Matura pisemna
ZADANIE IKONICZNE NA MATURZE Bać się czy nie bać? Oto jest pytanie. A odpowiedź brzmi – oczywiście w formie tezy: Zadanie ikoniczne nie sprawi żadnych trudności, gdy opanujemy (1) podstawowe zasady dotyczące tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej na ustnym egzaminie oraz (2) zasady dotyczące analizy interpretacyjnej tekstu ikonicznego. O zasadach tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej pisałam w poprzednich artykułach. Szczególnie polecam: Wypowiedź monologowa krok po kroku. (Akademia maturalna cz. 5). Do opanowania i całkiem
EGZAMIN USTNY – WYPOWIEDŹ MONOLOGOWA Ponieważ realizacja każdego zadania – a takim jest zdanie egzaminu maturalnego- jest zdecydowanie łatwiejsza, jeżeli znamy cel, do którego zmierzamy, zanim zaczniemy przygotowywać się do egzaminu ustnego, warto zadać sobie pytanie: CZEGO I PO CO SIĘ UCZYĆ czyli innymi słowy, co autor miał na myśli. Po pierwsze: jak egzamin wygląda Ustny egzamin maturalny z języka polskiego składa się właściwie z trzech części: Przygotowanie wypowiedzi
Argumentacja Argumentowanie, czyli uzasadnianie określonego w tezie stanowiska za pomocą argumentów, jest kolejną umiejętnością, którą należy wykazać się na egzaminie maturalnym z języka polskiego. O jej ważności świadczy fakt, iż z tego kryterium można uzyskać najwięcej punktów, zarówno na egzaminie pisemnym, jak i ustnym! Co to znaczy „uzasadnić swoje stanowisko”? Według Informatora o egzaminie maturalnym z języka polskiego od r. szk. 2014/2015 ( dostępny na stronie CKE) znaczy to:
Kluczowe dla każdej wypowiedzi- czy to na egzaminie pisemnym, czy ustnym – jest zrozumienie tego, JAKI PROBLEM MAMY ROZWAŻYĆ, ROZSTRZYGNĄĆ czyli zrozumienie TEMATU. Na egzaminie pisemnym na poziomie podstawowym w rozprawce problemowej i na egzaminie ustnym w wypowiedzi monologowej problem do rozstrzygnięcia jest sformułowany bezpośrednio. Egzamin pisemny (rozprawka problemowa): Czym może być dla człowieka podróżowanie? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanego fragmentu reportażu R. Kapuścińskiego oraz
Korzystanie ze słowników, nie dość że jest niezbędne, to bardzo wzbogaca zasób językowy. Wyrazy objaśniane są według różnych kryteriów, stąd dzieli się słowniki na kilka typów, decyduje sposób opracowania i przeznaczenie. Słownik może zawierać wszystkie wyrazy danego języka albo zostaje jakoś ograniczony, np. do wyrazów bliskoznacznych. W publikacjach jednojęzycznych objaśnienia podawane są w tym samym języku co hasło, w różnojęzycznych – w innym. Słowniki ogólne języka polskiego Należą do jednojęzycznych, są niezbędne nawet dla przeciętnego
Polecenie z zakresu teorii literatury, bada nie tylko wiedzę o budowie powieści, lecz również orientację w ewolucji gatunku powieściowego, w historii rozwoju prozy – głównie w ciągu ostatnich dwóch wieków. Zacznij od zdefiniowania najpopularniejszego typu narracji, charakterystycznego dla powieści realistycznej, dominującego, odkąd powieść realistyczna ugruntowała swoją pozycję w świadomości odbiorców. W realizmie mamy do czynienia z narratorem trzecioosobowym, obiektywnym, zdystansowanym. Mówimy o narracji przezroczystej, która spełnia rolę bezbarwnego ekranu. Dzięki niemu oglądamy wewnętrzny świat powieści, ale w niczym nam
Nowa formuła egzaminu maturalnego z języka polskiego to wyzwanie dla wszystkich: i dla uczniów, i dla nauczycieli. Chociaż zapowiadana od trzech lat, dla zwykłego zjadacza chleba jej realny kształt zaczął się jawić dopiero po opublikowaniu Informatora maturalnego (www.cke.edu.pl) na początku roku szkolnego 2013/2014. W dodatku zaczął się nie tylko jawić, ale i straszyć! Jakby tego nie było dosyć, na początku roku szkolnego 2014/2015 opublikowane zostały przykładowe pytania i wzorcowe realizacje
ŚREDNIOWIECZE Moralitet – gatunek dramatyczny, który rozwinął się w późnym średniowieczu (przełom wieków XV i XVI). Należące do niego utwory miały charakter dydaktyczno-filozoficzny i przedstawiały walkę upersonifikowanych (uosobionych) pojęć moralnych (Dobra, Cnoty, Wiary, Zła, Występku, Pychy) o duszę ludzką (tzw. psychomachia). Pojawiający się w nich człowiek pozbawiony był jakichkolwiek indywidualnych rysów psychicznych, stanowili symbol kondycji ludzkiej („człowieka w ogóle”), w pełni więc zasługiwał na angielskie określenie Everymana (Każdego). Misterium –
ŚREDNIOWIECZE Wiersz zdaniowy (średniowieczny) – w tym najstarszym polskim systemie wersyfikacyjnym wers pokrywał się ze zdaniem. Nie stosowano przerzutni (przenoszenia części zdania do następnego wersu), średniówka (przedział intonacyjny wewnątrz dłuższych wersów) była słabo zaznaczona. Klauzulę (koniec zdania lub jego członu) często podkreślały rymy współbrzmienia uzyskane przez powtarzanie takich samych form gramatycznych, np. „nosimy” – „prosimy”; „bożycze” – „człowiecze”. Chociaż nie przestrzegano jednakowej liczby sylab w wersach, już w najdawniejszych utworach możemy zaobserwować ciążenie
Środki stylistyczne Słowo: stylistyka pochodzi od greckiego stylos (rylec), nazwy narzędzia służącego do pisania na woskowych tabliczkach. Z czasem wyraz ten nabrał znaczenia: „sposób pisania”, a stąd „sposób wypowiadania”. Jako dział nauki o języku zajmuje się opisem środków językowych pod względem ich przydatności do wyrażania myśli i uczuć. Praktycznym zadaniem stylistyki jest rozwijanie dbałości o dobór odpowiednich wyrazów i zwrotów, o właściwą budowę zdania, o zharmonizowanie członów wypowiedzi z treścią całości; ponadto wyrabia umiejętność posługiwania się wyrazistymi, czyli
Związki logiczne między elementami tekstu Pytania tego typu mogą dotyczyć np. wskazania tezy, wypisania kolejnych argumentów (często bywają one rozrzucone w różnych akapitach!), wskazania zdań będących wnioskami. Najczęściej pojawiają się jednak polecenia wymagające określenia zależności pomiędzy kolejnymi akapitami. Przykładowe pytania: Wyjaśnij, jakie funkcje spełnia akapit nr 10 wobec akapitów nr 9 i 11? Odpowiedź jest tu, oczywiście, ściśle związana z analizowanym tekstem, ale z układu akapitów wynika wyraźnie, że ten dziesiąty będzie przynajmniej łącznikiem. Często zdarza
Główne kierunki filozoficzne Antyk Filozofowie przyrody – pierwsi, którzy poszukiwali zasady rządzącej światem. Tales z Miletu uznał wodę za pramaterię wszechświata, Anaksymenes – powietrze, Heraklit z Efezu – ogień. Ten ostatni głosił ciągłą zmienność świata (panta rei – wszystko płynie) – „nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki”. Demokryt z Abdery stworzył teorię atomistyczną – wszystko składa się z atomów, nawet dusza ludzka. Wielka trójka Sokrates– nauczyciel Platona zajmujący się zagadnieniami dotyczącymi
JAK W OSTATNIEJ CHWILI UPORZĄDKOWAĆ FAKTY I POJĘCIA? Powtórz błyskawicznie przed ustną cały materiał od antyku po współczesność, ujęty w kluczowe pytania. STAROŻYTNOŚĆ 1. Wyjaśnij pojęcia mitu i archetypu, posługując się przykładami z mitologii grecko-rzymskiej. Zacznij: Przedstaw obie definicje: Mit – przekazywany ustnie (oralnie) tekst związany z wierzeniami religijnymi pełniący funkcję sakralną i/ lub kulturotwórczą. Archetyp – stworzone przez Carla Gustava Junga pojęcie z pogranicza psychologii oznaczające wspólny wszystkim, osobowy prawzorzec społecznej roli
JAK W OSTATNIEJ CHWILI UPORZĄDKOWAĆ FAKTY I POJĘCIA? Powtórz błyskawicznie przed ustną cały materiał od antyku po współczesność, ujęty w kluczowe pytania. ROMANTYZM 37. Dokonaj analizy wybranego utworu – manifestu światopoglądowego polskiego romantyzmu. Zacznij: Ballada Romantyczność to utwór z cyklu Ballad i romansów z pierwszego tomu Poezji Adama Mickiewicza. Datę ukazania się tego zbioru uważa się za rozpoczynającą romantyzm w Polsce. Romantyczność to utwór o charakterze programowym. Rozwiń: W tej balladzie można dopatrzyć
