Matura pisemna. Przegląd tematów w skrócie.

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 32.

Wygrywać jest rzeczą ludzką… Na podstawie wybranych utworów literackich oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo. Komentarz: W takim ujęciu temat pojawia się dość rzadko. Dość silnie wiąże się jednak z takimi motywami, jak sukces i kariera, które lubią gościć na maturach. Nie jest najłatwiejszy – problemem może stać się odpowiedni dobór tekstów. Z całą pewnością dobrze więc we wstępie zastanowić się, co właściwie można uznać za zwycięstwo – i to pomyśleć w sposób ukierunkowany, w odniesieniu

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 31.

„Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie” (Carl Gustav Jung). Przedstaw portrety bohaterów literackich, którzy w trudnych sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki. Komentarz: Temat tylko z pozoru wygląda na trudny. Wiadomo – nazwisko Junga w połączeniu z „mikrokosmosem psychiki” musi zrobić wrażenie. Ale czym tak naprawdę jest to „odkrywanie mikrokosmosu psychiki”? To słowo-wytrych, którym można określić dokładnie każdą refleksję nad samym sobą i wewnętrznymi przemianami. Po przełożeniu na prostszy język temat brzmi: „Przedstaw bohaterów, którzy

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 30.

Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój sąd na jej temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich. Komentarz: Temat tym razem dość wieloznaczny, odnoszący się do filozoficzno-poetyckiego motywu teatrum mundi. Jeżeli zrozumiemy go dosłownie, może być pewien problem z doborem tekstów. Jeżeli nazbyt luźno – możemy zostać oskarżeni o rozminięcie się z tematem, co grozi nawet oceną niedostateczną. We wstępie więc musimy dość jasno ustosunkować się do tematu, wyjaśnić, jak zamierzamy

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 29.

Przedstaw i uzasadnij swój sąd na temat ekranizacji lektur szkolnych, konfrontując wybrane utwory literackie z ich filmowymi realizacjami. Komentarz: Łatwizna. O ile oczywiście oglądaliście jakieś ekranizacje lektur (a kto ich nie ogląda?). Do tego warto znać chociaż jeden, dwa literackie pierwowzory. Pamiętacie, które adaptacje filmowe powszechnie uznano za genialne? Wesele i Ziemię obiecaną Wajdy, a także Sklepy cynamonowe Wojciecha Hasa. Najmocniej krytykowane zaś były Przedwiośnie Bajona i Ferdydurke Skolimowskiego. Pamiętaj też o wyrażeniu „sądu”, o który proszą

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 28.

Historia narzucała twórcom literatury powinności. Omów, jak je pojmowali i realizowali wybrani przez Ciebie pisarze w swoich dziełach. Komentarz: Temat raczej mało prawdopodobny, średnio trudny. Od razu na początku pojawia się pytanie – czy to historia automatycznie narzuca powinności artyście, czy raczej artysta sam je na siebie nakłada, czy wreszcie niejako wymusza to na nim światopogląd epoki. Warto na to pytanie spróbować odpowiedzieć już we wstępie. Z doborem tekstów może być

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 27.

Artysta i jego sztuka – bohaterowie literatury różnych epok. Przedstaw problem na wybranych przykładach. Komentarz: Kolejna wersja najpopularniejszego tematu maturalnego. Zadania sztuki czy raczej stosunek artysty do niej – w tym wypadku możemy konkretyzować nasze ujęcie tematu według własnego uznania. Niestety, jeśli nie mamy wielkiego talentu eseistycznego, przy tego rodzaju temacie raczej nie unikniemy chronologicznej lub problemowej wyliczanki-klepanki. Warto tylko postarać się, by była ona solidna i przekonująca. Strategie realizacji

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 26.

„Nie ma takiego wielkiego czynu, który by nie powstał z jakiegoś wielkiego marzenia” (Georges Duhamel). O których bohaterach literackich możesz powiedzieć, że mieli odwagę realizować swoje marzenia? Sądy uzasadnij. Komentarz: Idealiści i marzyciele zawsze byli bliscy pisarzom. I choć ich literackie działania nie musiały zawsze doprowadzić do „wielkiego czynu”, to odwagę nierzadko miewali. Dlatego temat nie jest zbyt trudny, a i dobór tekstów nie powinien Wam sprawić problemu. Kłopot tylko w tym, że literaccy

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 25.

Literackie wizerunki ludzi niepokornych. Skonfrontuj postawę trzech bohaterów, zwracając uwagę na sposób ich kreacji i funkcje w świecie przedstawionych utworów. Komentarz: Opcji tyle, ilu różniących się bohaterów (zbuntowanych) będziesz w stanie przywołać. Ale konstrukcja pracy w każdym przypadku podobna. Konfrontujesz ze sobą trzy różne sposoby buntu wobec – i tu wybierasz kategorię, wedle której będziesz wybierał postaci. Może to być bunt wobec wojny, systemu, moralności. Pole do popisu ogromne, bo nie została określona

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 24.

„Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań wtedy, gdy zapominając o sobie, zaczyna żyć dla innych” (Mikołaj Gogol). Rozważ słuszność myśli pisarza, sięgając do kilku wybranych utworów i własnych myśli o istocie szczęścia. Komentarz: Temat z gatunku uniwersalnych, pozornie dla każdego. Rozległość tematu może wyprowadzić na manowce. Zastanów się dobrze nad kluczem. Stwierdzenie Gogola możesz potwierdzić literackimi i rzeczywistymi przykładami. Albo zdecydować się na rodzaj dyskusji, zagłębiając się w różne definicje szczęścia. Przy

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 23.

„Pesymistyczna wizja ludzkiej kondycji jest właściwa XX wiekowi” – ustosunkuj się do opinii Czesława Miłosza, poszukując argumentów w literaturze XX wieku. Komentarz: Z autorytetem Czesława Miłosza możesz albo zawalczyć, albo się zgodzić. Sposób pierwszy z pewnością jest o wiele trudniejszy, ale gwarantuje ciekawszą kompozycję, nawet jeś­li ostatecznie zgodzisz się z pisarzem (przegrać z Miłoszem to nie wstyd). Sposób drugi jest łatwiejszy, ale w trakcie realizacji może okazać się płaczliwym, apokaliptycznym wyliczaniem zagrożeń czyhających na nas na

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 22.

Literatura opisywała różne heroizmy – pokaż to na kilku przykładach. Komentarz: Temat łatwy, żeby nie powiedzieć, że bardzo. Trudne będzie za to uniknięcie patosu i banału. Możliwości ujęcia tematu uzależnione są tylko od wybranych przez Ciebie postaci. Nie musisz zajmować żadnego stanowiska, Twoim zadaniem jest właściwie jedynie przypomnienie wydarzeń wymagających hartu ducha. Przywołaj pojęcia: Heros – definicja antyczna to półbóg, rozumienie szersze to bohater. Odważny i waleczny. Chanson de geste –

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 21.

Najdoskonalsza część stworzenia czy „nędzy wszelkiej wizerunek”? Odwołując się do wybranych utworów z różnych epok, rozważ, która z literackich koncepcji człowieka i jego losu jest bliższa rzeczywistości. Komentarz: Temat typowy, niezbyt trudny. Człowiek i ludzka kondycja to odwieczne motywy literatury (jak i – he! he! – całej humanistyki oraz oczywiście matur). Trzeba pamiętać tylko o jednym – literatura to nie filozofia ani propaganda. Sądy pisarzy na temat człowieka nie muszą zatem być

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 20.

Kobieta współczesna wobec swojej prababki – rozważ wpływ kobiet na kształtowanie różnych dziedzin życia w epokach dawnych i współcześnie. Posłuż się przykładami, jakie daje literatura i życie codzienne. Komentarz: Temat, który wymaga nie tylko znajomości bohaterek literackich. Przyda się też wiedza na temat emancypacji kobiet. Wariant pierwszy to porównanie możliwości i literackiego obrazu kobiet antycznych i, na przykład, z czasów pozytywizmu (kombinacja dowolna). Wariant drugi, to próba usystematyzowania roli kobiety w społeczeństwie. Strategie realizacji

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 19.

„Kiedy zło tryumfuje, dobro się utaja, gdy dobro się objawia, zło czeka w ukryciu” – Wisława Szymborska. Omów wybrane literackie obrazy walki dobra ze złem, jednocześnie czyniąc odniesienia do sytuacji człowieka we współczesnym świecie. Komentarz: Generalna zasada jest taka, że jeśli w temacie pracy pojawia się cytat, to musisz się do niego jakoś ustosunkować (zgodzić się albo nie), a czasami wyjaś­nić, jeśli jest nazbyt metaforyczny. Opcja pierwsza to próba dyskusji

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 18.

Literatura XIX wieku, jako strażniczka „narodowego pamiątek kościoła” (Adam Mickiewicz). Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów. Komentarz: Zagadnienie jasno określone, łatwe do zanalizowania. O ile rzecz jasna orientujesz się w literaturze czasów Adama Mickiewicza. Trudno doszukiwać się różnych sposobów podejścia do tematu, bo różna właściwie być może jedynie kolejność przytaczanych utworów. Musisz rozważyć problem, którego w zasadzie nie ma. Każda próba dyskusji raczej spali na panewce. Przywołaj pojęcia: Mesjanizm – przekonanie, że

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 17.

Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach – darem, brzemieniem, przekleństwem…? Komentarz: Osią konstrukcyjną pracy możesz uczynić życiowe doświadczenia w ujęciu ogólnym (dobre i złe), albo skupić się na przeżyciach o charakterze traumatycznym. Zadanie niełatwe. Łatwo pobłądzić i zacząć analizować motywy autobiograficzne w literaturze powojennej. Niesłusznie utożsamiając bohatera z autorem. Nie ograniczaj się absolutnie tylko do jednej epoki literackiej. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Spróbuj wyjść z tezą, że gdyby możliwym było

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 16.

Przeznaczenie, przypadek, świadomy wybór – co decyduje o naszym losie na podstawie wybranych utworów literackich. Komentarz: Temat trudny, nawet bardzo. Wymaga nie tylko dobrej orientacji w literaturze, ale i wielu własnych przemyśleń. Odpowiedzią na pytanie może być każda z zaprezentowanych w temacie możliwości (osobno i w kompilacji). Mnogość potencjalnych rozwiązań wymaga przemyślanej konstrukcji pracy i precyzyjnego dowodzenia przyjętej tezy. Umiejętność dobierania argumentów, niezbędna (może rozprawka?). Zaplecze filozoficzne mile widziane. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: O przeznaczeniu

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 15.

Idealizm życiowy – pomaga czy przeszkadza w osiąganiu zamierzonych celów? Komentarz: Banał, aż bije po oczach! Przy takich pytaniach odpowiedź będzie zawsze niejednoznaczna. Najlepsza forma – to rozprawka. Myśl pierwsza to konfrontacja idealisty z realistą pod kątem osiągniętej pozycji (zawodowej, społecznej, życiowej). Myśl druga to przedstawienie zdrowego rozsądku jako najlepszej formy realizacji idei. Temat ten jest związany z pytaniem, czy karierowicz może być idealistą? Takie ujęcie też może być jednym z wariantów realizacji.

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 14.

Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią motywy autobiograficzne w wybranych utworach literackich. Komentarz: Brak określonej epoki literackiej może uratować. Skup się na wieku XX (bo to prawdziwa eksplozja autobiografizmu) albo spróbuj wybrać kilka zróżnicowanych chronologicznie utworów. Nie zapomnij, że w temacie chodzi o określenie funkcji! Samo wymienienie dzieł niczego nie rozwiązuje. Przywołaj pojęcia: Autobiografia: historia własnego życia. Dokumentaryzm: opieranie się na faktach, na dokumentach. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Kluczem kompozycyjnym musi być zróżnicowanie

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 13.

Człowiek przez całe życie musi dokonywać wyborów – omów zagadnienie na kontrastowo wybranych sytuacjach z biografii bohaterów literatury. Komentarz: Temat dość sztampowy – zawiera jednak pewien formalny haczyk zawarty w słowie „kontrastowo”. Brzmi to odrobinę wieloznacznie, wiadomo jednak, że bohaterowie literaccy przywoływani w pracy muszą mieć bardzo różne doświadczenia związane z życiowymi wyborami. Sama teza oczywiście jest niemal przysłowiem – warto jednak zauważyć, że można ją rozpatrywać na dwóch poziomach – wyższym: poważnych