbane i wyzyskiwane zwierzęta wzniecają powstanie przeciw człowiekowi. Potem same muszą poradzić sobie z organizacją nowego porządku. Rozpoczyna się rywalizacja o władzę – kolejne przewroty, manipulacja ideami rewolucji, w końcu zwycięża państwo totalitarne – powrót starej niesprawiedliwości, komitywa z człowiekiem. Koleje akcji Najpierw sędziwy i najmądrzejszy ze wszystkich knur Major, czując nadchodzącą śmierć, zebrał zwierzęta, przemówił do całej folwarcznej rzeszy, ukazując
Epoka Współczesność Tragiczne doświadczenia II wojny światowej (holokaust) Autor Zofia Nałkowska (1884-1954) – pisarka, której debiut przypadł jeszcze na czasy Młodej Polski; autorka wielu zbiorów opowiadań i powieści, m.in. Granicy czy Romansu Teresy Hennert. Lata okupacji spędziła w Warszawie, później pracowała w Głównej Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (efektem tej pracy są właśnie Medaliony). Dzieło Medaliony (1946) – zbiór opowiadań: Profesor Spanner, Dno, Kobieta cmentarna, Przy torze kolejowym, Dwojra Zielona, Wiza, Człowiek
Proces spadł na Józefa K. jak grom z jasnego nieba – nie wiadomo skąd, za co i dlaczego. Podobnie jak życie ludzkie – człowiek otrzymuje je nie wiadomo skąd, za co i dlaczego. Wyrok jest do końca nie poznany, a wszelkie pytania w tej sprawie pozostają bez odpowiedzi. Może więc, śledząc dzieje udręczonego Józefa, obserwujemy własny los? W każdym razie akcja słynnej powieści Franza Kafki rozgrywa się w świecie przypominającym
Stanisław Ignacy Witkiewicz (pseudonim Witkacy) to jedna z bardziej kontrowersyjnych osobowości dwudziestolecia międzywojennego. Ekscentryczny, osobliwy, a przede wszystkim nieprzeciętnie inteligentny syn słynnego, ówczesnego malarza Stanisława Witkiewicza. Od najmłodszych lat wychowywany był w przeświadczeniu, że powinien zostać geniuszem. Miały w tym dopomóc niekonwencjonalne metody pedagogiczne ojca, który manifestował wrogość wobec systemu szkolnego, bo ten, jego zdaniem, hamował swobodny rozwój i wypaczał psychikę. Dlatego też młody Stanisław Ignacy kształcił się w domu,
Ważne nazwiska poetów: Zbigniew Herbert Czesław Miłosz Leopold Staff . Zbigniew Herbert „Klasyczne” wiersze Herberta • Dlaczego klasycy • Dedal i Ikar • Nike, która się waha • Do Marka Aurelego • Do Apollina • Powrót prokonsula • Rekonstrukcja poety • O Troi Herbert jest najważniejszy! Spadkobierca myśli, obserwator postaci dawnego, antycznego świata – najwięcej darów starożytności wprowadził do współczesnej poezji. Herbert bez obaw czerpie ze świata ksiąg, obrazów, mitów, również
Najważniejszym tematem literatury II połowy XX wieku okazały się wydarzenia II wojny światowej i ich następstwa. Życie przerosło wyobraźnię – stąd wynika charakterystyczne dla tych utworów odejście od fikcji literackiej w stronę różnorodnych form dokumentalnych. Autorzy starają się pokazać przede wszystkim prawdę historyczną, rzeczywiste przeżycia ludzi. W prozie mamy więc do czynienia z takimi formami, jak pamiętnik, dziennik, wywiad, reportaż itp. Często zresztą cechy tych różnych gatunków mieszają się ze sobą w jednym utworze –
Niezłomność moralna, brak kompromisów z władzą komunistyczną, klasyczny kostium dla problemów współczesnych i mocne osadzenie w kulturze antycznej to cechy poezji Zbigniewa Herberta. Zbigniew Herbert (1924–1998) – jeden z najwybitniejszych polskich poetów, wielki autorytet moralny, którego poezja stała się także punktem odniesienia dla polskiej antykomunistycznej opozycji. Znawca i wielbiciel antyku Pisywał też dramaty i znakomite eseje o sztuce, np. Barbarzyńca w ogrodzie czy Martwa natura z wędzidłem. Nawet niesprawny, schorowany, na wózku, kazał się zawieźć do warszawskiego Muzeum Narodowego,
Po romantyczną formę poematu dygresyjnego sięgnął Julian Tuwim. Kwiaty polskie, bo tak brzmi tytuł jego utworu, stanowi współczesną realizację tego gatunku. Pisał go Tuwim w trakcie pobytu na emigracji i w rezultacie nie ukończył. Zgodnie z poetyką gatunku poemat stanowi opowieść o charakterze obyczajowym z lekkim odcieniem melodramatu. Jego bohaterką jest osierocona Aniela, córka Polki i rosyjskiego oficera Iłganowa, zastrzelonego w Łodzi w trakcie manifestacji robotników w 1905 roku. Dziewczynę
Julian Tuwim ył jedną z najznakomitszych indywidualności poetyckich dwudziestolecia międzywojennego. Wokół jego osoby narosła w pierwszych latach odzyskanej wolności atmosfera literackiej sensacji i obyczajowego skandalu. Wszystko za sprawą epatującej biologizmem Wiosny i obliczonych na prowokację gwałtownych wystąpień w kawiarni poetyckiej „Pod Picadorem”. Tutaj czytał swoje wiersze, przesiąknięte językiem ulicy, kolokwializmami i wulgaryzmami. Tutaj drażnił tradycyjnie, „mieszczańskie” gusty ostrą satyrą i szkalującym humorem. Zaznaczył się jako osobowość ekstrawertyczna, wybuchowa, namiętna. Nikt
Do literatury polskiej wniosła prawdziwie europejski powiew emancypacji. Wyzwolona z krępującej władzy konwenansu, gruntownie wykształcona, błyskotliwie inteligentna pisała o kobietach bez pruderii, odważnie i szczerze. Wyniesiony z moderny kult dla estetyzmu, indywidualizmu i mrocznego psychologizmu pozwolił jej stworzyć przebogatą galerię kobiecych postaci wyróżniających się zarówno zewnętrzną urodą , jak i głębokim, naznaczonym komplikacjami życiem psychicznym. Nałkowska śledzi przenikliwie dramaty, rozczarowania i klęski swoich bohaterek. Eksponuje w ich losach ów ponury „demonizm
Był czas. że proza Marka Hłaski nie miała wstępu do szkół, a oczywiście była czytana i wielbiona przez młodych czytelników. Pewnie, że nic nie wpływa tak dobrze na poczytność jak zakaz czytania, posmak buntu… Ale nie tylko to. Mit samej postaci – tułacza, buntownika, być może samobójcy – niepokornego Marka Hłaski, dodaje rumieńców lekturze, która zresztą – bogata w akcję, wartka, nie jest nużąca. Ba – bywa sensacyjna. Ale i
Tango Mrożka – treść Bohaterem dramatu jest rodzina Stomilów. Najstarsi: Eugeniusz i Eugenia, rodzice: Stomil i Eleonora, ich syn Artur i jego narzeczona Ala (zresztą kuzynka). Rodzina nieco dziwna: dziadkowie udają nastolatków, rodzice protestują przeciw wszelakim konwencjom: stroju, zachowania, moralności – po prostu zachowują się jak antyrodzice. W całym tym bałaganie Artur pragnie uporządkowania świata. Buntuje się przeciw nowatorskim pomysłom rodziców, nie może znieść ich młodzieńczości i braku zasad. Artur pragnie ładu, odwołuje się do
Rysownik, dramaturg, felietonista, prozaik… I jeden z najbardziej lubianych. Za co? Za charakterystyczny dowcip, często oparty na absurdzie i purnonsensie! Jego rola w literaturze polskiej To twórca zaangażowany nie tylko kulturalnie i społecznie (chociażby jako satyryk), ale także politycznie. W 1968 r. oficjalnie zaprotestował przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, za co odebrano mu polski paszport. Do 1971 r. zakazano rozpowszechniania jego utworów w kraju. W czasie stanu wojennego ostro protestował przeciwko represjom władz. Artysta przez wiele lat mieszkał za granicą.
Schizofreniczna rzeczywistość opowiadań W debiutanckim tomiku opowiadań Słoń (1957) roi się od porządnych obywateli, zniewolonych urzędników, ludzi na tzw. eksponowanych stanowiskach czy szeregowych członków partii. Kwitnie propaganda i szaleje biurokracja. Atmosfera jak w groteskach Gogola. Przełożenie przepisów na życie praktyczne rodzi sytuacje absurdalne jak ta z tytułowego opowiadania. Dyrektor ogrodu zoologicznego zbyt poważnie potraktował zalecenie o minimalizacji kosztów własnych i wpadł na bardzo praktyczny pomysł. Sprowadził do zoo sztucznego, nadmuchanego słonia. Kiedy do ogrodu przyszli
Piosenka o końcu świata W dzień końca świata Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji, Rybak naprawia błyszczącą sieć. Skaczą w morzu wesołe delfiny, Młode wróble czepiają się rynny I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć. W dzień końca świata Kobiety idą polem pod parasolkami, Pijak zasypia na brzegu trawnika, Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa, Dźwięk skrzypiec w powietrzu trwa I noc gwiaździstą odmyka. A którzy czekali
Groza wojennych lat wywarła ogromny wpływ na psychikę ówczesnych ludzi. Wielu z nich walczyło nie tylko z karabinem w ręku, ale i piórem. Uczucia, jakie im wtedy towarzyszyły, utrwalili w literaturze, poszukując w ten sposób ukojenia. Jeno odmień czas kaleki, zakryj groby płaszczem rzeki, zetrzyj z włosów pył bitewny, tych lat gniewnych czarny pył. K. K. Baczyński Walki podczas II wojny światowej toczyły się na wielu frontach. Kraje zaatakowane przez
Groteska – termin ten wywodzi się z włoskiego (la grottesca) – ornament roślinny przeplatający się z fantastycznymi, wynaturzonymi figurami ludzi i zwierząt. To kategoria estetyczna właściwa utworom literackim, plastycznym, muzycznym i teatralnym. Podstawowe cechy: deformacja i wyolbrzymienie, paradoksalne prawa rządzące światem, mieszanie patosu z sarkazmem, powagi ze śmiechem, błazeństwa z rozpaczą i trwogą. Ważna kategoria estetyczna nielogiczność, rezygnacja z prawdopodobieństwa przedstawianych faktów, absurdalność postaci i wydarzeń; elementy niezwyczajne, fantastyczne, dziwaczne, zdeformowane i przerażające – upodobanie do karykatury, przejaskrawiania zjawisk i brzydoty; łączenie
