Matura pisemna

Lektury do matury w pigułce

Makbet Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego

Przegląd tematów maturalnych w największym skrócie. Temat 2.

Analizując wybrane postawy bohaterów różnych tekstów, skomentuj i rozwiń myśl: „Choć człowiek nie wybiera zdarzeń swojego losu, to jednak może je kształtować”. Komentarz: Jeśli chodzi o „myśl do rozwinięcia”, to trudno o większy banał. Wiadomo – w życiu bywa różnie, a jak jest źle, to trzeba się postarać, żeby było dobrze. Zatem wartość pracy zależy przede wszystkim od doboru atrakcyjnych, możliwie skomplikowanych literackich dowodów popierających lub obalających tę tezę. Przywołaj pojęcia: Wina niezawiniona –

Maturalna wiedza o Biblii

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Księga Rodzaju – fragment o stworzeniu świata i powstaniu pierwszych ludzi Księga Hioba – zawarta w niej koncepcja cierpienia, także losy i światopogląd bohatera Księga Koheleta – idea marności świata – vanitas Nowy Testament – życie Jezusa, wybrane przypowieści Wymagania egzaminacyjne: Podstawowe biblijne motywy, tematy, toposy i wątki. Cechy ważniejszych gatunków biblijnych: psalmu, modlitwy, kazania, przypowieści. Umiejętność rozpoznawania stylizacji biblijnej. Styl biblijny, parabola jako technika literacka. Wiedza o pochodzeniu i znaczeniach frazeologizmów biblijnych.

Maturalna wiedza o antyku

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Sofokles Król Edyp Horacy Pieśni Iliada Homera, a także znajomość ważniejszych mitów (ważniejsi bogowie, narodziny świata, Prometeusz, Ikar, Herakles, Syzyf, historia rodu Labdakidów) – wynika to z punktu wymagań egzaminacyjnych – wymagana jest także znajomość kontekstów biblijnych, antycznych i innych. Najważniejsze pojęcia: kultura, klasycyzm, antyk, mit, poetyka, mimesis, katharsis, decorum, tyrteizm, porównanie homeryckie, tragizm, harmonia, symetria, prometeizm, Fatum, niewiedza sokratejska, idealizm platoński, arystotelizm, stoicyzm, epikureizm, horacjański złoty środek, demokracja,

Maturalna wiedza o średnowieczu

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Bogurodzica Pieśń o Rolandzie Legenda o św. Aleksym Lament świętokrzyski François Villon Wielki testament Wymagania egzaminacyjne: Umiejętność rozpoznania kluczowych motywów literatury epoki. Podstawowe średniowieczne gatunki literackie: moralitet, żywot świętego, chanson de geste. Podstawowe cechy stylu literatury średniowiecznej. Ogólna orientacja w kulturze i ideologii epoki. Najważniejsze pojęcia: Asceta, etos, memento mori, ars moriendi, liryka maryjna, wiersz zdaniowo-rymowy, pieta, pareneza, hagiografia . Poziom rozszerzony Lektury obowiązkowe: Dante Alighieri Boska komedia  Wymagania egzaminacyjne:

Maturalna wiedza o renesansie

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybrane Pieśni Jana ­Kochanowskiego: Hymn Czego chcesz od nas, Panie… Pieśń V O spustoszeniu Podola Pieśń IX Chcemy być sobie radzi? Pieśń XII O cnocie Pieśń świętojańska o sobótce Panna XII Wybrane treny Jana ­Kochanowskiego: Tren I Tren II Tren IV Tren VII Makbet Williama Szekspira Wymagania egzaminacyjne: Ważniejsze motywy literackie i kulturowe w wymienionych lekturach z epoki. Podstawowa wiedza o kulturze renesansu. Typowe gatunki literackie epoki, ich pochodzenie. Ogólna

Maturalna wiedza o baroku

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybór wierszy Jana Andrzeja Morsztyna Wybór wierszy Daniela Naborowskiego Wybór wierszy Wacława Potockiego Świętoszek Moliera Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów tematycznych literatury barokowej Podstawowe pojęcia barokowej poetyki Ogólna wiedza o kulturze i ideologii baroku Najważniejsze pojęcia: Sarmatyzm, koncept, konceptyzm, oksymoron, paradoks, kontrast, poezja dworska, poezja metafizyczna   Poziom rozszerzony Lektury obowiązkowe: Brak; przydać się może pogłębiona znajomość utworów z zakresu dla poziomu podstawowego. Wymagania egzaminacyjne: Umiejętność wyszukiwania i odczytywania późniejszych

Maturalna wiedza o oświeceniu

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybrane satyry Ignacego Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów literatury oświeceniowej Znajomość cech gatunków klasycystycznych, takich jak oda, satyra, bajka, powiastka filozoficzna Ogólne wiadomości o powieści – to ważne! Ogólna wiedza o ideologii i kulturze epoki; znajomość pojęć takich jak klasycyzm, racjonalizm oraz nazwisk takich jak Jean Jacques Rousseau, Denis Diderot Najważniejsze pojęcia: satyra, bajka, powieść, klasycyzm, sentymentalizm, konstytucja, libertynizm,

Maturalna wiedza o romantyzmie

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Adam Mickiewicz, wybór wierszy Adam Mickiewicz, Dziady, cz. III Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz Juliusz Słowacki, wybór wierszy Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia Cyprian Kamil Norwid, wybór wierszy Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe romantyzmu – podstawy Podstawowa wiedza o gatunkach literackich i stylistyce epoki Orientacja w kulturze epoki Znajomość wskazanych lektur Najważniejsze pojęcia: romantyzm, ludowość, orientalizm, mistycyzm, frenezja romantyczna, winkelriedyzm, bohater romantyczny, indywidualizm romantyczny, historyzm, prometeizm, mesjanizm narodowy, profetyzm, ballada, sonet,

Maturalna wiedza o realizmie

Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Bolesław Prus, Lalka Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem – fragmenty Eliza Orzeszkowa, Gloria victis Maria Konopnicka, Mendel Gdański Bolesław Prus, Kamizelka Henryk Sienkiewicz, Potop Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe realizmu i pozytywizmu Realizm jako metoda twórcza, odmiany Ideologia pozytywizmu Znajomość wskazanych lektur  Najważniejsze pojęcia: Realizm, pozytywizm, pozytywizm filozoficzny, pozytywizm warszawski, scjentyzm, organicyzm, ewolucjonizm, narracja auktorialna, metoda milieu, powieść tendencyjna, nowela   Poziom rozszerzony

Maturalna wiedza o Młodej Polsce

 Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, wybór wierszy Jan Kasprowicz, wybór wierszy Leopold Staff – wybór wierszy Stanisław Wyspiański Wesele Władysław Stanisław Remont Chłopi – uwaga – tylko tom I Stefan Żeromski Ludzie bezdomni Joseph Conrad Jądro ciemności Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe epoki Wiedza o nurtach artystycznych modernizmu Filozoficzne, ideologiczne podstawy epoki Znajomość wskazanych lektur  Najważniejsze pojęcia: Młoda Polska, modernizm, świadomość modernistyczna, symbolizm, symbol, impresjonizm, dekadentyzm, analogia, synestezja,

Najważniejsze terminy społeczno-polityczne do matury

Reformacja Wielki nurt przemian w chrześcijaństwie będący swoistym ukoronowaniem średniowiecznych prób reformy Kościoła. W tym wypadku nie chodziło już jednak o reformę w ramach istniejącej instytucji, lecz raczej o stworzenie nowych, alternatywnych wobec tradycyjnego rozumienia wiary i organizacji kościelnej. Wyrosłe ze sprzeciwu wobec średniowiecznych patologii życia kościelnego (symonia, nepotyzm, handel odpustami, bogactwo kleru itp.) ruchy odnowy zyskały szybko wymiar totalny i stały się ­relig­iami popularnymi w całej Europie (a potem

Jak napisać wypracowanie maturalne?

Żelazny schemat postępowania: analizuję temat, szukam w temacie czasownika, konstruuję treściwy wstęp, stosując się do polecenia tematu, analizuję tekst, odwołuję się do całej wiedzy o lekturze, przywołuję konteksty, komponuję wszystko spójnie, nie piszę o sobie, wieńczę pracę podsumowującym zakończeniem.   Żelazna zasada Sprawdź, co każe czasownik w temacie. Porównaj fragmenty – szukaj podobieństw i różnic. Zaprezentuj sceny – szukasz potrzebnych scen i opisujesz je. Wskaż cechy – wypisujesz kolejne cechy wyczytane z tekstu. Przedstaw obraz społeczeństwa –

Wiedza do testu maturalnego

Test sprawdzający zrozumienie czytanego tekstu jest obowiązkowym elementem matury pisemnej z polskiego. Ogólnie postrzegany jako ta łatwiejsza część – przecież znakomitą większość odpowiedzi da się wywnioskować z tekstu. Ale nie wszystkie – do pewnej grupy pytań potrzeba wiedzy. Celem pytań testowych jest sprawdzenie umiejętności czytania ze zrozumieniem: wyszukiwania żądanych informacji, definiowania pojęć, wyciągania wniosków, charakteryzowania nadawcy i odbiorcy. Trzeba dokładnie wczytać się w pytania, bo każda nieprecyzyjna, niekoniecznie błędna odpowiedź działa na niekorzyść ucznia.

Praca pisemna na maturze

Trudności z początkiem pracy Mają je nawet uzdolnieni, bowiem nie chcą powtarzać schematów, próbują zacząć pracę w oryginalny sposób, pamiętając, że są wstępy słabe, poprawne, niezłe i świetne. Słabe – a nawet złe, to wstępy „nie na temat”. Poloniści ich nie znoszą: takich urzędowych, schematycznych formułek, stosowanych (często przepisanych) przy każdej okazji. Jeśli ktoś przepisze sobie z encyklopedii informację o romantyzmie i uważa, że to dobry początek każdej pracy, która choćby daleko dotyczy epoki – myli się.

Cytat w pracy maturalnej

Liczne zalety cytowania Czemu służy przytaczanie cudzych słów? To zabieg bardzo pożyteczny z co najmniej kilku powodów: Cytaty są potwierdzeniem wyciąganych przez nas wniosków. W ten sposób wiążemy ze sobą analizowany tekst i wynikające z tej analizy spostrzeżenia, udowadniamy, że nasze refleksje nie są przypadkowymi stwierdzeniami. Cytaty wzmacniają argumentację, a dodatkowo ułatwiają zrozumienie naszych myśli. Jeśli nie uda Ci się sformułować czegoś wystarczająco precyzyjnie, przytoczenie odpowiedniego fragmentu może przekonać egzaminatora, że mimo wszystko warto

Autorzy lektur obowiązkowych – skrót

Jan Kochanowski Życie Urodził się w 1530 roku w Sycynie, w typowej dla tego czasu rodzinie szlacheckiej. Jego życiorys jest wzorcową biografią człowieka renesansu. Kochanowski studiował od czternastego roku życia przez lat piętnaście – najpierw w Krakowie, potem we Włoszech: w Bolonii i Padwie. Zarówno do studiów, jak i podróży, dzięki którym poznał sporą część Europy, potrzebował wsparcia mecenasów – zachowały się listy, w których poeta prosi np. księcia pruskiego o – jak byśmy to dzisiaj powiedzieli – sponsoring.

Powtórka z cytatów

Czy warto uczyć się cytatów z lektur na pamięć? Oczywiście, że warto! Często zapamiętanie krótkiego cytatu pozwala przypomnieć sobie treść utworu lub jego najważniejszą myśl. Dlatego na przykład przed maturą łatwiej powtórzyć cytaty, niż kuć na pamięć streszczenia. Cytat literacki może także funkcjonować poza tekstem. Wtedy zwykle dotyczy treści ogólniejszych, pozwala wyrazić zdanie autora na jakiś temat. Przytoczenia – opatrzone komentarzem: „skomentuj podany cytat” albo „udowodnij podane twierdzenie” – często pojawiają

MATURA Formy prac pisemnych

Rozprawka Główna cecha – uporządkowanie Rozprawka jest chyba najczęściej wykorzystywaną w szkole formą wypowiedzi. Pasuje także do realizacji tematów maturalnych. Ważną cechą tej formy wypowiedzi jest uporządkowanie materiału. To wcale nie takie łatwe! Trzeba umieć wyciągnąć z faktów odpowiednie wnioski, wybrać udowadniające je przykłady literackie i jeszcze to ze sobą odpowiednio połączyć. Wszystkie te umiejętności przydadzą się i na starej, i nowej maturze. Przypominamy teraz najbardziej znany schemat rozprawki (obo­wiązkowo trójdzielny!): wstęp, w którym zostaje sformułowana

Co powtórzyć przed maturą? Sześć złotych porad.

Oto sześć złotych porad przed egzaminem pisemnym: Jeśli w temacie pracy pojawia się termin – zawsze objaśnij jego znaczenie. Jeśli w temacie występuje słowo obraz, wizja, portret – zawsze zestaw cechy pojęcia, którego dotyczą. Jeśli nie wiesz, jak zacząć – usytuuj lekturę w czasie i epoce lub przytoczoną scenę w utworze (choć to trochę banalny pomysł). Praca powinna być trójdzielna – wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Nigdy nie zapomnij o kilkuzdaniowym zakończeniu. Unikaj