W języku polskim wyróżniamy dwa rodzaje akcentów: wyrazowy i zdaniowy. Akcent wyrazowy polega na mocniejszym wymówieniu jednej sylaby w wyrazie. W języku polskim akcent pada na ogół na drugą sylabę od końca (akcent paroksytoniczny).
Wyjątki to:
- (1) Wyrazy, w których akcent pada na trzecią sylabę od końca (dotyczy to przede wszystkim pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej czasu przeszłego np.: czy-ta-li-śmy, czy-ta-li-ście oraz niektórych wyrazów obcego pochodzenia zakończonych na -yka, -ika, np. fi-zy-ka, mu-zy-ka),
- (2) Wyrazy, w których akcent pada na czwartą sylabę od końca. Są to formy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. czy-ta-li-byś-my, czy-ta-li-byś-cie,
- (3) Wyrazy jednosylabowe, siłą rzeczy, mają akcent na pierwszej sylabie od końca, np. kot, róg (akcent oksytoniczny).
Akcent zdaniowy polega natomiast na mocniejszym wymówieniu jednego z wyrazów w wypowiedzeniu za pomocą dodatkowego wzmocnienia jego sylaby akcentowanej. W języku polskim akcent zdaniowy pada najczęściej na ostatni wyraz wypowiedzenia.
Pamiętaj także o zjawisku zwanym zestrojem akcentowym. Dotyczy ono wyrazów, które nie mają własnego akcentu, lecz łączą się w całość akcentową z wyrazem poprzednim lub następnym. Zalicza się tu m.in. przyimki (do cie-bie) oraz spójniki (chło-pcy i dzie-wczę-ta).
Zobacz: