MOTYWY Jak pisać o...
Żart, śmiech, satyra, groteska jako wyraz dezaprobaty wobec istniejącej rzeczywistości. Omów na wybranych przykładach literackich. W jakim jeszcze ujęciu temat literatury śmiechu może występować? Wątki ludyczne – czyli śmiech dla śmiechu, dla radości i dla rozrywki, nie tylko dla satyry i wytykania wad; Wielkie dzieła komediowe sceny teatru (polskie i obce); Słynne postaci komiczne i ich charakterystyka (nie zawsze są sympatyczne, nie zawsze są odstraszające); Śmiech, humor, komedia w służbie
Temat pracy – „Do tej książki wrócę”. Jak ująć ten temat? Dlaczego właśnie ta, a nie inna książka jest godna opisania, jest „miejscem” czytelniczych powrotów? Przykład I Wstęp – informacja o książce (kto i kiedy ją napisał, jakim jest gatunkiem, jak się z nią zetknąłeś). Główna przyczyna mojej sympatii do utworu. Np żywa akcja. Ocena innych cech utworu: bohaterowie, czas i miejsce, język, styl, konstrukcja. Czy jest w tej
Tematem rozprawki są bardzo często książki i bohaterowie literaccy. Nawet jeśli lektury szkolne nie przypadły Ci do gustu, radzimy (zwłaszcza przed egzaminem) zrobić przegląd bohaterów i zastanowić się, czym mogli zasłużyć sobie na uznanie czytelników. Żelazny punkt Dobrze, gdy będziesz miał swojego ulubionego bohatera literackiego i ulubioną książkę. Nikt nie narzuca Ci lektury ani postaci, na którą będziesz się powoływać, by argumentować tezę rozprawki. Przy tematach takich jak np.: „Uzasadnij słuszność stwierdzenia, że ten,
To ciągle aktualny temat – zmienia się świat, zmieniają ludzie, ale zawsze toczą się wojny. Przygotuj się do tego tematu – jest duże prawdopodobieństwo, że pojawi się na egzaminie. Zwróć uwagę! Takie tematy mogą pojawić się na egzaminie! 1. W czasie wojny milczą prawa. Ustosunkuj się do słów Cycerona, odwołując się do lektur i swojej wiedzy historycznej. 2. Kiedy się wojna poczyna, to się piekło otwiera. Rozwiń tę myśl, odwołując się do
Bohaterem wypracowania „Człowiek, którego podziwiam” może być zwyczajna osoba z rzeczywistego świata. Jeśli jednak w temacie pojawia się postać literacka, to wybieramy kogoś ze świata literatury. W książkach aż się roi od bohaterów, którzy zasługują na to, by ich wybrać. A kogo Ty wybierzesz? Masz okazję napisać o kimś, kogo lubisz. Możesz być nieobiektywny, pochwalić kogoś, kogo zlekceważono w szkolnych interpretacjach, zwrócić uwagę na kogoś, kto pozostawał na drugim planie powieści. Niekoniecznie musisz pisać o herosach. Może
Zanim wydasz wyrok… Zaufaj swoim czytelniczym uczuciom: znudzeniu lub irytacji. Masz prawo tak czuć! Ale pamiętaj – możesz krytykować nawet arcydzieło, jeśli wesprzesz swoje ostre sądy argumentami. Najmocniejszy sąd bez uzasadnienia jest sądem słabym! Pamiętaj! Unikaj też sformułowań typu: książka beznadziejna, żenująca, lektura na niskim poziomie. Pisz raczej: według mnie, uważam, że…, sądzę, iż, nie podoba mi się, nie odpowiada mi, drażni mnie, przeszkadza mi… Masz prawo nie lubić Mickiewicza
Kiedy nauczyciel pyta o bohatera, którego nie lubisz, czujesz lekki niepokój. Czy można skrytykować postać, jeśli stworzył ją wielki pisarz? I jak to zrobić? Pomyśl, kogo nie lubisz A potem dodaj odpowiedź na pytanie: Jaka jest tego przyczyna? Może Pollyanna, znajdująca we wszystkim pozytywne strony? Taka wieczna optymistka może zirytować nawet najbardziej cierpliwego. A może Marek Winicjusz, doświadczający papierowej przemiany? Irytujący bywają też bohaterowie pozytywistycznych nowelek. Może jakaś postać wydaje Ci się zupełnie odrealniona,
Tematy o literackich sympatiach i antypatiach przybierają różne sformułowania, ale w gruncie rzeczy zawsze chodzi o to samo: zaprezentuj, przedstaw, umotywuj swój wybór. Czasem autorzy określają pewien kierunek poszukiwań (o bohaterach komicznych, temu zazdroszczę, ten jest dla mnie wzorem itp.), czasem proponują zupełną dowolność: Mój ulubiony bohater literacki. Umotywuj wybór. Postać literacka, którą uważam za najbardziej interesującą. W liście do kolegi przedstaw swojego ulubionego bohatera literackiego i wyjaśnij, za co go cenisz. Bez nich literatura wiele by
„Żart broń jest często zdradna i szkodliwa. Ale też czasem i jej trzeba zażyć” (Ignacy Krasicki). Śmiech, żart, kpina, groteska jako sposób wzbudzania refleksji na temat sensu życia. Zaprezentuj wybrane utwory, które, według Ciebie, w mistrzowski sposób realizują tę tezę. Przykładowy wstęp W potocznym rozumieniu żart uważany jest za formę zabawy, element towarzyskich kontaktów między ludźmi, których cechuje poczucie humoru. Żartujemy, bo chcemy się śmiać. Śmiejemy się, by uciec od spraw poważnych i trudnych.
„Władza odczłowiecza ludzi” (Bias Priene) – słowa greckiego mędrca uczyń mottem rozważań na temat władzy i jej wpływu na postępowanie i osobowość człowieka. Odnieś się do wybranych utworów literackich. I. Przykładowy wstęp Z jej przejawami stykamy się od najmłodszych lat. Jako dzieci musimy podporządkować się rodzicom, potem przychodzi czas na panią z przedszkola i pierwszą szkolną wychowawczynię… Władza, bo o niej myślę, jest nierozerwalnie związana z istnieniem każdej, nawet najmniejszej ludzkiej
Argumenty! Temat może być sformułowany różnie. Najłatwiej, jeśli będziesz po prostu musiał przedstawić postać literacką, która jest dla Ciebie najważniejsza, z którą chciałbyś się zaprzyjaźnić, którą podziwiasz. Ale może się też tak zdarzyć, że temat będzie od Ciebie wymagał przywołania postaci potwierdzającej jakąś tezę, np. Cóż świat jest warty bez przyjaźni? Pomyśl wtedy, który ze znanych Ci bohaterów zrozumiał, jak ważna jest w życiu przyjaźń. Mały Książę będzie świetnym przykładem! Pamiętaj! Zawsze
Najważniejsze informacje: Tolerancja to umiejętność zaakceptowania odmienności Odmienność może przybierać różne formy. Inny kolor skóry, inna narodowość, przynależność do innej subkultury, inne pochodzenie społeczne, inny stan portfela, inna religia, inny stan zdrowia (ludzie niepełnosprawni). Niezależnie od tego, jak bardzo się różnimy, musimy się tolerować. Czyli rozumieć racje drugiej strony. Nie musimy się we wszystkim zgadzać, przecież każdy ma inne poglądy. Ale trzeba umieć wysłuchać i zaakceptować. Tolerować to: widzieć odrębność innych
Przyzwyczajeni jesteście do tego, że po przeczytaniu lektury piszecie recenzję książki lub charakterystykę głównego bohatera książki. Ale to nie są jedyne formy, w których można wypowiedzieć się na temat utworów literackich. Zwróć uwagę na tematy (takie mogą pojawić się na egzaminie gimnazjalnym) Czy znasz takie dzieła literackie, o których możesz powiedzieć, że bronią przed jałowością życia? Czy za pięćdziesiąt lat książki będą nadal czytane? – rozprawka. „Pismo i sztuka to jedyni świadkowie czasów”
Jakie mogą brzmieć tematy o bohaterach literackich? „O ludziach rozsądnych i ludziach szalonych”. Tytuł artykułu Adama Mickiewicza uczyń mottem swojej wypowiedzi o bohaterach literackich okresu oświecenia i romantyzmu. W kręgu sympatii i niechęci. Które postaci literackie budzą Twoją aprobatę, a które oceniasz negatywnie? Trudne zwycięstwa, gorzkie klęski – drogi życiowe wybranych bohaterów literackich. „Wstrząsające wydarzenia życiowe odkrywają w ludziach prawdziwe osobowości, rodzą nowe postawy”. (Jan Józef Szczepański). Rozwiń myśl na
Z jakimi tematami można skojarzyć ten motyw? „Każdy ma swoją jedyną melodię istnienia” (Maria Janion). Poszukiwania sensu życia wpisane w świat wybranych bohaterów literackich a Twoje refleksje o istocie egzystencji; „Absolutna wolność człowieka skończyłaby się chaosem” (Antoni Kępiński). Rozważania o granicach wolności inspirowane literaturą; Odczytaj i skomentuj sens myśli Josepha Conrada: „Człowiek musi wierzyć w parę prostych pojęć, jeśli chce żyć przyzwoicie”. Rozwijając temat, odnieś się do losów wybranych bohaterów
W jakich ujęciach motyw natury może pojawić się w tematach prac? Współbrzmi, zachwyca, przeraża. Jaką rolę spełnia pejzaż w literaturze i sztuce? W swoich rozważaniach odwołaj się do wybranych przykładów. W pracy na taki temat nie chodzi o przedstawienie znanych z literatury opisów przyrody! Trzeba rozważyć rolę pejzażu w literaturze – to znaczy zastanowić się, jakie to są role, od czego zależą (np. od epoki, tekstu). W poleceniach maturalnych pojawiają się
Historia – jak o niej pisać? Przykładowe tematy Człowiek wobec historii – rozwiń problem w oparciu o przykłady z literatury XX wieku. Dramat człowieka uwikłanego w historię, w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. Gdy wieje wiatr historii Ludziom jak pięknym kwiatom Rosną skrzydła, natomiast Trzęsą się portki – pętakom. (Gałczyński) Przedstaw postawy młodych wobec wyzwań historii na przykładzie utworów literackich. „Los jednostki w świecie niezmiennych przymusów biologii i los całych społeczeństw
Jak dobierać lektury, kiedy temat pozostawia nam pełną swobodę? Jak uzasadniać swój wybór? Moja lektura – kryteria ocen Przegląd tematów tego typu. Wielkich dzieł nie niszczy czas. Jakie kryteria zastosujesz, mierząc wartość utworu literackiego? Uzasadnij, sięgając do trzech najwyżej cenionych przez siebie książek. Czy podzielasz opinię C.K. Norwida: „Czytanie więc sztuką jest”? Przedstaw swoje doświadczenia czytelnicze, przywołując ważne dla siebie utwory. Literatura piękna wzrusza, poucza, bawi… Przywołując własny wykaz lektur,
Gość w dom, Bóg w dom to znane i stare przysłowie. Co oznacza? Obowiązek i tradycję serdecznego przyjęcia wszystkich gości. Tak aby czuli się w naszym domu wyjątkowo. Prawie jak Bóg. W jaki sposób powinna objawiać się nasza gościnność? Poprzez odpowiednie przygotowanie mieszkania (posprzątanie), posiłku dla gościa, serdeczne potraktowanie (poświęcamy czas i uwagę, rozmawiamy). Staropolska gościnność Pan Tadeusz Adama Mickiewicza – choć początek wieku XIX to dla Polski i Litwy czas trudny (rozbiory, powstania), to w litewskim
Jak pisać o zdobywcach? Kim są zdobywcy? Wyraz ten kojarzy się z ludźmi podbijającymi nowe ziemie i zdobywającymi skarby, ale czy tylko. Spróbujmy sprecyzować, kim jeszcze mogą być zdobywcy. Po pierwsze: wodzami i władcami podbijającymi wciąż nowe tereny, zdobywającymi nowe prowincje w starożytności czy kolonie (w epoce odkryć geograficznych). Ludźmi, którzy odzyskują swe dawne ziemie, lub napastnikami podbijającymi inne kraje. Wodzami rewolucji albo przywódcami religijnymi. Ludźmi szerzącymi swoją wiarę, także mieczem. Po drugie: ludźmi,
