NAUKA O JĘZYKU

Kiedy stawiamy przecinek i kiedy go nie stawiamy?

A. W zdaniu pojedynczym w obrębie grup wyrazów nie umieszcza się przecinka przed spójnikami: i, oraz, lub, albo, bądź, czy, ani, jakby, niż. B. Jeśli mamy do czynienia ze zdaniem podrzędnie złożonym, przecinek stawiamy w wypadku połączenia zdań następującymi spójnikami i zaimkami: by, aby, żeby, bowiem, albowiem, bo, gdyż, ponieważ, że, aż, jak, niż, który, kiedy, gdzie, choć. Jeżeli zdanie podrzędne spojone jest z nadrzędnym wyrażeniami typu: chyba że, mimo że,

Rodzaje wypowiedzeń

Rodzaje wypowiedzeń Ze względu na cel wypowiedzi: Wypowiedzenie oznajmujące (orzekające) Przy ich pomocy: oznajmiajmy nasz sąd o czymś lub o kimś   – Janek jest zdolnym uczniem. – Ładną pogodę mamy tej wiosny. opowiadamy o tym, co się dzieje    – Chłopcy grają w piłkę. – Samochód skręcił w boczną uliczkę. przekazujemy informacje    – W roku mamy 365 dni. – Pociąg do Łodzi odchodzi z drugiego peronu. Zawsze w trakcie

Zapożyczone słowa. Zapożyczenia.

Każdy nowy wyraz zapożyczony z innego języka, zanim wejdzie do zasobu słownictwa ogólnego i stanie się dla wszystkich zrozumiały i zaakceptowany, musi przejść długą, niełatwą drogę. Początkowo jego używanie może przysparzać wszystkim wiele problemów. Nie jest więc niczym szczególnym, że kłopoty te nie omijają także i Was. Wyrazy obce w naszym języku istnieją czy tego chcemy, czy nie, więc należy nauczyć się poprawnie nimi posługiwać, by nie narazić się na niezrozumienie

Sprawdzian wiadomości z gramatyki

Czytajcie uważnie polecenia! W każdym zadaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna! Zadanie 1 Który z podanych czasowników nie jest czasownikiem osobowym? a. nie mogę b. zrobiono c. idę Zadanie 2 W której grupie znajdują się tylko liczebniki zbiorowe? a. siedem, osiem, dwadzieścia, jeden b. dwa, trzy, troje, dwanaście c. dwoje, czworo, troje, ośmioro Zadanie 3 Który z podanych rzeczowników nie jest rzeczownikiem żywotnym? a. żyrafa b. matematyczka c. szafa Zadanie

Powtarzamy wiadomości o częściach zdania

Przed Wami cztery powtórzeniowe zadania! Zadanie 1 W podanych zdaniach nazwij wszystkie części zdania. 1. Wczoraj Ola przeczytała książkę. 2. Mama kupiła dzisiaj sweter. 3. Jadę na basen. 4. Jutro urządzam urodziny. 5. Odrobiłam już zadanie. Zadanie 2 W podanych zdaniach podkreśl okoliczniki i wpisz je w odpowiednie miejsce tabelki. 1. Jutro jadę na Mazury. 2. Moja mama pochodzi z Krakowa. 3. Wczoraj padał deszcz. 4. Nad jeziorem jest mnóstwo komarów.

Powtarzamy dopełnienie i okoliczniki

Na klasówce możecie dostać do rozwiązania takie zadania: Zadanie 1 W podanych zdaniach podkreśl dopełnienia. 1. Zabierz mnie do szkoły. 2. Mama gotuje obiad. 3. Pamiętaj o urodzinach babci. 4. Pojedziemy w góry. 5. Zaproszę was jutro. 6. Bartek zgubił klucze. 7. Szliśmy lasem. 8. Napisz list! Zadanie 2 W podanych zdaniach podkreśl okoliczniki czasu. 1. Od rana pada deszcz. 2. Zanosi się na burzę. 3. Zapomniałeś o książce. 4. Wieczorem rozpogodziło się.

Powtarzamy podmioty

Wyobraź sobie, że jesteś na kartkówce i dostałeś do rozwiązania takie zadania: Zadanie 1 W podanych zdaniach podkreśl podmioty. 1. Ola pojechała na wycieczkę do Sopotu. 2. Moja mama nie lubi cerować. 3. Liście zwiędły. Zadanie 2 W podanych zdaniach znajdź podmioty, a następnie wpisz je w odpowiednie miejsce tabelki. 1. Deszcz pada. 2. Tańczyć jest przyjemnie. 3. On nie lubi zimy. 4. Kasia kocha zwierzęta. 5. Marchewka jest zdrowa. 6.

Powtarzamy orzeczenia

Przed Wami trzy zadania: Zadanie 1 W podanych zdaniach podkreśl orzeczenia. Mama Anki uwielbia gotować. Pojadę tam jutro. Napisz do mnie z zimowiska. Kto napisał to wypracowanie? Ola zapomniała nakarmić rybki. Mam bilety do kina. Lubię czytać książki przygodowe. Bartek spóźnił się wczoraj na pierwszą lekcję. Zadanie 2 W podanych zdaniach znajdź orzeczenia, następnie wpisz je do tabelki i określ ich formy. Przyjdź do mnie jutro! Właśnie skończyłam czytać książkę „Harry

Zdanie i równoważnik zdania

Na sprawdzianie może pojawić się takie zadanie: Podziel podane wypowiedzenia na zdania i równoważniki zdań, a następnie umieść je w tabelce w odpowiednim miejscu. W zdaniach podkreśl orzeczenia. 1. W czerwcu jedziemy na wycieczkę. 2. Wczoraj padał śnieg. 3. Kto tam? 4. Za chwilę koniec filmu! 5. Cisza! 6. Pójdziesz ze mną do kina? 7. Nareszcie wiosna! 8. Za dwie minuty odjazd pociągu! 9. Od kiedy mieszkasz w Warszawie? 10. Mama

Synonimy, homonimy i antonimy

Wyobraź sobie, że jesteś na kartkówce. Masz do rozwiązania trzy zadania. Zadanie 1 Do podanych wyrazów dopisz synonimy. ścisk – szybko – tajemnica – uważny – bałagan – temperować – kłamać – uczynny – Zadanie 2 W podanym tekście podkreśl homonimy. Czarodziej Melides mieszkał w pięknym zamku. Zwykle miał dobry humor, a denerwował się tylko wtedy, gdy zacinał mu się zamek w kurtce. Pomagała mu wtedy służąca. Całkiem fajna była z niej babka. Szkoda

Co to jest mowa zależna i niezależna

Zadanie: Podany dialog (w mowie niezależnej) zamień na mowę zależną. Postaraj się nie powtarzać czasowników. – Magda, dokąd tak pędzisz? – Do Agi. – Teraz? Przecież jest późno i za chwilę zacznie się burza! – Ale my mamy jutro występ przed całą szkołą i musimy przygotować inscenizację Balladyny. – Na pewno przyjdę was zobaczyć i będę trzymać kciuki! – Dzięki, Gosiu! Jesteś naprawdę fajną koleżanką. I jak poradzisz sobie z takim poleceniem? Najpierw musisz

Zdanie złożone współrzędnie

Na kartkówce z języka polskiego może pojawić się takie zadanie: Nazwij podane zdania złożone współrzędnie. Zapomniałem zeszytu do matematyki, dlatego musiałem wrócić do domu. Była susza, więc podlałem kwiaty w ogrodzie. Pisałam list do Majki i słuchałam muzyki. Pojadę na narty w góry albo wybiorę się do dziadka nad morze. Wyszedłem wcześnie z domu, ale spóźniłem się na autobus. Idziesz do domu czy jedziesz na basen? Uwaga! W każdym z tych

Głoski i litery

Na lekcji języka polskiego nauczyciel może poprosić Cię do tablicy, żebyś rozwiązał takie zadanie: Zadanie Policz liczbę głosek i liter w podanych wyrazach. Wyraz                       Liczba głosek                  Liczba liter koszyk mech wrak samochód ul mroczny marzyć chrzan dżdżysty krótkotrwały słońce myszka dzwon I jak się zabierzesz do tego zadania? Najpierw musisz przypomnieć sobie, co to jest głoska i litera. Głoska to pojedynczy dźwięk, to

Części mowy cz. 2 (liczebnik, zaimek)

Jeden, osiem, dwa, piętnaście – to są liczebniki właśnie. Ty, on, ona, my, nasz, was – to zaimków cały las! Krok 1. Zaczynamy od liczebników! Zadanie Podane liczebniki wpisz w odpowiednie miejsce tabelki: siódmy, czwarty, trzy, pięćdziesiąt osiem, troje, ośmioro, dwa, trzynaście, kilka, siedmioro, pół, pierwszy, jedna czwarta. Liczebniki główne       porządkowe       zbiorowe       ułamkowe       nieokreślone   To nie jest trudne zadanie. Musisz tylko przypomnieć sobie najważniejsze wiadomości o liczebnikach.

Części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik)

Gramatyka w szkole podstawowej Pamiętacie, jak odmieniają się czasowniki i rzeczowniki albo na jakie pytania odpowiadają przymiotniki? Jeśli nie, to krok po kroku przypomnimy Wam wszystkie najważniejsze wiadomości o tych częściach mowy. Zadanie W podanym tekście podkreślono pewne części mowy. Nazwij je i określ ich formę gramatyczną. Już nie mogę doczekać się pierwszej październikowej środy. Tego dnia moja mama ma urodziny, więc będzie tort, sernik i babeczki z bitą śmietaną. W tym roku chcemy przygotować dla

Jak to wyrazić inaczej?

Peryfraza – po to, żeby się nie powtarzać Poeta napisał tomik poezji. Poruszył ważne zagadnienia, był więc wielkim poetą. Dlatego właśnie przyznano poecie nagrodę. Oj, coś tu nie gra. Za dużo poetów w tak krótkiej wypowiedzi. Przed zbędnym powtarzaniem tych samych wyrazów w bliskim sąsiedztwie uratować Cię może peryfraza, czyli omówienie. Jeśli w rozprawce na temat Trenów w co drugim zdaniu przywoływać będziecie naszego wielkiego humanistę z imienia i nazwiska, to powtórzenia te bardzo obniżą wartość

Sprawdzian z części mowy i fleksji

1. Wśród podanych wyrazów wskaż rzeczowniki, które są jednocześnie żywotne, nieosobowe i pospolite. A. pilot B. mieszkaniec C. wąż D. zegarek E. papuga 2. Uporządkuj podane imiesłowy: wracając, wróciwszy, piszący, pisany, śpiewając, napisawszy, ukrywszy, sprzątająca, ukryty, marząc. 3. W którym ze zdań liczebnik pełni funkcję podmiotu? A. Jola zainteresowała się baletem sześć lat temu. B. Dwadzieścia dwie koperty czekały w skrzynce pocztowej Alicji. C. Tysiące zostały wyrzucone w błoto. D. Dziewiętnasty rząd w teatrze nie

Zasady akcentowania w języku polskim

W języku polskim wyróżniamy dwa rodzaje akcentów: wyrazowy i zdaniowy. Akcent wyrazowy polega na mocniejszym wymówieniu jednej sylaby w wyrazie. W języku polskim akcent pada na ogół na drugą sylabę od końca (akcent paroksytoniczny). Wyjątki to: (1) Wyrazy, w których akcent pada na trzecią sylabę od końca (dotyczy to przede wszystkim pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej czasu przeszłego np.: czy-ta-li-śmy, czy-ta-li-ście oraz niektórych wyrazów obcego pochodzenia zakończonych na -yka, -ika,

Na czym polegają stałe związki frazeologiczne?

Na czym polegają stałe związki frazeologiczne? Podaj typy takich związków wywodzących się z mitologii i Biblii. Stałe związki frazeologiczne (tzw. frazeologizmy) polegają na tym, że wchodzące w ich skład wyrazy są niewymienne, bo wyrażenie straci sens. Całość ma znaczenie przenośne. Frazeologizmy zadomowione w potocznym języku bardzo go ubarwiają i ożywiają. Prawdziwą ich kopalnię stanowi mitologia i Biblia. Frazeologizmy wywodzące się z mitologii to np.: „nić Ariadny” – nić przewodnia, wskazówka,

Elementy zdania pojedynczego

Elementy składniowe zdania pojedynczego. Zdanie pojedyncze to wypowiedzenie z jednym orzeczeniem, wyrażonym osobową formą czasownika. Andrzej je obiad. Jola jest piękną kobietą. W pierwszym zdaniu występuje orzeczenie czasownikowe (czasownik w konkretnej formie fleksyjnej), w drugim orzeczenie imienne, czyli dwuelementowe, na które składają się: łącznik i orzecznik. Łącznikiem nazywa się formę osobową jednego z czasowników: być, stać się, zostać, a orzecznikiem słowo, które tworzy z nim całość logiczną i gramatyczną. Może to być rzeczownik, przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy, zaimek, liczebnik.